Związek metafizyki ze złem – wokół „Zła” Paula Ricoeura

• Authors: Torzewski Antoni

Title variants

EN

Thoughts on Paul Ricœur’s Evil

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Zagadnienie zła stanowi jeden z najczęściej dyskutowanych problemów filozoficznych. Paul Ricœur podejmuje tę kwestię w wielu tekstach, jednak publikacją, która interesuje nas szczególnie w tym artykule, jest Zło. Wyzwanie rzucone filozofii i teologii. Książka Ricœura stanowi punkt wyjścia do rozważań na temat statusu klasycznej metafizyki oraz kwestii przemocy. Refleksje dotyczą odniesienia myśli francuskiego filozofa do koncepcji innych współczesnych myślicieli, szczególnie Marquarda, Sloterdijka i Vattima.

EN

The problem of evil is one of the most frequently discussed in philosophy. Paul Ricœur addresses it in many texts, but the publication which interests us the most in this article is Evil. Ricœur’s book constitutes a starting point for the reflection about the status of classical metaphysics and about the problem of violence. Our inquiries concern the relation of the French thinker’s concept with other contemporary theories, especially those of: Marquard, Sloterdijk, and Vattimo.

Keywords

PL

Ricœur; filozofia postmetafizyczna; hermeneutyka; zło; metafizyka; przemoc

EN

Ricœur; postmetaphysical philosophy; hermeneutics; evil; metaphysics; violence

• Publisher: Uniwersytet Warszawski. Wydział Filozofii
• Journal: Edukacja Filozoficzna
• Year: 2021
• Issue: 71
• Pages: 123-137

Contributors

author

Torzewski Antoni

References

• Adorno T.W., Horkheimer M., Dialektyka oświecenia. Fragmenty filozoficzne, tłum. M. Łukasiewicz, Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa 1994.
• Augustyn, Wyznania, tłum. Z. Kubiak, Wydawnictwo Znak, Kraków 2018.
• Bała M., O możliwości hermeneutycznej filozofii religii. Propozycja Paula Ricœura, Wydawnictwo UKSW, Warszawa 2007.
• Bała M., Ricœurowska próba przezwyciężenia aporii zła, „Studia Gdańskie” 2001, XIV.
• Bułhakow M., Mistrz i Małgorzata, tłum. I. Lewandowska, W. Dąbrowski, Muza, Warszawa 2003.
• Dobrzeniecki M., Nowy i jeszcze nowszy ateizm, czyli o prawdziwy ateizm trudno, „Warszawskie Studia Teologiczne” 2014, nr 2, s. 137–148
• Girard R., Dawna droga, którą kroczyli ludzie niegodziwi, tłum. M. Goszczyńska, Spacja, Warszawa 1992.
• Girard R., Kozioł ofiarny, tłum. M. Goszczyńska, Wydawnictwo Łódzkie, Łódź 1987.
• Girard R., Sacrum i przemoc, tłum. M. i J. Plecińscy, Brama – Książnica Włóczęgów i Uczonych, Poznań 1993–1994.
• Goethe J.W., Faust, tłum. E. Zegadłowicz, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1953
• Grondin J., Ricœur: the Long Way of Hermeneutics, w: Routledge Companion to Hermeneutics”, eds. H.-H. Gander, J. Malpas, Routledge, New York 2015.
• Habermas J., Filozoficzny dyskurs nowoczesności, tłum. M. Łukasiewicz, Universitas, Kraków 2000.
• Habermas J., Teoria działania komunikacyjnego, tłum. A.M. Kaniowski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1991.
• Hasker W., The Triumph of God Over Evil: Theodicy for a World of Suffering, IVP Academic, Downers Grove, Illinois 2008.
• Hegel G.W.F., Wykłady z filozofii dziejów, tłum. A. Zieleńczyk, De Agostini, Warszawa 2003.
• Heidegger M., Koniec filozofii i zadanie myślenia, tłum. K. Michalski, „Teksty: teoria literatury, krytyka, interpretacja” 1976, nr 4–5 (28–29), s. 9–26.
• van Inwagen P., Problem zła, tłum. R. Mordarski, Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz 2014.
• Kant I., Krytyka praktycznego rozumu, tłum. J. Gałecki, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2012.
• Kant I., Religia w obrębie samego rozumu, tłum. A. Bobko, Wydawnictwo Znak, Kraków 1993.
• Kierkegaard S., Bojaźń i drżenie. Choroba na śmierć, tłum. J. Iwaszkiewicz, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1972.
• Leibniz G.W., Teodycea. O dobroci Boga, wolności człowieka i pochodzeniu zła, tłum. M. Frankiewicz, J. Kopania, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2001.
• Marquard O., Apologia przypadkowości, tłum. K. Krzemieniowa, Oficyna Naukowa, Warszawa 1994.
• Marquard O., Rozstanie z filozofią pierwszych zasad, tłum. K. Krzemieniowa, Oficyna Naukowa, Warszawa 1994.
• Marquard O., Szczęście w nieszczęściu: rozważania filozoficzne, tłum. K. Krzemieniowa, Oficyna Naukowa, Warszawa 2001.
• Mukoid E.A., Filozofia zła: Nabert, Marcel, Ricœur, Universitas, Kraków 1993. Plantinga A., Bóg, wolność, zło, tłum. K. Gurba, Wydawnictwo Znak, Kraków 1995.
• Rahner K., Uwagi na temat problemu „anonimowego chrześcijanina”, w: tegoż, Pisma wybrane, t. I, red. G. Bubel, WAM, Kraków 2005.
• Ricœur P., Religia, ateizm, wiara, w: tegoż, Egzystencja i hermeneutyka. Rozprawy o metodzie, tłum. E. Bieńkowska, H. Bortnowska, S. Cichowicz, J.M. Godzimirski, H. Igalson, J. Skoczylas, K. Tarnowski, Pax, Warszawa 1985.
• Ricœur P., Symbol daje do myślenia, w: tegoż, Egzystencja i hermeneutyka. Rozprawy o metodzie, tłum. E. Bieńkowska, H. Bortnowska, S. Cichowicz, J.M. Godzimirski, H. Igalson, J. Skoczylas, K. Tarnowski, Pax, Warszawa 1985.
• Ricœur P., Symbolika zła, tłum. M. Ochab, S. Cichowicz, Wydawnictwo Aletheia, Warszawa 2015.
• Ricœur P., Zło. Wyzwanie rzucone filozofii i teologii, tłum. E. Burska, Pax, Warszawa 1992.
• Rozmarynowska K., Inność jako źródło etyczności. Inspiracje ricœurowskie, Wydawnictwo UKSW, Warszawa 2015.
• Rorty R., Vattimo G., The Future of Religion, Columbia University Press, New York–Chichester 2005.
• Sloterdijk P., Gorliwość Boga, tłum. B. Baran, Wydawnictwo Aletheia, Warszawa 2013.
• Sloterdijk P., W cieniu góry Synaj, tłum. B. Baran, Wydawnictwo Aletheia, Warszawa 2014.
• Torzewski A., Metafizyka i sekularyzacja – kilka uwag na temat Gianniego Vattima tezie dotyczącej śmierci Boga, „Analiza i Egzystencja” 2020, nr 52, https://doi.org/10.18276/aie.2020.52-04.
• Vattimo G., A Farewell to Truth, transl. W. McCuaig, Columbia University Press, New York 2011.
• Vattimo G., After Christianity, transl. L. D’Isanto, Columbia University Press, New York 2002.
• Vattimo G., Caputo J.D., After the Death of God, ed. K.W. Robbins, Columbia University Press, New York 2007.
• Vattimo G., Belief, transl. L. D’Isanto, D. Webb, Stanford University Press, Stanford 1999.
• Vattimo G., Metaphysics and Violence, w: Weakening Philosophy Essays in Honour of Gianni Vattimo, ed. S. Zabala, McGill-Queen’s University Press, Montreal–Kingston 2007.
• Vattimo G., Ślad śladu, tłum. E. Łukaszyk, w: Religia, red. J. Derrida, G. Vattimo i inni, KR, Warszawa 1999.
• Whitehead A., Process and Reality, Free Press, New York 1979.