Język muzyczny w słowackich kompozycjach sakralnych XXI wieku

• Authors: ADAMKO Rastislav

Title variants

EN

The musical language in XXIth century Slovak sacred compositions

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Jesteśmy świadkami procesu stopniowego wypierania z liturgii muzyki klasycznej i zastępowania jej muzyką rozrywkową. Zjawiska tego jak do tej pory nie udało się zatrzymać. Czy jego przyczyny nie należy upatrywać również w tym, że nie znaleźliśmy jeszcze odpowiedniego języka muzycznego dla współczesnej muzyki liturgicznej, wyrastającej z klasycznych tradycji? Jedną z nowych propozycji są utwory muzyczne, które powstały dzięki inicjatywie pedagogów Katedry Muzyki na Wydziale Pedagogiki Katolickiego Uniwersytetu w Ružomberku, które omawia niniejszy artykuł. Są one przeznaczone raczej dla wykształconych muzyków kościelnych niż dla zgromadzenia liturgicznego. Analiza tych dzieł pokazała, że współczesna twórczość muzyki sakralnej na Słowacji wyrasta z wielowiekowej tradycji. Kompozytorzy chętnie sięgają po dawne formy muzyczne, techniki kompozytorskie, wzorce brzmieniowe, skale modalne. Te archaizujące elementy starają się wdrożyć w kontekst współczesnego języka brzmieniowego współczesne techniki pracy z materiałem dźwiękowym, formy otwarte itp. Wspólną cechą wszystkich tych utworów jest powrót do melodyki kantylenowej, ściśle złączonej z tekstem. Właśnie takie wymagania stawiały muzyce liturgicznej wszystkie dokumenty Kościoła katolickiego. W tym sensie kompozytorzy słowaccy zrozumieli dotychczasowe postulaty dotyczące muzyki we współczesnym Kościele. Stworzyli różnorodny i na pewno zrozumiały język muzyczny, który – mam nadzieję – znajdzie swoich odbiorców, interpretatorów i słuchaczy.

EN

We are witnessing a process of gradual displacement of classical music from the liturgy in fa- vour of light music. It has not yet been possible to halt this phenomenon. Shouldn’t we see the reason for this also in the fact that we did not yet find an appropriate musical language for con- temporary liturgical music, rooted in the classical tradition? The article describes one of the new proposals, which are the pieces of music created thanks to the initiative of the academic staff working in the Department of Music of the Faculty of Education at the Catholic University in Ružomberok. They are intended rather for trained church musicians than for a liturgical assembly. The analysis of these works showed that the contemporary sacred music in Slovakia stems from centuries of tradition. The composers are eager to reach for old musical forms, compositional techniques, sound patterns and modal scales. These archaising elements are aimed at introducing into the context of contemporary musical language, modern techniques of working with sound material, open forms etc. A common feature of all these musical pieces is the return to cantilena – a cantilena closely connected to the text. Such requirements were imposed upon liturgical music by all the documents of the Catholic Church. In this sense, the Slovak composers understood the existing demands concerning music in the contemporary church. They created a diverse and certainly understandable musical language, which – I hope, will find its audience, interpreters and listeners.

Keywords

PL

słowackie kompozycje sakralne XXI wieku muzyka sakralna; muzyka współczesna

EN

20th century Slovak sacred compositions sacred music; contemporary music

• Publisher: Wydawnictwo im. Stanisława Podobińskiego Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie
• Journal: Edukacja Muzyczna
• Year: 2015
• Issue: 10
• Pages: 119–134

Dates

published

2015

Contributors

author

ADAMKO Rastislav

References

• Bahr Reinhard, Traditionelle Satztechniken und neue musikalische Idiome, [w:] Geschichte der Kirchenmusik, B. III Das 19. und frühe 20. Jahrhundert. Historische Bewusstsein und neue Aufbrüche, red. Wolfgang Hochstein, Christoph Krummacher, Laaber-Verlag, Laaber 2013.
• Hochel Peter, [Úvodné slovo ku koncertu], [w:] Programový bulletin Nová slovenská hudba: XXVII. ročník festivalu k storočnici Dezidera Kardoša, Bratislava 7–14 november 2014, Spolok slovenských skladateľov, Bratislava 2014.
• Pawlak Ireneusz, Muzyka liturgiczna po Soborze Watykańskim II w świetle do- kumentów Kościoła, Polihymnia, Lublin 2000.
• Šafářík Jiří, Dějiny hudby, III. díl (20. století), Nakladatelství Jan Piszkiewicz, Věrovany 2006.
• Wilson-Dickson Andrew, Historia muzyki chrześcijańskiej, Vocatio, Warszawa 2007.
• Wippermann Reimund, Die neue Musik in der Liturgie, [w:] Musik im Raum der Kirche, Fragen und Perspektiven, red. Winfried Bönig i in., Matthias- -Grünewald-Verlag, Stuttgart 2007.
• Zahradníková Zuzana, Musica nova spiritualis – úsilie o revitalizáciu slovenskej duchovnej hudby, „Muzikologické fórum, Časopis České společnosti pro hudební vědu” 2014, č. 1–2.

Identifiers

ISSN

1895-8079