Ciąża, poród i opieka nad dzieckiem w więzieniach Królestwa Polskiego (1815–1867)

• Authors: Bieda Justyna

Title variants

EN

Pregnancy, delivery, and childcare in the prisons of the Kingdom of Poland (1815–67)

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Genezy współczesnych rozwiązań dotyczących dzieci osób pozbawionych wolności poszukiwać należy w latach Królestwa Polskiego, gdzie po raz pierwszy dostrzeżono konieczność uregulowania problemu kobiet ciężarnych i porodu oraz warunków bytowych matek przebywających wraz dziećmi w zakładach karnych, a także losów nieletnich, pozostających poza murami w czasie uwięzienia rodziców. Stan polskich więzień w początkach XIX w., nie spełniał nawet ówczesnych standardów. Władze Księstwa podjęły próby reform, przygotowano projekt ordynacji więziennej: Urządzenie więzień krajowych, jednakże niestabilna sytuacja kraju, a przy tym brak funduszy, nie pozwoliły na jego realizację. Przełom w system więziennictwa w Królestwie Polskim przyniosła wizytacja niektórych więzień stolicy w 1818 r. przez cara Aleksandra I. Niezadowolenie cara spowodowało intensywne działania centralnych władz rządowych mające na celu reformę warunków wykonywania kary pozbawienia wolności. Zmiany objęły sytuację matek-więźniarek, a także ich dzieci, będących pod bezpośrednią opieką rodzica, jak też tych znajdujących się poza więzieniem. Początkowo, więźniarka w ciąży lub połogu pozbawiona była szczególnej pomocy, ale na drodze praktyki wykształcił się w latach 30. XIX w. zwyczaj udziału w porodach akuszerek, ale regulacje ustawowe w tym zakresie pochodzą dopiero z lat 50. tegoż stulecia. Poprawa fatalnych warunków sanitarnych sprawowania opieki nad noworodkami miała miejsce w więzieniu warszawskim dopiero w latach 30. XIX w., zaś w kolejnym dziesięcioleciu wydano pierwsze przepisy administracyjne zapewniające kobietom karmiącym lepsze racje żywieniowe. Założenie, iż potomstwo nie powinno przebywać ze swoimi rodzicami w zakładach karnych spowodowało, iż już w roku 1823 r. wydano przepisy administracyjne regulujące zasady opieki nad dziećmi, które już nie mogły przebywać pod bezpośrednią opieką matki.

EN

The origin of contemporary solutions concerning the children of the imprisoned should be sought in the days of the Kingdom of Poland, when the need to regulate the problem of pregnant women, delivery, and living conditions of mothers who remained in penal institutions together with their children, as well as the life of the minors who remained outside the prison during the imprisonment of the parents were regulated. Early in the 19th century, the condition of Polish prisons did not meet even the contemporary standards. The authorities of the Duchy attempted to introduce reforms, and prison law (literally: ‘arrangement of state prisons’) was drafted, yet the unstable situation in the country aggravated by the lack of funds did not allow its implementation. A breakthrough in the penal system in the Kingdom of Poland came with the visitation of some prisons in the capital city by Tsar Alexander I in 1818. The monarch’s dissatisfaction resulted in the intensive activity of central authorities aimed at reforming the conditions of serving the sentences. The changes encompassed the situation of imprisoned mothers and also their children in direct custody of a parent, and also those living outside the prison. Initially, a prisoner in pregnancy and childbirth was deprived of specific assistance, yet the custom of having midwives participating in deliveries developed in the 1830s, even though legal regulations concerning the question date back to as late as the 1850s. The improvement of the horrible sanitary conditions in newborn care had not taken place in Warsaw prison until the 1830s, while the first administrative rules ensuring breastfeeding women with better alimentation were issued a decade later.

Keywords

PL

dziecko w więzieniu; więziennictwo w XIX w; ciąża w więzieniu; kobieta w więzieniu; kara pozbawienia wolności; polityka penitancjarna

EN

child in prison; penal system in the 19th century; pregnancy in prison; woman in prison; imprisonment; penitentiary policy

• Publisher: Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego / Oficyna Wydawnicza AFM KAAFM
• Journal: Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego
• Year: 2015
• Volume: 18
• Pages: 55-72

Contributors

author

Bieda Justyna