Fides ex visu. O medialnych wizualizacjach wiary

• Authors: Draguła Andrzej

Title variants

EN

Fides ex visu. On Visualisations of Faith in Media

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł podejmuje temat teologicznego statusu obrazu w jego wersji elektronicznej, czyli jako ekranu. W chrześcijaństwie kwestia teologii obrazu podejmowana jest od czasów sporów ikonoklastycznych na Wschodzie (VIII–IX w.). Teologia zachodnia od X wieku, a potem na skutek Reformacji, krytycznie podchodziła do epifanijnej funkcji obrazu, która dla chrześcijaństwa wschodniego jest oczywista. Ten teologiczny dystans wobec spełniania funkcji epifanijnej dominuje w teologicznej interpretacji obrazu elektronicznego. Przyjmuje się, że obraz elektroniczny (ekran) nie jest zdolny, by transmitować misterium. Kategoria „symulakrum”, którą stosuje się w opisie obrazu elektronicznego, wskazuje na zerwanie z ikonicznym bądź mimetycznym odwzorowaniem rzeczywistości. Symulakrum imituje rzeczywistość przedstawioną, dlatego nie jest w stanie jej objawiać.

EN

The article discusses the theological status of an image in its electronic version, i.e. as a screen. In Christianity, the theology of an image has been an issue since the iconoclastic disputes in the East (8th and 9th century). From the 10th century, and then as a result of Reformation, the Western theology approached the epiphanic function of the image, which is evident in Eastern Christianity, with criticism. This theological reserve towards an epiphanic function of an electronic image (screen) dominates the theological interpretation of it. An electronic image is assumed to be incapable of transmitting mystery. The category of “simulacrum”, used in the description of the electronic image, indicates a breakup with the iconic or mimetic representation of reality. Simulacrum only imitates the presented reality, so it is unable to perform a revelatory function.

Keywords

PL

obraz; symulakrum; hiperrealność

EN

image; simulacrum; hyperrealism

• Publisher: Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
• Journal: Polonia Sacra
• Year: 2019
• Volume: 23
• Issue: 4(58)
• Pages: 159-174

Contributors

author

Draguła Andrzej

• Uniwersytet Szczeciński

References

• Baudrillard J., Porządek symulakrów, w: Widzieć, myśleć, być. Technologie mediów, red. A. Gwóźdź, Kraków 2001, s. 63–78.
• Belting H., Obraz i kult. Historia obrazu przed epoką sztuki, tłum. T. Zatorski, Gdańsk 2004.
• Benedykt XVI, Posynodalna adhortacja apostolska „Sacramentum caritatis”: o Eucharystii, źródle i szczycie życia i misji Kościoła, Kraków 2007.
• Bielawski M., Oblicza ikony, Kraków 2006.
• Cescon B., Il papa dell’eccezionale, il pastore della normalità, w: Karol Wojtyła, un pontefice in diretta. Sfida e incanto nel rapporto tra Giovanni Paolo II e la TV, a cura di G. Mazza, Roma 2006, s. 213–220.
• Franciszek, Encyklika Lumen fidei, Wrocław [2013].
• Freedberg D., Potęga wizerunków. Studia z historii i teorii oddziaływania, tłum. E. Klekot, Kraków 2005.
• Gut A., O relacji między myślą a językiem: studium krytyczne stanowisk utożsamiających myśl z językiem, Lublin 2009.
• Jan Damasceński św., Wykład wiary prawdziwej, przeł. B. Wojkowski, Warszawa 1969.
• Janiec Z., Czy liturgię można sfotografować i sfilmować?, „Sandomierski Gość Niedzielny” 2001 nr 20, s. 16.
• Kawecki W., Zobaczyć wiarę. Studium obrazu postrzeganego jako komunikacja wiary z perspektywy teologii kultury i teologii mediów, Kraków 2013.
• Loska K., Dziedzictwo McLuhana – między nowoczesnością a ponowoczesnością, Kraków 2001.
• Manovich L., Ku archeologii ekranu komputerowego, w: Widzieć, myśleć, być. Technologie mediów, red. A. Gwóźdź, Kraków 2001, s. 167–190.
• Marion J.-L., Ślepy w Siloe, czyli odniesienie obrazu do oryginału, „Communio” (wyd. pol.) 2 (1990), s. 12–29.
• Miczka T., O zmianie zachowań komunikacyjnych. Konsumenci w nowych sytuacjach audiowizualnych, Katowice 2002.
• Minois G., Diabeł, tłum. E. Burska, Warszawa 2001.
• Mitchell W. J. T., Czego chcą obrazy. Pragnienia przedstawień, życie i miłości obrazów, tłum. Ł. Zaremba, Warszawa 2013.
• Morgan D., Visual Piety. A History and Theory of Popular Religious Images, Berkeley–Los Angeles–London 1998.
• Niparko R., Amalary z Metzu, w: Encyklopedia katolicka, t. 1, red. E. Gigilewicz, Lublin 1995, kol. 399.
• Ogonowska A., Symulakrum, „Nowa Polszczyzna” 1 (2006), s. 29–32.
• Porczak A., Ekran – pole transakcji, w: Wiek ekranów. Przestrzenie kultury widzenia, red. A. Gwóźdź, P. Zawojski, Kraków 2002, s. 45–52.
• Schönborn Ch., Człowiek i Chrystus na obraz Boga, tłum. W. Szymona, Poznań 2008.
• Sobór Nicejski II, [Dekret wiary], w: Dokumenty soborów powszechnych. Tekst grecki, łaciński, polski, t. 1, oprac. A. Baron, H. Pietras, tłum. A. Baron i in., Kraków 2001, s. 330–341.
• Sontag S., Widok cudzego cierpienia, Kraków 2010.
• Weber S., Telewizja: odbiornik i ekran, w: Widzieć, myśleć, być. Technologie mediów, red. A. Gwóźdź, Kraków 2001, s. 381–398.
• Wierzbicki A., Tajemnica telewizji, w: O Panu Bogu w telewizji, red. L. Dyczewski, Częstochowa 1996, s. 107–124.
• Winnicka-Gburek J., Krytyka – etyka – sacrum. W kierunku aksjologicznej krytyki artystycznej, Gdańsk 2015.
• Wskazania Komisji Episkopatu Polski ds. Liturgii i Duszpasterstwa Liturgicznego dotyczące fotografowania i filmowania podczas celebracji liturgicznej (5.12.1994), „Liturgia Sacra” 1–2 (1995), s. 161–164.

Identifiers

DOI

10.15633/ps.3511