Nazwy roślin odurzających w polskiej frazeologii – na przykładzie związku najeść się, objeść się blekotu, szaleju…

• Authors: Piela Agnieszka

Title variants

EN

Names of psychoactive plants in Polish phraseology as exemplified by a phraseologism najeść się, objeść się blekotu, szaleju…

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Podstawowym celem artykułu jest historyczne spojrzenie na frazeologizm najeść się, obejść się blekotu, szaleju. Okazuje się, że ów związek w różnych okresach rozwojowych polszczyzny cechował się wariantywnością. Realizowany był z innymi jeszcze wyrazami, tj.: dendera, dur, kąkol, masłok, matonóg, oman. Nie były one jednak przypadkowe – wszystkie mieszczą się w szeroko pojętym kręgu nazw roślinnych używek. Ich obecność w dawnym języku jest świadectwem silnych więzi człowieka z przyrodą. Postępujące rozluźnienie tych więzi znalazło odbicie i w języku. Wycofanie ze składu frazeologizmu wymienionych nazw tłumaczyć należy brakiem wiedzy na temat właściwości roślin oraz nieznajomością desygnatu.

EN

The aim of the article is to present the historical perspective of the phraseologism najeść się, obejść się blekotu, szaleju. It turns out that this word combination has been characterized by its variantivity on various stages of the development of the Polish language. It was once applied in combination with other words such as: dendera, dur, kąkol, masłok, matonóg, oman. Yet the words were not random by any means – all of them fit a broadly defined category of names of plant stimulants. Their presence in the old language was the evidence of strong bonds between humans and nature. Gradual loosening of such bonds has also been reflected in the language. Withdrawal of the above-mentioned names from the presented phraseologism should be explained by the lack of knowledge about properties of given plants and ignorance of the referent.

Keywords

PL

etymologia; diachronia; frazeologia; motywacja; semantyka

EN

etymology; diachrony; phraseology; motivation; semantics

• Publisher: Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
• Journal: Prace Językoznawcze
• Year: 2021
• Volume: XXIII/3
• Pages: 25–38

Contributors

author

Piela Agnieszka

• Uniwersytet Śląski w Katowicach