O warstwach leksyki pochodzenia litewskiego na obszarze ignalińsko-jezioroskim

• Authors: Krystyna Rutkowska
• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

About layers of lexis of Lithuanian origins in the Ignalina–Zarasai regionIn this study lexical lithuanisms were analysed, functioning in the Ignalina–Zarasai area, on the Lithuanian–Latvian–Belarussian borderland. Lithuanian proceeds on Slavic dialect have an ancient history, which can be associated with a period, dated quite early based on sources of language. Studying Lithuanian vocabulary in these dialects, the dynamics of influences can be observed simultaneously, as contacts between Lithuanian and other dialects existed in this area for a long time.  Therefore, several layers of lithuanisms, differentiated based on time and manner of borrowing, can be distinguished: a) a layer of borrowings with a wide range, shared by many language groups, certified in Polish, Russian, Ukrainian and Belarusian languages; b) a layer of contact lithuanisms, certified in the border zone of Lithuania and the Polish language, dialects occurring in Belarus, also in the Russian dialects of Old Believers; this vocabulary can have a wider range of occurrence or be listed within a single language area, for example only in the Ignalina–Zarasai or Vilnius region; c) borrowings with the rank of infiltration, resulting from active contacts with the Lithuanian language and dialects. O warstwach leksyki pochodzenia litewskiego na obszarze ignalińsko-jezioroskimW niniejszym opracowaniu poddano analizie lituanizmy leksykalne, funkcjonujące na obszarze ignalińsko-jezioroskim, znajdującym się na pograniczu litewsko-łotewsko-białoruskim. Wpływy litewskie na gwary słowiańskie mają tu dawną historię – w dostępnych źródłach językowych pojawiają się dość wcześnie. Badając leksykę litewską w analizowanych gwarach, można jednocześnie obserwować dynamikę tych wpływów, bowiem kontakt z językiem litewskim trwał na tym terenie nieustannie. Zanotowane lituanizmy dają się podzielić na kilka grup w zależności od okresu i sposobu zapożyczenia: a) warstwę zapożyczeń o szerokim zasięgu, wspólną wielu zespołom językowym, poświadczoną w języku polskim, rosyjskim, ukraińskim i białoruskim; b) warstwę lituanizmów kontaktowych, poświadczonych w pasie przygranicznym z Litwą i występującej polszczyźnie i w gwarach białoruskich, też w rosyjskich gwarach staroobrzędowców; słownictwo to może mieć szerszy zasięg występowania lub być notowane w obrębie jednego obszaru językowego, np. tylko na terenie ignalińsko-jezioroskim lub wileńskim; c) zapożyczeń mających rangę infiltracji, wynikających z czynnych kontaktów z językiem i gwarami litewskimi.

Keywords

EN

lithuanisms; Polish language in Lithuania; borrowing; Baltic-Slavic borderland

• Publisher: Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
• Journal: Acta Baltico-Slavica
• Year: 2014
• Volume: 38

Dates

published

2014

online

2014-12-31

Contributors

author

Krystyna Rutkowska

Identifiers

DOI

10.11649/abs.2014.003