Z dziejów dialektologii litewskiej

• Authors: Zofia Sawaniewska-Mochowa

Title variants

EN

From the History of Lithuanian Dialectology

Abstracts

PL

Recenzowana monografia stanowi pierwszą część trylogii przygotowywanej przez litewską lingwistkę Danguolė Mikulėnienė, która postawiła sobie ambitne zadanie przedstawienia genezy, etapów rozwojowych, przełomów i dorobku litewskiej dialektologii aż do początku XXI wieku. Bogato ilustrowane opracowanie zawiera szczegółowe omówienie okresu poprzedzającego narodziny naukowych badań gwaroznawczych na Litwie oraz ukazuje w sposób usystematyzowany przemiany, jakie dokonują się w podejściu do problematyki wyznaczania zasięgu i klasyfikacji gwar litewskich na przełomie XIX i XX wieku. Zaletą monografii jest konsekwentne łączenie ujęcia historiograficznego z analizą stricte lingwistyczną. W pracy zostały przedstawione i skomentowane liczne materiały źródłowe, które dokumentują wkład, jaki wnieśli do dyskursu przyszłej naukowej dialektologii litewskiej uczeni z różnych tradycji badawczych.

EN

The reviewed monograph is the first part of the three-volume series prepared by the Lithuanian linguist Danguolė Mikulėnienė. She has taken on the ambitious task of presenting the genesis, development stages, paradigmatic breakthroughs and achievements of Lithuanian dialectology until the beginning of the twenty-first century. The richly illustrated study contains a detailed discussion of the period preceding the birth of scientific dialectology in Lithuania (from the seventeenth until the mid-nineteenth centuries), and covers in a systematic way conceptual changes in the linguists’ approaches to the issue of determining the extent and classification of Lithuanian dialects at the turn of the nineteenth and twentieth centuries. The advantage of the monograph is the consistent combining of a historiographic approach with a strictly linguistic analysis. The reviewed volume includes commentaries on numerous source materials which document contribution that scientists from various research traditions have made to the discourse of Lithuanian scientific dialectology paving the way for its constant development.

Keywords

PL

dialektologia litewska; geneza; okres poprzedzający systematyczne badania gwar; ekspedycje terenowe; próby podziału gwar; perspektywy badawcze na przełomie XIX i XX wieku

EN

Lithuanian dialectology; genesis; predialect period; field expeditions; identification of dialects; research perspectives at the turn of the 19th and 20th centuries

• Publisher: Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
• Journal: Acta Baltico-Slavica
• Year: 2020
• Volume: 44
• Pages: 296-303

Dates

published

2020

Contributors

author

Zofia Sawaniewska-Mochowa

• Instytut Slawistyki Polskiej Akademii Nauk [Institute of Slavic Studies, Polish Academy of Sciences], Warsaw

• https://orcid.org/0000000329166736

References

• A.S. [Sabaliauskas, A.]. (1999). Jaunius Kazimieras. W K. Morkūnas & V. Ambrazas (Red.), Lietuvių kalbos enciklopedija (ss. 277–279). Mokslo ir enciklopedijų leidybos institutas.
• Baudouin de Courtenay, J. (1908). Do charakterystyki ś. p. Kazimierza Jawnisa. Druk Salomona Banajtisa. (Odbitka z miesięcznika Draugija, 1908, 4(16), ss. 8). https://polona.pl/item/do-charakterystyki-s-p-kazimierza-jawnisa,Mzg0MTU0/1/#info:metadata
• Czelakowska, A., & Skarżyński, M. (2011). Materiały do dziejów polskiego językoznawstwa: Listy Jana Niecisława Baudouina de Courtenay, Jana Łosia, Kazimierza Nitscha, Jana Michała Rozwadowskiego, Henryka Ułaszyna. Księgarnia Akademicka.
• [Juszka, J.]. (1861). Kałbos lёtuviszko lёżuvʹo ir lёtuviszkas statraszimas arba ortograpija. Spaustuvėje Moksłu Akademijos.
• Karłowicz, J. (1875). O języku litewskim. Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności: Seria I, 1875(2), 135–376. https://polona.pl/item/o-jezyku-litewskim,MzQ0MTc/6/#info:metadata
• Mikulėnienė, D. (2018). Lietuvių tarmėtyra: Genezė, raida ir paradigminiai lūžiai. I dalis: Ikitarmėtyrinis laikotarpis. Lietuvių tarmėtyros pradžia: Tarmių skyrimas, tyrimų perspektyvų užuomazgos ir jų tipai. Mokslo ir enciklopedijų leidybos centras.
• Mikulėnienė, D., Leskauskaitė, A., Ragaišienė, V., Geržotaitė, L., & Birgelienė, N. (2016). Lietuvių tarmių kaita XXI a. pradžioje: Lenkijos lietuvių šnektos: Kolektyvinė monografija. Lietuvių kalbos institutas.
• Mikulėnienė, D., & Meiliūnaitė, V. (Red.). (2014). XXI a. pradžios lietuvių tarmės: Geolingvistinis ir socjiolingvistinis tyrimas (žemėlapiai ir jų komentarai). Lietuvių kalbos institutas; Leidykla BRIEDIS.
• Petit, D. (2012). Ferdinandas de Saussure’as ir lietuvių kalba. W D. Petit & B. Stundžia (Red.), Ferdinand de Saussure, Baltistikos raštai: Travaux baltistiques (ss. 9–32). Vilniaus universiteto leidykla.
• Petit, D., & Quijano, C. M. (2008). Du nouveau à propos du voyage F. de Saussure en Lituanie. Cahiers Ferdinand de Saussure, 2008(61), 133–157.
• Skarżyński, M. (2008). Nieznane listy Jana Baudouina de Courtenay do Jana Rozwadowskiego. LingVaria, 3(1/5), 205–232.

Identifiers

DOI

10.11649/abs.2020.011

Biblioteka Nauki

38435834