The Paradigm of Finnish Reviews of “Without Dogma” by Henryk Sienkiewicz: Observations on the Issue of Intercultural Communication and the Functioning of Common Motifs of European Culture

• Authors: Krzysztof Stępnik

Title variants

PL

Paradygmat fińskich recenzji „Bez dogmatu” Henryka Sienkiewicza. Obserwacje dotyczące kwestii komunikacji międzykulturowej i funkcjonowania wspólnych motywów kultury europejskiej

Abstracts

PL

Przekład powieści Henryka Sienkiewicza Bez dogmatu na język fiński pod tytułem Anielka (1913) spotkał się z widocznym zainteresowaniem prasy fińskiej, czego poświadczeniem jest aż 12 recenzji tego dzieła. Przedmiotem zainteresowania autora artykułu są te właśnie recenzje, które poddał analizie i opisał w ramach paradygmatu oraz przedstawił ich funkcjonowanie na rynku księgarskim. Biorąc pod uwagę odległość kulturową Polaków i Finów, autor opracowania potraktował te recenzje jako świadectwo komunikowania międzykulturowego, umożliwionego przez wspólnotę, jaką stanowi paradygmat kultury europejskiej i jego obiegowe motywy, jak motyw choroby wieku czy wyeksponowany przez Sienkiewicza motyw l’improductivite slave, szczególnie interesujący dla recenzentów fińskich. Odległość kulturowa okazała się czynnikiem odsłaniającym nowe aspekty interpretacji Bez dogmatu i – szerzej – specyfikę fińskiego myślenia o Polsce.

EN

The translation of Henryk Sienkiewicz’s novel Without Dogma into Finnish, entitled Anielka (1913), generated considerable interest in the Finnish press, evidenced by as many as twelve reviews of the work. The article analyses these reviews, describes them in terms of a paradigm and presents their functioning on the book market. Taking into account cultural distance between Poles and Finns, the reviews are approached as a testimony to intercultural communication, which was enabled thanks to community – the paradigm of European culture and its common motifs, such as the mal du siècle or l’improductivite slave, the latter highlighted by Sienkiewicz and particularly interesting for Finnish reviewers. Cultural distance turns out to be a factor that reveals new aspects of interpretation of Without Dogma and, more broadly, the specificity of Finnish thinking about Poland.

Keywords

PL

Henryk Sienkiewicz; „Bez dogmatu” („Anielka”); recenzje; prasa fińska 1913–1914; komunikacja międzykulturowa

EN

Henryk Sienkiewicz; "Without Dogma" ("Anielka"); reviews; Finnish press 1913–1914; intercultural communication

• Publisher: Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
• Journal: Acta Baltico-Slavica
• Year: 2021
• Volume: 45

Dates

published

2021

Contributors

author

Krzysztof Stępnik

• Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie [Maria Curie-Skłodowska University in Lublin], Lublin

• https://orcid.org/000000034172231X

References

• Berman, A. (2012). Translation and the trials of the foreign (L. Venuti, Trans.). In L. Venuti (Ed.), The translation studies reader (3rd ed., pp. 240–253). Routledge.
• Bernardini, L. (2018). Przed czy po Quo vadis? Włoska recepcja Bez dogmatu (1899–1916). In O. Płaszczewska (Ed.), “Bo każda książka to czyn…” Sienkiewicz (pp. 81–97). Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Bourdieu, P. (1979). La Distinction: Critique sociale du jugement. Minuit.
• Bourdieu, P. (1980). Le sens pratique. Seuil.
• Bourdieu, P. (1998). Practical reason: On the theory of action (R. Johnson, Trans.). Stanford University Press.
• Bourdieu, P., & Chartier, R. (2010). The sociologist and the historian. Polity Press.
• Derrida, J. (1985). Des Tours de Babel (J. F. Graham, Trans.). In J. F. Graham (Ed.), Difference in translation (pp. 165–207). Cornell University Press.
• Derrida, J. (2001). What is a “relevant” translation (L. Venuti, Trans.). Critical Inquiry, 27(2), 174–200. https://doi.org/10.1086/449005
• Laitinen, K., & Apo, S. (1991). Historia literatury fińskiej: Zarys (C. Lewandowska, Trans.). Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo.
• Sienkiewicz, H. (2004). Without dogma (I. Young, Trans.). Project Gutenberg. https://www.gutenberg.org/files/11686/11686.txt (Original work published 1893).
• Stępnik, K. (2014). Recepta na Rosję. Obraz zachowań Finów w prasie warszawskiej przed I wojną światową. In A. Jarzyna & Z. Kopeć (Eds.), Obraz Rosji w literaturze polskiej XX wieku (pp. 13–43). Wydawnictwo Nauka i Innowacje.
• Świerczyńska, D. (2015). Bibliografia literatury polskiej “Nowy Korbut”: Henryk Sienkiewicz. Instytut Badań Literackich PAN.
• Szal, K. (2013). Finnish literature in Poland, Polish literature in Finland: Comparative reception study from a hermeneutic perspective. University of Eastern Finland. https://erepo.uef.fi/bitstream/handle/123456789/11946/urn_isbn_978-952-61-1044-8.pdf
• Venuti, L. (2008). The translator’s invisibility: A history of translation (2nd ed.). Routledge

Identifiers

DOI

10.11649/abs.2450

Biblioteka Nauki

38448823