Accuracy and Reception: On Theological and Aesthetic Novelty in Two Novels by Teodora Dimova

• Authors: Ewelina Drzewiecka

Title variants

PL

Zgodność i recepcja. O teologicznej i estetycznej nowości w dwóch powieściach Teodory Dimowej

Abstracts

PL

W artykule została poruszona kwestia funkcjonowania narracji biblijnej w literaturze nowoczesnej w kontekście lokalnego i indywidualnego doświadczenia wiary oraz epistemologicznego i egzystencjalnego pytania o prawdę. Autorka koncentruje się na dwóch powieściach bułgarskiej pisarki Teodory Dimowej (ur. 1960): Марма Мариам [Marma, Mariam, 2010] i Първият рожден ден [Pierwsze urodziny, 2016]. Przypadek ten jest szczególnie interesujący, ponieważ biblijna opowieść o Jezusie nie została tu wykorzystana w celu stworzenia parodii lub bluźnierstwa, czego można by oczekiwać w kontekście ponowoczesnych dekontekstualizacji i przewartościowań, ale aby zaproponować wizję chrześcijańskiego Boga, która jest zarówno estetycznie oryginalna, jak i teologicznie prawowierna. Jak więc sparafrazować historię biblijną i pozostać ortodoksyjnym Jak urzeczywistnić egzystencjalny potencjał Biblii i stworzyć oryginalne dzieło? W analizie autorka odwołuje się do hermeneutyki egzystencjalnej i fenomenologii pamięci Paula Ricoeura, zwłaszcza jego koncepcji świadectwa oraz mimesis, w odniesieniu do kwestii recepcji parafraz biblijnych w (bułgarskiej) kulturze nowoczesnej.

EN

This article raises the question of functioning of the Biblical narrative in modern literature in the context of the local/individual experience of faith and the epistemological and existential question of truth. The focus is on two novels by the Bulgarian writer Teodora Dimova (born in 1960): Марма Мариам [Marma, Mariam, 2010] and Първият рожден ден [The First Birthday, 2016]. This case is particularly interesting because the Biblical story about Jesus has not been used here in order to create a parody or blasphemy, which could be expected as far as the postmodern de-contextualisation and re-evaluation of tradition are  concerned, but to offer both an aesthetically original and theologically orthodox vision of the Christian God. So how to paraphrase the Biblical story and remain orthodox? How to actualize the existential potential of the Bible and achieve novelty? The analysis is conducted in the perspective of Paul Ricoeur’s existential hermeneutics and phenomenology of memory, especially his concepts of testimony and mimesis, with regard to the question of the reception of Biblical paraphrases in (Bulgarian) modern culture.

Keywords

PL

Biblia; nowoczesność; kultura bułgarska; literatura bułgarska; Teodora Dimowa; recepcja; apokryf

EN

Bible; Modernity; Bulgarian culture; Bulgarian literature; Theodora Dimova; reception; apocrypha

• Publisher: Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
• Journal: Colloquia Humanistica
• Year: 2021
• Issue: 10
• Pages: 1-27

Dates

published

2021

Contributors

author

Ewelina Drzewiecka

• Instytut Slawistyki Polskiej Akademii Nauk [Institute of Slavic Studies, Polish Academy of Sciences], Warsaw

• https://orcid.org/0000000170923140

References

• Asad, T. (1993). The construction of religion as an anthropological category. In T. Asad, Genealogies of religion: Discipline and reasons of power in Christianity and Islam (pp. 27–55). Johns Hopkins University Press.
• Berger, P. (1979a). Modernity as the universalization of heresy. In P.
• Berger, The heretical imperative: Contemporary possibilities of religious affirmation (pp. 1–31). Anchor Press.
• Berger, P. (1979b). Religion: Experience, tradition, reflection. In P. Berger, The heretical imperative: Contemporary possibilities of religious affirmation (pp. 31–60). Anchor Press.
• Dimova, T. (2010). Marma, Mariam. Siela.
• Dimova, T. (2016). Pŭrviiat rozhden den. Siela.
• Dimova, T. (2018). Zove ovtsete si po ime. Khristiianski eseta. Siela.
• Dimova, T., & Nikolov, T. (2011). Viarata predpolaga i iziskva nashata svoboda: S pisatelkata Teodora Dimova razgovaria Toni Nikolov. Khristiianstvo i kultura, 2011(10), 5–9.
• Dorosz, K. (2010). Bóg i terror historii. Semper.
• Dowling, W. C. (2011). Ricoeur on time and narrative: An introduction to Temps et récit. University of Notre Dame.
• Drzewiecka, E. (2014a). Apokryficzne identyfikacje: O wartościowaniu autorskich parafraz biblijnych na przykładzie recepcji powieści Nikołaja Rajnowa Mezhdu pustiniata i zhivota. In E. Golachowska & A. Zielińska (Eds.), Konstrukcje i destrukcje tożsamości: Vol. 3. Narracja i pamięć (pp. 449–467). Instytut Slawistyki Polskiej Akademii Nauk (Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy).
• Drzewiecka, E. (2014b). (Post)modern apocrypha as an epiphany of sense (on the basis of Bulgarian literary biblical paraphrases). Studia Ceranea, 4, 35–48. https://doi.org/10.18778/2084-140X.04.03
• Drzewiecka, E. (2016). Herezja Judasza w kulturze (po)nowoczesnej: Studium przypadku. Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych “Universitas”.
• Drzewiecka, E. (2018). Reception of the Bible in modern Bulgarian culture: The (post)secular and the national. In D. Sosnowska & E. Drzewiecka (Eds.), The experience of faith in Slavic cultures and literatures in the context of postsecular thought (pp. 144–164). Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego. https://doi.org/10.31338/uw.9788323537175.
• Dzhevietska, E. (2018). Khristiianski mislitel ili nikhilist? Za miroglednite distinktsii v bŭlgarskoto literaturoznanie. In N. Dimitrov, A. Velkova-Gaĭdarzhieva, & M. Angelova (Eds.), Emiliian Stanev: Traditsiia i modernost (pp. 2–17). DAR-RKh.
• Kamburov, D. (2010). Zhiviiat khliab: Istina i/ili pŭt. Kultura, 2010(18), 9.
• Lubańska, M. (2019). Praktyki lecznicze w prawosławnych monasterach w Bułgarii: Perspektywa antropologii (post)sekularnej. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
• Lythgoe, E. (2011). Ricoeur’s concept of testimony. Analecta Hermeneutica, 3, 1–16. NIV (2011). The New International Version of the Bible. https://www.biblegateway.com/versions/New-International-Version-NIV-Bible/
• Novkov, M. (2017). Radostta ot/na/vŭv viarata. Literaturen vestnik, 26(1), 7.
• Penev, B. (1921). Osnovni cherti na dneshnata ni literatura. Zlatorog, 1921(4–5).
• Picard, M. (1951). Die Flucht vor Gott. Rentsch.
• “Pŭrviiat rozhden den” – naĭ-novata kniga na Teodora Dimova: Predavane: Viara i obshtestvo s Goran Blagoev. (2016, November 26). Bŭlgarska Natsionalna Tele-viziia. https://bnt.bg/bg/a/parviyat-rozhden-den-naj-novata-kniga-na-teodora-dimova
• Ricoeur, P. (1974). The conflict of interpretations: Essays in hermeneutics (W. Domingo et al., Trans.; D. Ihde, Ed.). Northwestern University Press.
• Ricoeur, P. (1984). Time and narrative (K. Blamey & D. Pellauer, Trans.; Vol. 1). University of Chicago Press. https://doi.org/10.7208/chicago/9780226713519.001.0001
• Ricoeur, P. (1985). Time and narrative (K. Blamey & D. Pellauer, Trans.; Vol. 2). University of Chicago Press. https://doi.org/10.7208/chicago/9780226713526.001.0001
• Ricoeur, P. (1998). Aesthetic experience (K. Blamey, Trans.). In P. Ricoeur, Critique and conviction (pp. 173–186). Columbia University Press.
• Ricoeur, P. (2004). Memory, history, forgetting (K. Blamey & D. Pellauer, Trans.). University of Chicago Press. https://doi.org/10.7208/chicago/9780226713465.001.0001
• Rodozov, A. (2016). Silata, koiato ni spasiava. Stranitsa, 2016(2), 121–123.
• Savage, R. W. H. (2012). Aesthetic experience, mimesis and testimony. Etudes Ricoeuriennes, 3(1), 172–193. https://doi.org/10.5195/errs.2012.114
• Taylor, C. (2001). Sources of the self: The making of the modern identity. Cambridge University Press.
• Taylor, C. (2003). The ethics of authenticity. Harvard University Press.
• Todorova, S. (2013). Za viarata, liubovta i proshkata ili doblizhavane do Bog (Teodora Dimova “Marma, Mariam”). Littera et Lingua, 2013(3–4). https://naum.slav.uni-sofia.bg/en/lilijournal/2013/3-4/todorovas

Identifiers

DOI

10.11649/ch.2605

Biblioteka Nauki

31339662