Apocalyptic Motifs on Century-Old Ukrainian Rushnyks Through Today’s Digital Folklore Communication

• Authors: Tetiana M. Brovarets

Title variants

PL

Motywy apokaliptyczne stuletnich ukraińskich ręczników w nowoczesnej, cyfrowej komunikacji ludowej

Abstracts

PL

Refleksje na temat końca życia i późniejszego odrodzenia to jeden z najczęstszych motywów ukraińskiego haftu epigraficznego. Tematem artykułu są haftowane ręczniki zawierające teksty ludowe, które były masowo produkowane pod koniec XIX i w pierwszej połowie XX wieku. Istniały liczne wersje takich haftowanych napisów w formie ludowych fraz: „Nie płacz za mną Matko”, „Pod krzyżem mój grób, na krzyżu moja miłość”, „Chrystus zmartwychwstał! Rzeczywiście zmartwychwstał!” itp. W artykule analizuję wybrane ludowe formuły związane z motywami apokaliptycznymi, występujące w hafcie epigraficznym. Obecnie wiele z nich jest aktualizowanych przez Internet. Warto zauważyć, że podczas współczesnego folkloryzowania dawnych ręczników ich semantyka zmienia się w sposób znaczący.

EN

Thoughts about the end of life and subsequent rebirth are among the most popular motifs in Ukrainian epigraphic embroidery. Embroidered towels (rushnyks) with inscriptions (folk texts) were a mass phenomenon from the end of the 19th till the first half of the 20th century. For instance, there were numerous variants of embroidered inscriptions (folklore formulas) such as “Don’t mourn for Me, Mother”, “My grave is under the cross; my love is on the cross”, “Christ is risen! Truly He is risen!” and so on. The author analyzes some of these folklore formulas connected with apocalyptic motif in Ukrainian epigraphic embroidery. Nowadays, many of them are re-actualized via the Internet. It is worth noting that during modern folklorization of ancient rushnyks, their meaning may be significantly transformed.

Keywords

PL

ręczniki z napisami; życzenia wielkanocne; Hołodomor; folkloryzacja; reaktywizacja

EN

rushnyks (towels) with inscriptions; Paschal greeting; Holodomor; folklorization; re-actualization

• Publisher: Instytut Slawistyki Polskiej Akademii Nauk
• Journal: Colloquia Humanistica
• Year: 2022
• Issue: 11
• Pages: 1-21

Dates

published

2022

Contributors

author

Tetiana M. Brovarets

• Інститут мистецтвознавства, фольклористики та етнології ім. М. Т. Рильського, Національна академія наук України [M. Rylsky Institute for Art Studies, Folkloristics and Ethnology, National Academy of Sciences of Ukraine], Kyiv

• https://orcid.org/0000000315632572

References

• Akymenko, S. (2019, July 19). Vyrishyla podilytysia foto rushnyka [image attached] [status update]. Facebook. https://www.facebook.com/groups/shemydlavyshivanok/posts/2235481960099023
• Brovaretsʹ, T. (2016–2022). Interaktyvnyĭ elektronnyĭ pokazhchyk folʹklornykh formul: Epihrafichna vyshyvka. http://volkovicher.com
• Brovarets, T. (2021). A grave cross on Eastern-Slavonic ritual towels. Eikón / Imago, 10, 43–49. https://doi.org/10.5209/eiko.74135
• Buhaĭ, L. (2020, August 11). [Rushnyk] [photograph]. Facebook. https://www.facebook.com/photo?fbid=1462660513943985&set=pcb.1462654703944566
• Buhaĭ, L. (2021, May 3). [Rushnyk] [photograph]. Facebook. https://www.facebook. com/photo.php?fbid=1678865035656864&set=p.1678865035656864&type=3
• Dakhno, IU. (2021a, May 3). Khrystos Voskrese! Druhyĭ kinetsʹ rushnyka pochatku XX st. Z Bakhmatsʹkoho raĭonu Chernihivshchyny [image attached] [status update]. Facebook. https://www.facebook.com/photo/?fbid=2940362969582777&set=a.1678561232429630
• Dakhno, IU. (2021b, April 29). “Ne rydaĭ Mene, Maty...”: Rushnyk 1910-kh rokiv: Bakhmatsʹkyĭ raĭon, Chernihivshchyna [image attached] [status update]. Facebook. https://www.facebook.com/photo/?fbid=2937021723250235&set=a.1678561232429630
• Etno Lavka. (2019, September 27). Rushnyk starovynnyĭ konoplianyĭ [image attached] [status update]. Facebook. https://www.facebook.com/etnolavka.at.ua/posts/972995106367879
• Hlid, T. (2019, July 19). [Rushnyk] [photograph]. Facebook. https://www.facebook.com/photo?fbid=2135061290123088&set=pcb.2235481960099023
• IAsynetsʹka-IEhorova, L. (2021, November 27). [Rushnyk from 1933] [image attached] [status update]. Facebook. https://www.facebook.com/permalink.php.story_fbid=pfbid02DsqyaAvRY9oayEbJJUrMayjb5VTPFZxgn8EeRE6UworzYgr6HJrK3hN3NoNP9xhDl&id=100005286816981
• Ihor. (2021, November 4). Rushnyk. OLX. https://www.olx.ua/d/obyavlenie/rushniki-vishivka-na-konople-hlopke-IDLdV5y.html?sd=1#30b1b32ac1
• Makarenko, I. (2018, October 2). Dobroho vechora. Rada maty mozhlyvistʹ podilytysia svoieiu vyshyvkoiu, pryznachenoiu dlia moho pradida Stepana [image attached] [status update]. Facebook. https://www.facebook.com/groups/853602891491097/permalink/97625866455465
• Makarenko, I. (2019, July 19). [Rushnyk for the late great-grandfather] [photograph]. Facebook. https://www.facebook.com/photo/?fbid=443413759571718&set=p.443413759571718
• Palahniuk, A. (2020, November 28). Pyrohiv. Mykolaïvsʹka tserkva. Pomynalʹnyĭ molebenʹ za usikh nashykh spivhromadian, shcho pomerly muchenytsʹkoiu smertiu pid chas Holodomoru [image attached] [status update]. Facebook. https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=pfbid02GWQov4eUdQaWazcpMPMpb3HcRFePUDuhwdwfoB8cYSUmkzYkfQ9FAzXvJQEFXMiAl&id=100011527086107
• Pozhodzhuk, D. (2021, May 3). [Repost of the rushnykʹs photo (IUriĭ Dakhnoʹs post)]. Facebook. https://www.facebook.com/groups/155057764702954/posts/1780963805445667
• Sadovnikova, E. (2019). “Ne rydaĭ Mene, Mati”: Poėtika, liturgika, gimnografiia. Aspects of Historical Musicology, 16, 26–51. https://doi.org/10.34064/khnum2-16.02
• Senik, A. (2021, October 11). Donetsʹk smiietʹsia [photograph album]. Facebook. https://www.facebook.com/ladna.kobieta.9/posts/pfbid0V87wcPujyi8yCqndbhG9ArSGpNafcrV12awVGPzaSm29peK5TMrt4n3JtAsagRnDl
• Skliarova, T. (2021, May 3). Miĭ [image attached] [status update]. Facebook. https://www.facebook.com/photo.php?fbid=469500617677929&set=p.469500617677929&type=3
• Sobutsʹkyĭ, B. (2021, November 27). “Molytva Kateryny”. Do pochatku troshky bilʹshe hodyny. Shche mozhete vstyhnuty. #KyivOperaTheatre [image attached] [status update]. Facebook. https://www.facebook.com/bohdan.sobutsky/posts/pfbid02oq82JgJVtxwCU8qKjfruT7MZMGKCQGbyC7a29CnCKo3ximpmWKERx4qj7MzGdSHpl
• Tehlivetsʹ, M. (2021, November 27). Pro holod 1932–33 rokiv my, zhyteli Zakhidnoï Ukraïny, znaiemo peredusim z knyzhok [image attached] [status update]. Facebook. https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=924480754872870&id=313388289315456
• Tsiapych, H. (2021, November 25). Odniieiu z naĭstrashnishykh storinok istoriï ukraïnsʹkoï natsiï ie holodomor 1932–1933 rokiv [image attached] [status update]. Facebook. https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=pfbid0fE2rMi4cgLoUx5HqHg6UABrM4UXfUQPJHjuR3Fsh-6GYzoxtKwrspW62ErGXbLApdl&id=100024204378856
• Vlasenko, O. (2019, July 19). Meni vid babusi zalyshyvsia rushnyk z takym napysom, neznaiu de ĭoho vykorystovuvaly…, iak na mene vyshyto duzhe harno, ale napys trokhy dyvnyĭ [image attached] [status update]. Facebook. https://www.facebook.com/photo/?fbid=440607016523957&set=p.440607016523957

Identifiers

DOI

10.11649/ch.2713

Biblioteka Nauki

31339677