Zygmunt Bauman’s “Modernity and the Holocaust” and the Unexplored Research Perspectives in Studies about the Holocaust in Polish Lands

• Authors: Kamil Kijek

Title variants

PL

„Nowoczesność i Zagłada” Zygmunta Baumana a brakujące perspektywy badań nad Holokaustem na ziemiach polskich

Abstracts

PL

Poprzez krytyczną lekturę głośnej pracy Zygmunta Baumana staram się pokazać, w jaki sposób błyskotliwe stwierdzenia, obserwacje i intuicje wyrażone w Nowoczesności i Zagładzie, podobnie jak zawarte w niej błędy i przeinaczenia, również dzisiaj, po trzydziestu latach, mogą być istotnym drogowskazem do dalszych badań nad Zagładą na ziemiach polskich i w Europie Środkowo-Wschodniej. Tego, czego ciągle brakuje nam w rozumieniu Holokaustu na tych terenach, to jego pogłębionego pojmowania z dłuższej historycznej perspektywy – perspektywy kilku poprzedzających go dekad – oraz z uwzględnieniem kwestii związanych z peryferyjną nowoczesnością tej części Europy i jej wpływem na relacje chrześcijańsko-żydowskie zarówno przed, jak i w trakcie Zagłady.

EN

By reading Zygmunt Bauman’s famous study critically, this text attempts to show how both the brilliant analyses, observations, and intuitions contained in Modernity and the Holocaust and its errors and distortions can still serve as important guideposts for further studies of the Holocaust in Polish lands and in Central and Eastern Europe even today, some thirty years after publication. What remains absent from our understanding of the Holocaust in this region is a broader and deepened historical perspective, taking into account the preceding decades as well as the challenges of peripheral modernity in this part of Europe and its impact on relations between Christians and Jews both before and during the Holocaust.

Keywords

PL

peryferyjna nowoczesność; Europa Wschodnia; Zagłada; relacje chrześcijańsko-żydowskie; nacjonalizm; historia Żydów; historia Polski

EN

peripheral modernity; Eastern Europe; Holocaust; Christian-Jewish relations; nationalism; Jewish history; Polish history

• Publisher: Instytut Slawistyki Polskiej Akademii Nauk
• Journal: Studia Litteraria et Historica
• Year: 2022
• Issue: 11

Dates

published

2022

Contributors

author

Kamil Kijek

• Uniwersytet Wrocławski

• https://orcid.org/0000000292964485

References

• Aly, G., & Heim, S. (2002). Architects of annihilation: Auschwitz and the logic of destruction (A. Blunden, Tłum.). Weidenfeld and Nicolson. (Oryginalna praca opublikowana 1991).
• Bartov, O. (2019). Anatomia pewnego ludobójstwa: Życie i śmierć Buczacza (A. Musiał, Tłum.). Wydawnictwo Czarne.
• Bauer, Y. (2009). The death of the shtetl. Yale University Press.
• Bauman, Z. (2009). Nowoczesność i Zagłada (T. Kunz, Tłum.). Wydawnictwo Literackie.
• Bender, S. (2018). In enemy land: The Jews of Kielce and the Region, 1939–1946 (N. Greenwood & S. Sternberg, Tłum.). Academic Studies Press. https://doi.org/10.1515/9781618118721
• Blobaum, R. (2017). A minor apocalypse Warsaw during the First World War. Cornell University Press. https://doi.org/10.7591/cornell/9781501705236.001.0001
• Buchen, T. (2020). Antisemitism in Galicia: Agitation, politics, and violence against Jews in the late Habsburg monarchy. Berghahn Books. https://doi.org/10.2307/j.ctv21hrfp0
• Dreifuss, H. [Ben-Sasson]. (2017). Relations between Jews and Poles during the Holocaust: The Jewish perspective (O. Cummings, Tłum.). Yad Vashem, The World Holocaust Remembrance Center.
• Engel, D. (1987). In the shadow of Auschwitz: The Polish government-in-exile and the Jews, 1939–1942. University of North Carolina Press.
• Engel, D. (2010). Historians of the Jews and the Holocaust. Stanford University Press. https://doi.org/10.11126/stanford/9780804759519.001.0001
• Engel, D. (2018, listopad 29). Independence for whom? Jews and the new political order in Eastern Europe after 1918 [Wykład]. Konferencja „Listopadowe nadzieje: Żydzi wobec niepodległości Polski”, Warszawa, „Muzeum Polin”.
• Engelking, B. (2011). Jest taki słoneczny dzień…: Losy Żydów szukających ratunku na wsi polskiej 1942–1945. Stowarzyszenie Centrum Badań nad Zagładą Żydów.
• Frydel, T. (2018). Powiat dębicki. W J. Grabowski & B. Engelking (Red.), Dalej jest noc: Losy Żydów w wybranych powiatach okupowanej Polski (T. 2, ss. 361–522). Stowarzyszenie Centrum Badań nad Zagładą Żydów.
• Gordon, A., Morris Reich, A., & Goldberg, A. (b.d.). The „functionalist” and the „intentionalist” schools of thought: An interview with Prof. Hans Mommsen. Shoah Resource Center, Yad Vashem. Pobrano 27 maja 2022, z https://www.yadvashem.org/odot_pdf/Microsoft%20Word%20-%203850.pdf
• Grabowski, J. (2011). Judenjagd: Polowanie na Żydów 1942–1945: Studium dziejów pewnego powiatu. Stowarzyszenie Centrum Badań nad Zagładą Żydów.
• Grabowski, J. (2020). Na posterunku: Udział polskiej policji granatowej i kryminalnej w zagładzie Żydów. Wydawnictwo Czarne.
• Gross, J. T. (2006). Fear: Anti-semitism in Poland after Auschwitz: An essay in historical interpretation. Princeton University Press.
• Gross, J. T. (2007). Upiorna dekada: Eseje o stereotypach na temat Żydów, Polaków, Niemców, komunistów i kolaboracji 1939–1948 (wyd. nowe, popr. i rozsz.). Wydawnictwo Austeria Klezmerhojs.
• Jedlicki, J. (1988). Jakiej cywilizacji Polacy potrzebują: Studia z dziejów idei i wyobraźni XIX wieku. Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Kijek, K. (2018). Zanim stał się Przytyk: Ruch narodowy a geneza zajść antyżydowskich w województwie kieleckim w latach 1931–1935. Zagłada Żydów: Studia i Materiały, 2018(14), 45–79. https://doi.org/10.32927/ZZSiM.60
• Kijek, K. (2021). Violence as political experience among Jewish youth in interwar Poland. W K. B. Moss, T. Tsurumi, & B. Nathans (Red.), From Europe’s East to the Middle East: Israel’s Russian and Polish lineages (ss. 243–270). University of Pennsylvania Press. https://doi.org/10.2307/j.ctv1f45qz1.13
• Krzywiec, G. (2012). Globalne tezy, lokalne przemilczenia. Studia Litteraria et Historica, 2012(1), 1–4. https://doi.org/10.11649/slh.2012.012
• Krzywiec, G. (2014). Between Realpolitik and redemption: Roman Dmowski’s solution to the „Jewish question”. W F. Guesnet & G. Jones (Red.), Antisemitism in an era of transition: Continuities and impact in post-communist Poland and Hungary (ss. 69–90). Peter Lang.
• Krzywiec, G. (2017). Polska bez Żydów: Studia z dziejów idei, wyobrażeń i praktyk antysemickich na ziemiach polskich początku XX wieku (1905–1914). Instytut Historii PAN.
• Krzywiec, G. (2019). The balance of Polish political antisemitism: Between „National Revolution”, economic crisis, and the transformation of the Polish public sphere in the 1930s. W F. Bajohr & D. Pohl (Red.), Right-wing politics and the rise of antisemitism in Europe 1935–1941 (ss. 61–80). Wallstein Verlag.
• Michlic, J. B. (2015). Obcy jako zagrożenie: Obraz Żyda w Polsce od roku 1880 do czasów obecnych (A. Switzer, Tłum.). Żydowski Instytut Historyczny im. Emanuela Ringelbluma.
• Moss, K. B. (2021). An unchosen people: Jewish political reckoning in interwar Poland. Harvard University Press. https://doi.org/10.4159/9780674269989
• Mrzygłód, I. (2021a). The cult of the martyr: The symbol of Stanisław Wacławski and rituals of violence in Warsaw student milieu of the 1930s. Sprawy Narodowościowe: Seria nowa, 2021(53), Article 2545. https://doi.org/10.11649/sn.2545
• Mrzygłód, I. (2021b). In need of a leader: Bolesław Piasecki’s charismatic leadership in the 1930s. East European Politics and Societies, 35(4), 876–898. https://doi.org/10.1177/0888325420950790
• Person, K. (2019). Pogrom wielkanocny w Warszawie w 1940 r. w perspektywie żydowskich świadków. W A. Grabski (Red.), Pogromy Żydów na ziemiach polskich w XIX i XX wieku: T. 4. Holokaust i powojnie (1939–1946) (ss. 45–59). Instytut Historii PAN.
• Ringelblum, E. (1988). Stosunki polsko-żydowskie w czasie drugiej wojny światowej. Czytelnik.
• Rybak, J. (2021). Everyday Zionism in East-Central Europe: Nation-building in war and revolution, 1914–1920. Oxford University Press. https://doi.org/10.1093/oso/9780192897459.001.0001
• Silber, M. (2014). Leumijut ha szona, ezrahut szawa!: Ha maamac le hasagat otonomia le Jehudei Polin be milchemet ha olam ha riszona. Jerusalem.
• Silberklang, D. (2013). Gates of tears: The Holocaust in the Lublin District. Yad Vashem, The International Institute for Holocaust Research.
• Skibińska, A. (2018). Powiat biłgorajski. W B. Engelking & J. Grabowski (Red.), Dalej jest noc: Losy Żydów w wybranych powiatach okupowanej Polski (T. 1, ss. 191–382). Centrum Badań nad Zagładą Żydów.
• Skibińska, A., & Petelewicz, J. (2005). Udział Polaków w zbrodniach na Żydach na prowincji regionu świętokrzyskiego. Zagłada Żydów: Studia i Materiały, 2005(1), 114–147. https://doi.org/10.32927/ZZSiM.151
• Snyder, T. (2011). Skrwawione ziemie: Europa między Hitlerem a Stalinem. Świat Książki.
• Tokarska-Bakir, J. (2008). Legendy o krwi: Antropologia przesądu. Wydawnictwo W.A.B.
• Tokarska-Bakir, J. (2012). Okrzyki pogromowe: Szkice z antropologii historycznej Polski lat 1939–1946. Wydawnictwo Czarne.
• Tokarska-Bakir, J. (2018). Pod klątwą: Społeczny portret pogromu kieleckiego (T. 1–2). Wydawnictwo Czarna Owca.
• Ury, S. (2012). Barricades and banners: The Revolution of 1905 and the transformation of Warsaw Jewry. Stanford University Press. https://doi.org/10.11126/stanford/9780804763837.001.0001
• Wagner, I. (2021). Bauman: Biografia. Wydawnictwo Czarna Owca.

Identifiers

DOI

10.11649/slh.2844

Biblioteka Nauki

28407547