Christianisation as Cultural Guilt: The Bulgarian Experience

• Authors: Sirma Danova

Title variants

PL

Chrystianizacja jako wina kulturowa. Doświadczenie bułgarskie

Abstracts

PL

W niniejszym artykule postawiono sobie za cel kontekstualizację idei chrystianizacji jako winy kulturowej na gruncie bułgarskim, znanej od czasów bułgarskiego odrodzenia narodowego. Teza ta została najbardziej radykalnie wyrażona w dziełach publicystycznych wybitnego rewolucjonisty i poety odrodzenia narodowego, Christa Botewa. Poddano tu analizie genezę tej idei poprzez jego dialog kulturowy z tekstami Georgiego Rakowskiego, innego wybitnego rewolucjonisty i poety z tego samego okresu, aby udowodnić, że dekadencka wersja chrystianizacji jest znana wśród bułgarskiej elity, uformowanej głównie w rosyjskich instytucjach oświatowych, dzięki esejom niemieckiego historyka Johanna Christiana von Engela. Pod jego wpływem chrystianizacja jest uważana za inwazję kulturową i polityczną cesarstwa bizantyjskiego. W tym kontekście w dziełach literackich odrodzenia narodowego pojawia się motyw utraconej świetności bułgarskiego średniowiecza. Wartościowanie średniowiecznych symboli zatartej starożytności bułgarskiej ma swą kulminację w okresie międzywojennym, w latach 20. i 30. XX wieku. W tym czasie poszukiwano tożsamości narodowej u magów, dualistów, anachoretów, co ostatecznie nie przyniosło pożądanego efektu dla oficjalnego mitonacjonalizmu, lecz spowodowało kryzys symboli.

EN

This article contextualises the idea of Christianisation as cultural guilt within the Bulgarian context, particularly at the time of the Bulgarian National Revival. This theory has been most radically depicted in the published works of the outstanding revolutionary and poet of the National Revival, Hristo Botev. The origin of this idea is studied through his cultural dialogue with the texts of Georgi Rakovski (another eminent revolutionary and poet from the same period) to prove that the decadent version of Christianisation was known amongst the Bulgarian elite, most of whom were educated at Russian institutions, where they became familiar with the essays of the German historiogJohann Christian von Engel. Under his influence, Christianisation is considered to be a cultural and political invasion on the part of the Byzantine Empire. In this context, the motive of the lost brightness of the Bulgarian Middle Ages emerges from the literary works of the National Revival. The valuation of the medieval symbols of the obliterated Bulgarian antiquity culminated in the 1920s and 1930s. During that period, aspects of national identification were sought from magicians, dualists, and anchorites, which ultimately did not yield the desired result for the official nationalism but rather caused a crisis of symbols.

Keywords

EN

Christianisation; Hristo Botev; Georgi Rakovski; Johann Christian von Engel; Benjamin of Bulgaria; Bogomils; nationalism

PL

chrystianizacja; Christo Botew; Georgi Rakowski; Bojan Mag; bogomiłowie; nacjonalizm; Johann Christian von Engel

• Publisher: Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
• Journal: Slavia Meridionalis
• Year: 2020
• Volume: 20

Dates

published

2020

Contributors

author

Sirma Danova

• Софийски университет „Св. Климент Охридски” [Sofia University St. Kliment Ohridski], София [Sofia]

• https://orcid.org/0000000155034062

References

• Andreeva, N. (2004). Pokrŭstvaneto na bŭlgarite v nemski piesi ot XVIII i XIX vek. Pik.
• Andreeva, N. (2009). Bŭlgariia i bŭlgarite v edno nemsko istorichesko sŭchinenie ot kraia na
• XVIII v. In Ĭ. Engel, Istoriite na bŭlgarite v Miziia (N.Andreeva, Trans.; pp. 4–115). Pik.
• Aretov, N. (2011). Identichnost i khristiianstvo – smisŭl i (zlo)upotrebi. Blogŭt na Nikolaĭ Aretov. https://aretov.queenmab.eu/archives/revival/107-christianity-and-identity.html
• Bakunin, M. (1892). Parizhkata komuna i poniatieto za dŭrzhavata. Pechatnitsa na Spiro Gulabchev.
• Botev, K. (1976). Sŭbrani sŭchineniia (S. Tarinska, Ed.; Vol. 2). Bŭlgarski pisatel.
• Bozveli, N. (1968). Sŭchineniia (S. Tarinska, Ed.). Bŭlgarski pisatel.
• Chernokozhev, N. (2001). Bŭlgarski vŭzrozhdenski identifikatsii – prilozheniiata na khristiianstvoto. In Balkanski identichnosti v bŭlgarskata kultura ot modernata epokha (XIX – XX vek) (N. Aretov & N. Chernokozhev, Comp.; pp. 54–88). Institut za izsledvane na integratsiiata.
• Doĭno Gramatik. (1784). Istoriia slavianobŭlgarska: Elenski prepis. Arkhiv na NBKM, fond 370. https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/c/c0/Istoriya_Slavyanobalgarska_ -_prepis_na_Doyno_Gramatik_ot_selo_Elena_%281784%29.pdf
• Drinov, M. (1911). Istoricheski pregled na bŭlgarskata tsŭrkva ot samoto ĭ nachalo do dnes. In M. Drinov, Sŭchineniia M. S. Drinova (V. N. Zlatarski, Ed.; Vol. 2, pp. 9–162). Izd. BAN.
• Drinov, M. (1930). IUzhnite slaviani i Vizantiia prez X vek (A.Dimitrov, Trans.). Izd. Strashimir Slavchev.
• Engel, Ĭ. (2009). Istoriia na bŭlgarite v Miziia (N.Andreeva, Trans.). Pik.
• Foucault, M. (1995). Discipline and punish: The birth of the prison (A. Sheridan, Trans.; 2nd ed.). Vintage Books.
• Garland, D. (2014). What is a “history of the present”? On Foucault’s genealogies and their critical preconditions. Punishment & Society, 16(4), 365–384. https://doi.org/10.1177/1462474514541711
• Gerov, N. (1978). Rechnik na bŭlgarskiia ezik. Fototipno izdanie (Vol. 4). Bŭlgarski pisatel.
• Gibŭn, E. (2003). Zalez i upadŭk na Rimskata imperiia (A. Daskalov, Trans.). Izd. kŭshta Lik.
• Gladichov. (2012). Istoriia slavianobŭlgarska: Gladichov prepis: Izsledvane i tekst (D.Karadzhova, Ed.). Boild-Ins. https://www.geographyofletters.org/pdf/Историяславянобългарска_Гладичов препис.pdf
• Gradev, V. (2017). S tsviat na pepel. In V. Gradev, Razpoznavaniia: Po pŭtishtata na dushata (pp. 347–407). Fondatsiia “Komunitas”.
• Ilkov, A. (2008). Vŭzrozhdenskata utopiia. Bŭlgarski mesechnik, 6–7(1), 253–259.
• Ilkov, A. (2014). Chiasmus. Vŭzrozhdenska kulturna idiomatika. Universitetsko izdatelstvo “Sv. Kliment Okhridski”.
• Khranova, A. (2011). Istoriografiia i literatura: Za sotsialnoto konstruirane na istoricheski poniatiia i Golemi razkazi v bŭlgarskata kultura XIX–XX vek (Vol. 2). Prosveta.
• Mikhaĭlovski, S. (1884). Nashite dedi (Boian Magesnikŭt, Pop Bogumil). Periodichesko spisanie na BKD, 10(3), 103–107.
• Mikhaĭlovski, S. (1941). Neizdadeni sŭchineniia: Vol. 2. Religiozni i filosofski sŭchineniia (I. Bogdanov, Ed.). Khemus.
• Mutafchiev, P. (1994a). Kŭm filosofiiata na bŭlgarskata istoriia. Vizantizmŭt v srednovekovna Bŭlgariia. In I. Elenkov & R. Daskalov (Eds.), Zashto sme takiva? V tŭrsene na bŭlgarskata kulturna identichnost (pp. 349–357). Prosveta.
• Mutafchiev, P. (1994b). Pop Bogomil i Sveti Ivan Rilski. In I. Elenkov & R. Daskalov (Eds.), Zashto sme takiva? V tŭrsene na bŭlgarskata kulturna identichnost (pp. 357–370). Prosveta.
• Mutafchiev, P., & Mutafchieva, V. (1998). Istoriia na bŭlgarskiia narod. Izdatelska kŭshta “Petŭr Beron”.
• Mutafov, E. (2003, May 12). Intelektualnata sŭdba na Botev i Rakovski. LiterNet. http://liternet.bg/publish8/emutafov/sydba.htm
• Paisiĭ Khilendarski. (1998). Istoriia slavianobŭlgarska. Zografska chernova, 1762 (P. Dinekov, Trans.). Universitetsko izdatelstvo “Sv. Kliment Okhridski”.
• Paisiĭ Khilendarski. (2006). Istoriia slavianobŭlgarska. Damian IAkov.
• Paisiĭ Khilendarski. (2012). Istoriia slavianobŭlgarskaia. Kritichesko izdanie s prevod i komentar (D. Peev, M. Dimitrova, P. Petkov, & A. Nikolov, Eds.; D. Peev, Trans.). Zografska sveta obitel.
• Peleva, I. (1998). Botev. Tialoto na natsionalizma. Kralitsa Mab.
• Penchev, B. (2016). Vŭzdishkata na Murtagon. Paisiĭ i proizkhodŭt na edna istoricheska legenda. In A.Aleksieva, N.Danova, & N. Chernokozhev (Eds.), Kultura, identichnosti, sŭmneniia: Sbornik v chest na prof. d.f.n. Nikolaĭ Aretov (pp.106–116). Izd. na BAN “Prof. Marin Drinov”.
• Rakovski, G. (1983). Sŭchineniia (K. Topalov, Ed.; Vol. 1). Bŭlgarski pisatel.
• Rakovski, G. (1984). Sŭchineniia (V. Traĭkov, Ed.; Vol. 3). Bŭlgarski pisatel.
• Shvat-Gŭlŭbova, G. (2010). Haerisis Bulgarica v bŭlgarskoto kulturno sŭznanie na XIX i XX vek (V. Deianova & G.Kominek, Trans.). Universitetsko izdatelstvo “Sv. Kliment Okhridski”.
• Staneva, K. (1996). Apologiia na bŭlgarskoto. Tvorchestvoto na Georgi Rakovski. Universitetsko izdatelstvo “Sv. Kliment Okhridski”.
• Stoĭcheva, S. (2017). Boian Magesnika. Izsledvane na literaturniia mit. Izdatelstvo “Iztok-Zapad”.

Identifiers

DOI

10.11649/sm.2024

Biblioteka Nauki

32361712