Rola religii w życiu duchowym i politycznym Tomáša Garrigue’a Masaryka

• Authors: Beata Kubok

Title variants

EN

The Role of Religion in the Spiritual and Political Life of Tomáš Garrigue Masaryk

Abstracts

PL

Artykuł dotyczy projektu polityczno-religijnego czeskiego filozofa i pierwszego prezydenta Czechosłowacji – Tomáša G. Masaryka (1850–1937). W pierwszej kolejności zostały przybliżone model religijności stworzony przez Masaryka oraz wątki biograficzne, wpisujące się w ów model. Następnie zostały przeanalizowane kwestie poruszane w eseju pt. Główne zasady etyki humanitarnej a wynikające z oryginalnej Masarykowskiej koncepcji „religii humanitaryzmu”, takie jak: uniwersalny wymiar reformacji husyckiej i czeskobraterskiej (protestanckiej), stanowiącej podwaliny czeskiej tożsamości narodowej, rezygnacja z religii instytucjonalnej (przede wszystkim katolickiej) na rzecz indywidualnej pobożności oraz odrzucenie chrystologicznego dogmatu na rzecz Jezusa mocno zindywidualizowanego i historycznego.

EN

This article discusses the political and religious views of the Czech philosopher and first president of Czechoslovakia, Tomáš G. Masaryk (1850–1937). First, the author describes the model of religiousness created by Masaryk and themes in his biography that fit into this model. Then, the article discusses the main thesis presented by T. G. Masaryk in an essay entitled The Main Principles of Humanitarian Ethics, which was a result of Masaryk’s own concept of “religion of humanitarianism”. It is based on such elements as the universal dimension of the Hussite and Czech Brethren (Protestant) reformation, on which the foundations of the Czech national identity were built; the abandonment of institutional religion (primarily Catholic) in favor of individual piety; and the rejection of the Christological dogma and replacing it with a highly individualized and historical Jesus.  

Keywords

EN

religion of humanitarianism; humanitarian ethics; institutional religion; Jesus; Tomáš G. Masaryk

PL

religia humanitaryzmu; etyka humanitarna; religia instytucjonalna; Jezus; Tomáš G. Masaryk

• Publisher: Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
• Journal: Slavia Meridionalis
• Year: 2020
• Volume: 20

Dates

published

2020

Contributors

author

Beata Kubok

• Uniwersytet Warszawski [University of Warsaw], Warszawa [Warsaw]

• https://orcid.org/0000000336088860

References

• Austin, J. L. (1993). Mówienie i poznawanie (B. Chwedeńczuk, Tłum.). Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Bednář, J. (1969). Vývoj Masarykovy náboženské filosofie. Acta Universitatis Carolinae: Philosophica et Historica, 1969(1), 17–64.
• Čapek, K. (1990). Hovory s T. G. Masarykem. Československý spisovatel.
• Čapek, K. (2014). Rozmowy z T. G. Masarykiem (P. Godlewski, Tłum.). Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego. https://doi.org/10.31338/uw.9788323518488
• Chadima, M. (2018). Tomáš Garrigue Masaryk a náboženství [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=TOprwcfKcD0
• Chutorański, M. (2014). Między intelektualistą konkretnym a parezją: Pytanie o nauczyciela w perspektywie teoretycznej Michela Foucaulta. Parezja. Czasopismo Forum Młodych Pedagogów przy Komitecie Nauk Pedagogicznych PAN, 2014(1), 11–20. https://doi.org/10.15290/parezja.2014.01.02
• ČT24. (2017). Před 80 lety zemřel Tomáš Garrigue Masaryk: Prezident, který „znepokojoval všechny pohodlné” [Video]. YouTube. https://fr-fr.facebook.com/CT24.cz/videos/před -80-lety-zemřel-t-g-masaryk/10155847941889009/
• Czyżewski, M. (2013). Socjologia interpretatywna i metoda biograficzna: przemiana funkcji, antyesencjalistyczne wątpliwości oraz sprawa krytyki. Przegląd Socjologii Jakościowej, 9(4), 14–27. http://www.qualitativesociologyreview.org/PL/Volume24/PSJ_9_4.pdf
• Ćwiek-Rogalska, K. (2018). Złudne ósemki a Czeskie pytanie: Strategie pisania Tomáša Garrigue’a Masaryka. Adeptus, 2018(12), Article 1784. https://doi.org/10.11649/a.1784
• Dokulil, M. (2018). Masaryk a náboženství. Masarykova univerzita.
• Fajfr, F. (1995). Masarykova filozofie demokracie. W M. Znoj & J. Havránek (Red.), Český liberalismus: Texty a osobnosti (ss. 291–300). Torst.
• Foucault, M. (2012). Hermeneutyka podmiotu (M. Herer, Tłum.). Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Foucault, M. (2014). Rządzenie żywymi (M. Herer, Tłum.). Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Gruchała, J. (1996). Tomasz G. Masaryk. Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
• Halík, T. (2002). Co je bez chvění, není pevné: Labyrintem světa s vírou a pochybností. Nakladatelství Lidové noviny.
• Hervieu-Léger, D. (2007). Religia jako pamięć (M. Bielawska, Tłum.). Nomos.
• Hromádka, J. (1995). Masaryk a Dostojevskij. W M. Znoj & J. Havránek (Red.), Český liberalismus: Texty a osobnosti (ss. 304–307). Torst.
• Knohl, I. (2020). Kim jest mesjasz. Tygodnik Powszechny, 2020(1–2), 50–53.
• Kosatík, P. (2018). Jiný TGM. Paseka.
• Kot, D. (2011, maj). Czy Jezus Benedykta XVI jest wiarygodny? Znak, 2011(672). http://www .miesiecznik.znak.com.pl/6722011dariusz-kotczy-jezus-benedykta-xvi-jest-wiarygodny/
• Kot, D. (2019). Życie bez wiary nie jest życiem w ciemno. Tygodnik Powszechny, 2019(36), 36–37.
• Loužilová, O. (1990). Masarykův problém moderního člověka. Universita Karlova.
• Luhmann, N. (2007). Funkcja religii (D. Motak, Tłum.). Nomos.
• Machovec, M. (1968). Tomáš G. Masaryk. Svobodné slovo.
• Machovec, M. (2003). Ježíš pro moderního člověka. Akropolis.
• Machovec, M., Pithart, P., & Pojar, M. (Red.). (1992). Masarykův sborník VII: T. G. M. a naše současnost (1980). Academia.
• Masaryk, T. G. (1925). Mravní názory. Státní nakladatelství.
• Masaryk, T. G. (1936). Svĕtová revoluce: Za války a ve válce 1914–1918. Orbis a čin.
• Masaryk, T. G. (1969). Česká otázka: Snahy a tužby národního obrození. Melantrich.
• Masaryk, T. G. (1990). Ideály humanitní. Melantrich.
• Masaryk, T. G. (1995). Jan Hus: Naše obrození a naše demokracie. W M. Znoj & J. Havránek (Red.), Český liberalismus: Texty a osobnosti (ss. 313–324). Torst.
• Masaryk, T. G. (2013). Moderní človĕk a náboženství. Městská knihovna v Praze. https://web2.mlp.cz /koweb/00/03/97/55/42/moderni_clovek_a_nabozenstvi.pdf
• Měšt'an, A. (2008). Masarykova interpretace díla Lva Tolstého. Teologické texty, 2008(3). https:// www.teologicketexty.cz/casopis/2008-3/Masarykova-interpretace-dila-Lva-Tolsteho.html
• Nový, L. (1990). Masarykův antropismus. Filozofický časopis, 38(4), 435–440.
• Nowicka, M., & Franczak, K. (Red.). (2016). Perspektywa Foucaultowska we współczesnej refleksji badawczej. Przegląd Socjologii Jakościowej, 12(1), 7–15. https://www.academia.edu/22635470/Przegląd_Socjologii_Jakościowej_2016_Tom_XII_Numer_1_Michel_Foucault_?email_work_card=thumbnail
• Obirek, S. (2010). Uskrzydlony umysł: Antropologia słowa Waltera Onga. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
• Patočka, J. (1991). Tři studie o Masarykovi. Mladá fronta.
• Peacocke, C. (2012). First person illusions: Are they Descartes’, or Kant’s? Philosophical Perspectives, 26(1), 247–275. https://doi.org/10.1111/phpe.12006
• Peacocke, C. (2019). Is Kant’s I think unique? Philosophy and Phenomenological Research, 98(3). https://doi.org./10.1111/phpr.12603
• Polák, S. (2001). T. G. Masaryk. Za ideálem a pravdou (T. 2). Masarykův ústav AV ČR.
• Přibáň, J. (2018). Republika vzdĕlaných občanů aneb Masarykův pokus o středoevropskou utopii.
• W J. Přibáň & K. Hvížďala (Red.), Hledání dĕjin (ss. 171–187). Nakladatelství Karolinum.
• Rádl, E. (1999). Masaryk. W E. Rádl, Dějiny filosofie: T. 2. Novověk (ss. 512–517). Votobia.
• Soubigou, A. (2004). Tomáš Garrigue Masaryk. Paseka.
• Sroczyńska, M. (2018). O potrzebie religii w ponowoczesnym świecie (refleksje socjologa). Zeszyty społecznej myśli Kościoła, 2018(22), 166–175. https://doi.org/10.21697/csp.2018.22.1.10
• Toth, D. (2001). Masarykův vztah k náboženství a církví. toth.xf.cz/nabozko.htm
• Václavík, D. (2010). Náboženství a moderní česká společnost. Grada.
• Žilka, F. (1995). Masaryk a protestantism. W M. Znoj & J. Havránek (Red.), Český liberalismus: Texty a osobnosti (ss. 303–304). Torst.

Identifiers

DOI

10.11649/sm.2152

Biblioteka Nauki

32361711