Jak polscy kaktusiarze "mówią" o swoich roślinach

• Authors: Tomasz Kurdyła

Title variants

EN

How Polish Cactus Growers “Talk” About Their Plants

Abstracts

PL

Hobbystyczna uprawa kaktusów w Polsce sięga XIX wieku, największy rozkwit przeżywała w latach 30. i 60. ubiegłego stulecia. Język kaktusiarzy wykształcił się w dwu odmianach, oficjalnej i potocznej, obu mocno nasyconych oficjalną terminologią botaniczną, przy czym w wariancie potocznym (internetowym) często pojawiają się synonimy żargonowe, spotocyzowane. Tworzy się je na drodze derywacji morfologicznej (dekompozycja i sufiksacja), rzadziej semantycznej. Metaforyka oraz kolokacje są nośnikiem językowego obrazu kaktusów, które jawią się ich hodowcom jako istoty niedorosłe, wymagające opieki, niemal jak dzieci (podobny obraz roślin w gwarach polskich). Wykształcenie tego emocjonalnego wariantu socjolektu jest zasługą głównie kobiet.

EN

The hobby cultivation of cacti in Poland dates back to the 19th century, but it flourished most in the 1930s and 1960s. The language of cactus growers has developed in two official and colloquial varieties, in both of which official botanical terminology predominates. In the colloquial variety, jargon synonyms often appear. They are created by morphological derivation (decomposition and suffixation); less often, they are usually created by semantic derivation. Imagery and collocations are carriers of the linguistic image of cacti, which appear to cactus growers as being immature and requiring care, like children (there is a similar image of plants in Polish dialects). Women are mainly responsible for the evolution of this emotional sociolect variant.

Keywords

EN

language varieties; sociolect; botanical terminology; linguistic image of the world; cacti growing

PL

odmiany języka; socjolekt; terminologia botaniczna; językowy obraz świata; kaktusiarstwo

• Publisher: Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
• Journal: Slavia Meridionalis
• Year: 2021
• Volume: 21

Dates

published

2021

Contributors

author

Tomasz Kurdyła

• Uniwersytet Jagielloński w Krakowie [Jagiellonian University in Kraków], Kraków [Cracow]

• https://orcid.org/0000000239085457

References

• Doroszewski, W. (Red.). (1958–1969). Słownik języka polskiego [SJPD] (T. 1–11). Państwowe Wydawnictwo „Wiedza Powszechna”; Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Dubielecka, B. (2020). Nazwy roślin. Świat Kaktusów, 2020(3), 54–55.
• Dubielecka, B., & Wróblewski, A. K. (2010). Historia kaktusiarstwa w Polsce. Wiadomości Botaniczne, 54(1–2), 7–24.
• Habrajska, G. (2001). Funkcjonowanie nazw roślin w potocznej polszczyźnie. W A. Dąbrowska & I. Kamińska-Szmaj (Red.), Język a Kultura: T. 16. Świat roślin w języku i kulturze (ss. 207–212). Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
• Handke, K. (1994). Język a determinanty płci. W J. Anusiewicz & K. Handke (Red.), Język a Kultura: T. 9. Płeć w języku i kulturze (ss. 15–29). Wiedza o Kulturze.
• Karłowicz, J., Kryński, A. A., & Niedźwiedzki, W. (Red.). (1900–1927). Słownik języka polskiego [SW] (T. 1–8). Nakł. prenumeratorów; Kasa im. Mianowskiego.
• Koziara, S. (1993). Pojęcia wartościujące w polskich przekładach Psałterza. Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”.
• Kurdyła, T. (2011). Funkcje formantów rzeczownikowych w polszczyźnie ludowej (na przykładzie trzech wsi podkarpackich). Księgarnia Akademicka.
• Marczewska, M. (2001). Aspekty wierzeniowe w rekonstrukcji językowego obrazu drzew. W A. Dąbrowska & I. Kamińska-Szmaj (Red.), Język a Kultura: T. 16. Świat roślin w języku i kulturze (ss. 83–98). Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
• Ostaszewska, D., & Sławkowa, E. (1999). Procesy nazwotwórcze a językowy obraz świata (na materiale średniowiecznej terminologii botanicznej w słowniku Jana Stanki). W A. Pajdzińska & P. Krzyżanowski (Red.), Przeszłość w językowym obrazie świata (ss. 149–162). Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
• Pelcowa, H. (2017). Słownik gwar Lubelszczyzny: T. 5. Świat roślin. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
• Rogowska-Cybulska, E. (2005). Formacje deminutywne od nazw roślin w polszczyźnie ogólnej i ludowej. W A. Pstyga (Red.), Słowo z perspektywy językoznawcy i tłumacza (T. 2, ss. 213–222). Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
• Wojnowski, W. (2018). Historia Statutu PTMK. Świat Kaktusów, 2018(1), 43–46.
• Zdanowicz, A. (Red.). (1861). Słownik języka polskiego [SWil] (T. 1–2). Maurycy Orgelbrand.
• Ziajka, B. (2016). Sposób percypowania roślin ze względu na ich cykl rozwojowy w języku mieszkańców wsi. W E. Młynarczyk & E. Horyń (Red.), Dialog z Tradycją: T. 5. Językowe dziedzictwo kultury materialnej (ss. 503–513). Collegium Columbinum.
• Forum Ogrodnicze: KAKTUSY i inne sukulenty [FO]. (b.d.). https://forumogrodnicze.info/viewforum.php?f=30

Identifiers

DOI

10.11649/sm.2415

Biblioteka Nauki

32388022