The Portrayal of the Neighbour and the Neighbourhood in Macedonian Graphic Literature and Comic Book Culture

• Authors: Boshko Karadjov

Title variants

PL

Obraz sąsiada i sąsiedztwa w macedońskiej literaturze graficznej i kulturze komiksowej

Abstracts

PL

W artykule analizie poddany został obraz sąsiada i sąsiedztwa w macedońskich opowieściach graficznych Nikad robom (Nigdy niewolnikiem). Komiks nie tylko był jednym z najbardziej wpływowych zjawisk masowych i popkulturowych w byłej Jugosławii, lecz także uczestniczył w kształtowaniu wizerunku sąsiada i sąsiedztwa jako szczególnego typu przemyśleń społeczno-politycznych i tożsamościowych. Komiks – jako opowieść graficzna i dominujący fenomen w popkulturze lat 50. i 60. XX wieku – miał silną ideologiczną i polityczną władzę w procesach legitymizacji dominujących wartości społecznych. W ramach wspomnianych procesów ulokowano kilka kluczowych przedstawień i obrazów sąsiada w tej edycji komiksowej, które nie tylko ujawniają wpływ czynników politycznych i ideologicznych na kształtowanie tożsamości narodowych, lecz także uczestniczą w procesie (od)tworzenia i konsolidacji macedońskiej samoświadomości różnej od samoświadomości sąsiadów. Budowanie macedońskiej tożsamości jako wyartykułowanej opowieści o sobie w dużej mierze opiera się na wyobrażeniach i uczuciach odnoszących się do sąsiadów. W tekście dochodzi się więc do wniosku, że portret sąsiada jest rodzajem autoportretu.

EN

In this article we analyze the portrayal of the neighbour and the neighbourhood in the Macedonian graphic stories of the Nikad robom (Never a Slave) comic book edition. It was not only one of the most influential mass and pop culture phenomena in exYugoslavia, but it also participated in the ideological shaping of images and depictions of the neighbour and the neighbourhood as special types of sociopolitical and identity cogitations. The comic book, as a graphic story and a dominant pop culture phenomenon in the 1950s and 1960s, had strong ideological and political power in the processes of legitimizing the dominant social values. Within said processes, we have located several key representations and images of the neighbour in this edition which not only reveal the influence of the political and ideological factors in the shaping of national identities but also participate in the process of (re)creation and consolidation of Macedonian selfawareness as distinct from that of its neighbours. The building of the Macedonian identity, as an articulated story of itself, is largely based on perceptions and representations of and feelings for the neighbour. Hence, we come to the assumption that the portrayal of the neighbour is a type of selfportrait.

Keywords

EN

comic books; neighbour; ‘Other’; portrayal; "Never a Slave"; Macedonian graphic literature; ideology; identity

PL

komiks; sąsiad; ‘Inny’; obraz; Nigdy niewolnikiem; ideologia; tożsamość; macedońska literatura graficzna

• Publisher: Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
• Journal: Slavia Meridionalis
• Year: 2022
• Volume: 22

Dates

published

2022

Contributors

author

Boshko Karadjov

• Либертаниа – Центар за современа политика [Center for Contemporary Politics – Libertania], Битола [Bitola]

• https://orcid.org/0000000192905410

References

• Baćković, N. (2013). Mirko, pazi metak! Politikin Zabavnik, 2013(3220), 4.
• Barker, M. (1989). Comics: Ideology, power, and the critics. Manchester University Press.
• Bogičević, R. (2012). Stripovi iz Nikad robom (1963–1966). Omnibus.
• Curta, F. (2004). The making of the Slavs: History and archaeology of the Lower Danube Region c. 500–700. Cambridge University Press.
• Duncan, R., & Smith, M. J. (2009). The power of comics: History, form and culture. The Continuum International Publishing Group.
• Eko, U. (2011). Tainstveniot plamen na kralicata Loana (M. G. Cvetkovska, Trans.). Begemot.
• Gerbet, T. (2021, September 7). Des écoles détruisent 5000 livres jugés néfastes aux Autochtones, dont Tintin et Astérix. Radio Canada.
• https://ici.radio-canada.ca/nouvelle/1817537/livres-autochtones-bibliotheques-ecoles-tintin-asterix-ontario-canada
• Harvey, C. R. (1996). The art of the comic book: An aesthetic history. University Press of Mississippi.
• Heer, Ј. (2008, April 4). The Caped Crusader: Frederic Wertham and the campaign against comic books. Slate. https://slate.com/culture/2008/04/the-campaign-against-comic-books.html
• Karadžov, B. (2018). Zaveduvanjeto na nevinite i comic code cenzurata vo amerikanskiot strip. Strip revija “Devetka”, 1(1), 34–38.
• McAllister, M., Sewell, E. H., Jr., & Gordon, I. (2001). Comics and ideology. Peter Lang.
• McCloud, S. (1993). Understanding comics: The invisible art. HarperPerennial.
• Munitić, R. (2010). Strip, deveta umjetnost. Udruga za popularizaciju hrvatskog stripa ART 9.
• Nikad robom [Digital archive]. (1963–1970). Strip Utopija. https://striputopija.blogspot.com/p/nikad robom.html
• Nikolić, D. (2018). Ilirija – Sveta zemlja: Stećci i autohtonost. Teledisk d.o.o.
• Obšust, K. (2013). Konstrukcija slovenstva u politici i nauci: Stvaranje (sve)slovenskih tradicija, ideološke koncepcije o slovenskom jedinstvu i njihove refleksije. Centar za alternativno društveno i kulturno delovanje.
• Paunović, V. (2017). Kongres zaborava [Documentary film]. NVO “MillenniuM”.
• Trajkov, V. (2016). Makedonskiot strip vo edicijata Nikogaš rob. Strip centar – Veles.
• Trifunović, M. (1975). “500 brojeva Nikad robom: Rekord i ljubilej jednog Yu-stripa sa tradicijom NOB-a”: Predgovor u: Decje novine 1975. Yugopapir. http://www.yugopapir.com/2017/10/mirko-i-slavko-500-brojeva-nikad-robom.html
• Wertham, F. (1954). Seduction of the innocent. Rinehart & Co.
• Zupan, Z. (2006). Strip u Srbiji 1955–1972. Projekat Rastko: Elektronska biblioteka srpske kulture. https://www.rastko.rs/strip/1/strip-u-srbiji-1955-1972/index_l.html

Identifiers

DOI

10.11649/sm.2674

Biblioteka Nauki

32388048