Expressing Veracity Reserve in the Secret Service Records of the Polish People’s Republic and the People’s Republic of Bulgaria (on the Example of the CHS Bolek and CHS Sabina Files)

• Authors: Julia Mazurkiewicz-Sułkowska

Title variants

PL

Wyrażanie rezerwy prawdziwościowej w aktach tajnych służb Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej i Ludowej Republiki Bułgarii (na przykładzie akt TW Bolka i TW Sabiny)

Abstracts

PL

Analiza języka służb bezpieczeństwa Polskiej Republiki Ludowej i Ludowej Republiki Bułgarii przeprowadzona na podstawie tzw. teczek TW Bolek i TW Sabina wykazała, że istnieje pewna cecha, która pojawia się w obydwu dokumentach niezwykle często, mimo że w tekstach administracyjnych i prawnych jej występowanie powinno być sporadyczne. Tą cechą jest duża częstotliwość występowania form wyrażających rezerwę prawdziwościową. Pokazuje to, jak bardzo autorzy notatek chcieli podkreślić swoją rezerwę co do prawdziwości treści przekazywanych przez poufne źródła osobowe.

EN

The analysis of the language of the security service employees in the Polish People’s Republic and the People’s Republic of Bulgaria, made on the basis of the CHS “Bolek” and the CHS “Sabina” files, showed that there is a certain feature that appears extremely often in the examined files, even though its occurrence in administrative and legal texts should be pretty sporadic. It is a very high frequency of using forms that express the veracity reserve. This shows how much the authors of the notes wanted to emphasise their own reserve to the truthfulness of the content provided by the confidential human sources (CHS).

Keywords

EN

language of security services; security service; language of denunciations; imperceptivity; evidentiality; epistemic modality; veracity reserve; Bulgarian language; Polish language

PL

język służb bezpieczeństwa; wywiad; język donosów; imperceptywność; ewidencjalność; modalność epistemiczna; rezerwa prawdziwościowa; język bułgarski; język polski

• Publisher: Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
• Journal: Slavia Meridionalis
• Year: 2023
• Volume: 23

Dates

published

2023

Contributors

author

Julia Mazurkiewicz-Sułkowska

• Uniwersytet Łódzki [University of Łódź], Łódź

• https://orcid.org/0000000155793472

References

• Batorowska, H., Klepka, R., & Wasiuta, O. (2019). Media jako instrument wpływu informacyjnego i manipulacji społeczeństwem. Libron.
• Bojar, B. (1996). Prawda i fałsz w języku naturalnym. In J. Jadacki & W. Strawiński (Eds.), W świecie znaków: Księga pamiątkowa ku czci profesora Jerzego Pelca (pp. 257–266). Polskie Towarzystwo Filozoficzne.
• Czapiga, Z. (2005). O funkcji modalnej leksemu mozhet/może w języku rosyjskim i polskim. Slavia Orientalis, 2005(2), 271–281.
• Dojka, I. (2011). Zakłamany słownik, czyli żargon funkcjonariuszy bezpieczeństwa PRL. Rafael; Instytut Pamięci Narodowej – Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu.
• Grzegorczykowa, R. (2001). Wprowadzenie do semantyki językoznawczej. Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Holvoet, A. (2011). O leksykalnych wykładnikach użycia interpretatywnego. Linguistica Copernicana, 5(1), 77–91. https://doi.org/10.12775/LinCop.2011.005
• Honowska, M. (1984). Prawdopodobnie (przyczynek do teorii aktu mowy). Polonica, 10, 121–131.
• Jastrzębska-Golonka, D. (2020). Język dokumentów resortu bezpieczeństwa w latach 1944–1956. In J. Syrnyk, R. Klementowski, & K. Mikołajczak (Eds.), Aparat bezpieczeństwa w perspektywie antropologii organizacji i antropologii władzy (pp. 157–185). Instytut Pamięci Narodowej – Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu.
• Korytkowska, M., & Roszko, R. (1997). Gramatyka konfrontatywna bułgarsko-polska: Vol. 6/2. Modalność imperceptywna. Instytut Slawistyki Polskiej Akademii Nauk (Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy).
• Kubiński, W., & Mydlarska, A. M. (2017, February 19). Nowa linia obrony Wałęsy: “Język z donosów nie jest w jego stylu: On nie mówił jak milicjant!” [Video]. Telewizja Republika. https://telewizjarepublika.pl/nowa-linia-obrony-walesy-quotjezyk-z-donosow-nie-jest-w-jego-stylu-on-nie-mowil-jak-milicjantquot,44789.html
• Kutsarov, I. (1984). Preizkazvaneto v bŭlgarskiia ezik. Narodna prosveta.
• Kutsarov, I. (1994). Edno ekzotichno naklonenie na bŭlgarskiia glagol. Sv. Kliment Okhridski.
• Lazarova, M. (2011). Preizkaznite glagolni formi kato izrazno sredstvo v ezika na vestnitsite. http://research.bfu.bg:8080/jspui/bitstream/123456789/252/1/BFU_MK_2011_T_IV_Lazarova.pdf
• Makartsev, M. (2008). K voprosu o sviazi leksicheskikh i grammaticheskikh pokazateleĭ ėvidentsialʹnosti v bolgarskom iazyke. In B. Wiemer & V. A. Plungjan (Eds.), Lexikalische Evidenzialitäts-Marker in slavischen Sprachen (pp. 239–284). Sagner.
• Mazurkiewicz-Sułkowska, J. (2020a). Formy wyrażające modalność imperceptywną w bułgarskich i polskich tekstach prasowych oraz na portalach internetowych. Adeptus, 2020(16), Article 2218. https://doi.org/10.11649/a.2218
• Mazurkiewicz-Sułkowska, J. (2020b). Język pracowników służb specjalnych w Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej i w Bułgarskiej Republice Ludowej (na przykładzie analizy teczek TW “Bolek” i TW “Sabina”). In S. Goźdź-Roszkowski & A. Buras-Marciniak (Eds.), Języki specjalistyczne w komunikacji interkulturowej (pp. 119–133). Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego. https://doi.org/10.18778/8220-071-3.10
• Meteva-Ruseva, E. (2009). Chuzhdoto slovo: Nachin na upotreba ot bŭlgarskite vestnitsi. Le Monde diplomatique. https://bg.mondediplo.com/article426.html
• Misiak, M. (2020). Język dokumentów Służby Bezpieczeństwa – rekonesans badawczy. In J. Syrnyk, R. Klementowski, & K. Mikołajczak (Eds.), Aparat bezpieczeństwa w perspektywie antropologii organizacji i antropologii władzy (pp. 185–203). Instytut Pamięci Narodowej – Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu.
• Nitsolova, R. (1999). Osnovni tendentsii v razvitieto na bŭlgarskiia pechat sled 1989 g. In I. Likomanova (Ed.), Mediite i ezikŭt (pp. 114–121). Izdatelstvo ETO.
• Nitsolova, R. (2007). Modalizovannaia ėvidentsial′naia sistema bolgarskogo iazyka. In V. S. Khrakovskiĭ (Ed.), Ėvidentsial′nost′ v iazykakh Evropy i Azii: Sbornik stateĭ pamiati Natalii Andreevny Kozintsevoĭ (pp. 107–196). Nauka.
• Nitsolova, R. (2008). Bŭlgarska gramatika: Morfologiia. Sv. Kliment Okhridski.
• Nowakowska, M. (2017). Interpretacja prospektywna peryfrazy ‘mieć + bezokolicznik’. Bulletin de la Société polonaise de linguistique, 73, 221–246.
• Ostromęcka-Frączak, B. (2016). Dokąd zmierza polszczyzna? Rozprawy Komisji Językowej ŁTN, 62, 81–89.
• Paczkowski, A. (2004). Bardzo krótki słownik wywiadu. Biuletyn IPN, 4(11(46)), 67–70.
• Pleskot, P., & Paczkowski, A. (2019). Góry i teczki: Opowieść człowieka umiarkowanego: Biografia mówiona Andrzeja Paczkowskiego. Instytut Pamięci Narodowej – Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu.
• Puk, M. (2013). Rosyjski wykładnik modalności epistemicznej ochevidno i jego polskie oraz angielskie odpowiedniki. Przegląd Rusycystyczny, 2013(1(141)), 116–132.
• Sokołowski, D., & Żydonik, R. (Eds.). (2019). Kryptonim “Klan”: Służba Bezpieczeństwa wobec NSZZ “Solidarność” w Gdańsku: Vol. 2. I Krajowy Zjazd Delegatów. Instytut Pamięci Narodowej – Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu.

Identifiers

DOI

10.11649/sm.3091

Biblioteka Nauki

33317066