Inteligencja, socjalizm i rewolucja w myśli politycznej Jana Wacława Machajskiego (1866–1926)

• Authors: Michał Jerzy Zacharias
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł przedstawia poglądy Jana Wacława Machajskiego dotyczące socjalizmu, rewolucji oraz politycznej roli i pozycji inteligencji. Autor podkreśla, że w ujęciu polskiego myśliciela inteligencja była specyficzną warstwą społeczną. Przede wszystkim grupą interesu, wybitnie egoistyczną, pozbawioną jakiegokolwiek etosu czy altruizmu, poczucia odpowiedzialności i służebności wobec słabszych grup społecznych. Warstwą aspirującą do wysokiego statusu materialnego oraz władzy. Manipulującą teorią i praktyką socjalizmu, zgodnie z przekonaniem, że wszelkie koncepcje, teorie i działania socjalistyczne, z marksizmem na czele, są jedynie metodą zabezpieczenia inteligenckich interesów.

EN

The article presents Jan Wacław Machajski’s views on socialism and revolution as well as the political role and position of intellectuals. The author emphasizes that in the Polish thinker’s view, the intelligentsia was a specific social strata. First of all, it was an interest group, extremely selfish, devoid of any ethos or altruism, a sense of responsibility and servitude towards weaker social groups. A strata aspiring to high material status and power. The manipulative theory and practice of socialism, in line with the conviction that all concepts, theories and socialist activities, with Marxism at the forefront, were only a method of securing interests of their group.

Keywords

PL

socjalizm; rewolucja; inteligencja („pracownicy umysłowi”); społeczeństwo burżuazyjne; proletariat; Jan Wacław Machajski; Stefan Żeromski; Johann Karl Rodbertus-Jagetzow; Karl Marx; Władimir I. Lenin; Eduard Bernstein; Karl Kautsky

EN

socialism; revolution; intelligentsia (“white-collar workers”); bourgeois society; proletariat; Jan Wacław Machajski; Stefan Żeromski; Johann Karl Rodbertus-Jagetzow; Karl Marx; Vladimir I. Lenin; Eduard Bernstein; Karl Kautsky

• Publisher: Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
• Journal: Dzieje Najnowsze
• Year: 2019
• Volume: 51
• Issue: 3

Dates

published

2019

online

2019-12-19

Contributors

author

Michał Jerzy Zacharias

Identifiers

DOI

10.12775/DN.2019.3.04