Przed gwarancjami. Próby oddziaływania politycznego Wielkiej Brytanii na Polskę. Od kryzysu sudeckiego do marca 1939 r.

• Authors: Marek Rodzik

Title variants

EN

Before Guarantees. Britain’s Attempts at Political Influence on Poland. From the Sudeten Crisis to March 1939

Abstracts

EN

The text analyses the Polish-British relations between the Sudeten crisis and 31 March 1939, with an emphasis on London’s economic interest in Poland in the context of British efforts to establish such ties in Central and South-Eastern Europe. The text focuses on the question of how many indirect sources of British guarantees for Poland could be sought during this period. The author reminds the reader that they were secondary to the appeasement then being implemented.

PL

Celem tekstu jest analiza stosunków polsko-brytyjskich od kryzysu sudeckiego po 31 III 1939 r., z naciskiem na zainteresowanie gospodarcze Londynu Polską o charakterze politycznym w kontekście starań tego rodzaju względem Europy Środkowej i Południowo-Wschodniej ze świadomością, że było ono wtórne względem realizowanego wówczas appeasementu. Tekst koncentruje się wokół pytania, na ile pośrednich źródeł gwarancji brytyjskich dla Polski można próbować upatrywać w tym okresie.

Keywords

PL

appeasement; polityka równowagi; kryzys sudecki; gwarancje brytyjskie dla Polski

EN

appeasement; policy of balance; Sudeten crisis; British guarantees for Poland

• Publisher: Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
• Journal: Dzieje Najnowsze
• Year: 2022
• Volume: 54
• Issue: 2
• Pages: 63-83

Dates

published

2022

Contributors

author

Marek Rodzik

• Polski Instytut Spraw Międzynarodowych

• https://orcid.org/0000000174362408

References

• Adams R.J.Q., British Politics and Foreign Policy in the Age of Appeasement, 1935–1939, Basingstoke–London 1993.
• Cienciała A.M., Minister Józef Beck i ambasador Edward Raczyński a zbliżenie polsko-brytyjskie w okresie październik 1938 – styczeń 1939, w: Z dziejów polityki i dyplomacji polskiej. Studia poświęcone pamięci Edwarda hr. Raczyńskiego Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej na wychodźstwie, red. H. Bułhak i in., Warszawa 1994, s. 348–361.
• Cienciała A.M., Poland and the Western Powers, 1938–1939. A Study in the Interdependence of Eastern and Western Europe, London–Toronto 1968.
• Cienciała A.M., Polska w polityce brytyjskiej i francuskiej w 1939 roku. Wola walki czy próba uniknięcia wojny?, „Zeszyty Historyczne” 1986, z. 75, s. 152–183.
• Garlicka A., Wielka Brytania a Bałkany 1935–1939, Warszawa 2001.
• Gmurczyk-Wrońska M., Polska – niepotrzebny aliant Francji? Francja wobec Polski w latach 1938–1944, Warszawa 2003.
• Hehn P.N., A Low Dishonest Decade. The Great Powers, Eastern Europe and the Economic Origins of World War II, 1930–1941, New York–London 2002.
• Hill Ch., Cabinet Decisions on Foreign Policy. The British Experience, October 1938 – June 1941, Cambridge 1991.
• Howard M., The Continental Commitment. The Dilemma of British Defence Policy in the Era of the Two World Wars, London 1972.
• Imlay T.C., Facing the Second World War. Strategy, Politics, and Economics in Britain and France, 1938–1940, Oxford–New York 2003.
• Jackiewicz H., Brytyjskie gwarancje dla Polski w 1939 roku, Olsztyn 1980.
• Kaiser D.E., Economic Diplomacy and the Origins of the Second World War. Germany, Britain, France, and Eastern Europe, 1930–1939, New Jersey 1980.
• Kaliszuk M., Obroty handlowe polsko-brytyjskie w okresie międzywojennym, w: Materiały do seminariów z najnowszej historii gospodarczej Polski, red. J. Kaliński, Z. Landau, cz. 3, Warszawa 1976, s. 43–64.
• Kamiński M., Zacharias M.J., W cieniu zagrożenia. Polityka zagraniczna RP 1918–1939, Warszawa 1993.
• Kania K., Edward Bernard Raczyński 1891–1993. Dyplomata i polityk, Warszawa 2014.
• Kania K., Stosunki handlowe polsko-angielskie w latach 1918–1939, „Krakowskie Studia Małopolskie” 2006, nr 10, s. 7–32.
• Kornat M., Polityka zagraniczna Polski 1938–1939. Cztery decyzje Józefa Becka, Gdańsk 2012.
• Kornat M., Polska 1939 roku wobec paktu Ribbentrop-Mołotow. Problem zbliżenia niemiecko-sowieckiego w polityce zagranicznej II Rzeczypospolitej, Warszawa 2002.
• Kornat M., Wołos M., Józef Beck. Biografia, Kraków 2021.
• Lammers D., From Whitehall after Munich. The Foreign Office and the Future Course of British Policy, „The Historical Journal” 1973, t. XVI, nr 4, s. 831–856.
• Linowski J., Polsko-brytyjskie rokowania finansowe oraz narady reprezentacji naczelnego dowództwa wojsk obu państw latem 1939 roku, „Dzieje Najnowsze” 1979, nr 3, s. 113–135.
• Mazur W., Lot ku burzy. Polska w przygotowaniach mocarstw Zachodu do wojny powietrznej. Marzec–sierpień 1939 roku, Kraków 2017.
• Mazur W., Niebo rozwianych nadziei. Zachodni sojusznicy wobec wojny powietrznej w Polsce we wrześniu 1939 roku, Kraków 2018.
• Newman M., The Origins of Munich. British Policy in Danubian Europe, 1933–1937, „The Historical Journal” 1978, t. XXI, nr 2, s. 371–386.
• Newman S., Gwarancje brytyjskie dla Polski. Marzec 1939, tłum. J. Meysztowicz, tłum. przyp. T. Szafrański, Warszawa 1981.
• Newton S., Profits of Peace. The Political Economy of Anglo-German Appeasement, Oxford 1996.
• Nowak-Kiełbikowa M., Polska–Wielka Brytania w dobie zabiegów o zbiorowe bezpieczeństwo w Europie 1923–1937, Warszawa 1989.
• Nowak-Kiełbikowa M., Polska–Wielka Brytania w latach 1918–1923. Kształtowanie się stosunków politycznych, Warszawa 1975.
• Nurek M., Great Britain and the Baltic in the Last Months of Peace, March–August 1939, w: The Baltic and the Outbreak of the Second World War, red. J. Hiden, T. Lane, Cambridge 1992, s. 21–49.
• Nurek M., Polityka Wielkiej Brytanii w rejonie Morza Bałtyckiego w latach 1935–1939, Gdańsk 1988.
• Nurek M., Wizyta Alfreda Duff-Coopera w Gdyni i Gdańsku w sierpniu 1938 roku, „Dzieje Najnowsze” 1989, nr 1, s. 69–78.
• Peden G.C., British Rearmament and the Treasury, 1932–1939, Edinburgh 1979.
• Piszczkowski T., Anglia a Polska 1914–1939 w świetle dokumentów brytyjskich, Londyn 1975.
• Prażmowska A.J., Britain, Poland and the Eastern Front, 1939, Cambridge 1987.
• Roberts A., The Holy Fox. The Life of Lord Halifax, London 2014.
• Rodzik M., Appeasement a dozbrojenie. Pomonachijska polityka brytyjska w opinii polskiej służby dyplomatycznej (październik 1938 r. – marzec 1939 r.), „Dzieje Najnowsze” 2017, nr 2, s. 249–270.
• Rodzik M., Geneza gwarancji brytyjskiej dla Polski z 31 marca 1939 roku, „Studia nad Totalitaryzmami i Wiekiem XX” 2021, t. IV, nr 4, s. 34–44.
• Rodzik M., Polska a Wielka Brytania. Od kryzysu sudeckiego do 15 marca 1939 roku, Warszawa 2019.
• Thompson N., The Anti-Appeasers. Conservative Opposition to Appeasement in the 1930s, Oxford 1971.
• Watt D.C., How War Came. The Immediate Origins of the Second World War, 1938–1939, New York 1989.
• Żerko S., Polen, die Sudetenkrise und die Folgen von München, w: Das Münchener Abkommen von 1938 in europäischer Perspektive, red. J. Zarusky, M. Zuckert, München 2013, s. 349–382.
• Żerko S., Stosunki polsko-niemieckie 1938–1939, Poznań 2020.

Identifiers

DOI

10.12775/DN.2022.2.04

Biblioteka Nauki

2233694