Lewica komunistyczna w Polsce po 1989 roku. Organizacje i ich myśl programowa. Zarys problemu

• Authors: Paweł Malendowicz

Title variants

EN

Movement and Political Thought of the Communist Left in Poland after 1989

Abstracts

EN

The article presents the history and main assumptions of the political thought of the communist movement in Poland after 1989. This movement consisted of political parties, informal groups as well as press and internet editorial teams, for which the ideological foundation was Marxism-Leninism, Trotskyism or Maoism/Stalinism. These were, among others: the Communist Party of Poland, the Revolutionary Left Current, the Socialist Alternative, and the Workers’ Democracy. Their political thought was based on the criticism of the political changes in Poland after 1989.

PL

Artykuł przedstawia historię i główne założenia myśli politycznej ruchu komunistycznego w Polsce po 1989 r. Ruch ten tworzyły partie polityczne, nieformalne grupy oraz redakcje prasowe i internetowe, dla których fundament ideowy stanowiły marksizm-leninizm, trockizm lub maoizm/stalinizm. Były to m.in.: Komunistyczna Partia Polski, Nurt Lewicy Rewolucyjnej, Alternatywa Socjalistyczna, Pracownicza Demokracja. Ich myśl polityczna oparta została na krytyce przemian politycznych w Polsce po 1989 r.

Keywords

PL

transformacja polityczna; myśl polityczna; marksizm-leninizm; trockizm; maoizm; stalinizm; ruchy społeczne; Komunistyczna Partia Polski

EN

political transformation; political thought; Marxism-Leninism; Trotskyism; Maoism; Stalinism; social movements; Communist Party of Poland

• Publisher: Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
• Journal: Dzieje Najnowsze
• Year: 2022
• Volume: 54
• Issue: 4
• Pages: 171-186

Dates

published

2022

Contributors

author

Paweł Malendowicz

• Wydział Nauk o Polityce i Administracji Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy

• https://orcid.org/0000000323259966

References

• Alternatywa Socjalistyczna, O co walczymy?, „Jedność Pracownicza. Pismo Alternatywy Socjalistycznej” 2020, nr 48, s. 6.
• Czy mamy szansę na…?, „Brzask” 1991, nr 1, s. 1.
• Grupa na rzecz Partii Robotniczej, „Jedność Pracownicza. Pismo Grupy na rzecz Partii Robotniczej” 2004, nr 6, s. 12.
• Grupa na rzecz Partii Robotniczej, „Jedność Pracownicza. Pismo Grupy na rzecz Partii Robotniczej” 2004, nr 7, s. 16.
• Komunistyczna Młodzież Polski, „Konkret. Pismo Poznańskich Marksistów DKM” 1998, nr 3, s. 1.
• Nurt Lewicy Rewolucyjnej, „Dalej! Pismo Socjalistyczne” 2004, nr 36, s. 4.
• Ofensywa Antykapitalistyczna, „Jedność Pracownicza. Pismo Ofensywy Antykapitalistycznej” 2002, nr 1, s. 16.
• Pracownicza Demokracja, Kim jesteśmy, „Pracownicza Demokracja” 2021, nr 248 (301), s. 11.
• Redakcja Jedności Pracowniczej, Jedność Pracownicza istnieje nadal, „Jedność Pracownicza” 2003, nr 5, s. 1–3.
• Solidarni z KPP, „Brzask” 2021, nr 1/284, s. 3–4.
• Staszewski M., Co to jest trockizm?, „Dalej! Pismo Socjalistyczne” 2005, nr 40, s. 23.
• Antykomunizm Polaków w XX wieku, red. nauk. P. Kardela, K. Sacewicz, Białystok–Olsztyn–Warszawa 2019.
• Dębowski T., Koncepcje polityki zagranicznej Komunistycznej Partii Polski, w: Uwarunkowania i kierunki polskiej polityki zagranicznej w pierwszej dekadzie XXI wieku, red. M.S. Wolański, Wrocław 2004, s. 212–222.
• Gasztold P., Maoizm nad Wisłą? Działalność Komunistycznej Partii Polski Kazimierza Mijala, „Pamięć i Sprawiedliwość” 2018, nr 2 (32), s. 290–318.
• Ługowska U., Grabski A., Trockizm. Doktryna i ruch polityczny, Warszawa 2003.
• Malendowicz P., Ultralewica a współczesność. Idee, programy, praktyka, Piła 2006.
• Wiktor Z., Komunistyczny ruch młodzieżowy w Polsce, w: Młode pokolenie Polski, red. B. Rogowska, Wrocław 2000, s. 143–159.
• Alternatywa Socjalistyczna, http://socjalizmxxi.nazwa.pl/mainsite/ (dostęp: 29 V 2021).
• Alternatywa Socjalistyczna, O nas. Kim jesteśmy?, http://socjalizmxxi.nazwa.pl/mainsite/o-nas/ (dostęp: 29 V 2021).
• „Dalej! Pismo Socjalistyczne”, http://dalej.org/ (dostęp: 29 V 2021).
• Founding Declaration of the INITIATIVE of Communist and Workers’ Parties to study and elaborate European issues and to coordinate their activity, 2013, https://www.initiative-cwpe.org/en/documents/founding-declaration/ (dostęp: 28 V 2021).
• Gasztold P., Niech żyje Mao i Hodża! Maoizm w PRL, 29 III 2020, https://przystanekhistoria. pl/pa2/teksty/23485,Niech-zyje-Mao-i-Hodza-Maoizm-w-PRL.html (dostęp: 29 V 2021).
• International Socialist Alternative, Who We Are, https://internationalsocialist.net/ (dostęp: 29 V 2021).
• Jest taka Partia…, „Głos Robotniczy” 2004, nr 1, http://www.pspr.republika.pl/ (dostęp: 27 XII 2004).
• Łachut: My komuniści, skrojeni jesteśmy ze „specjalnego” materiału (wywiad P. Prekiela z J. Łachutem), 5 XI 2008, http://lewica.pl/index.php?id=17799 (dostęp: 28 V 2021).
• Maoism (aka Mao Zedong Thought), https://www.marxists.org/glossary/terms/m/a.htm#mao- ism (dostęp: 28 V 2021).
• Mijal K., Rewolucyjny socjalizm nie musiał upaść, XII 1995, http://www.maoizm-mijal.prv.pl (dostęp: 17 III 2005).
• Nauka Polska, Zbigniew Wiktor, https://nauka-polska.pl/#/profile/scientist?id=33022&_k= bbbpi2 (dostęp: 28 V 2021).
• Niemcewicz J., Odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości – z upoważnienia ministra na interpelację nr 94 posła Tomasza Karwowskiego w sprawie działalności Związku Komunistów Polskich „Proletariat” w okresie od 17 października do 31 grudnia 1997 r., 29 I 1998, http://orka2.sejm.gov.pl/IZ3.nsf/main/23993E5B (dostęp: 28 V 2021).
• „Ostatni towarzysz” – wywiad Roberta Mazurka z Kazimierzem Mijalem (za: „Nowe Państwo” 2001), 11 II 2013, https://przystanekhistoria.pl/pa2/teksty/23485,Niech-zyje-Mao-i-Hodza-Maoizm-w-PRL.html (dostęp: 29 V 2021).
• Pracownicza Demokracja, Kim jesteśmy, https://pracowniczademokracja.org/?page_id=372 (dostęp: 29 V 2021).
• Program Komunistycznej Partii Polski, Dąbrowa Górnicza, XII 2015, https://kom-pol.org/ program/ (dostęp: 28 V 2021).
• Prokuratura Krajowa, Dział Prasowy, Wniosek Prokuratora Generalnego o delegalizację Komunistycznej Partii Polski, 6 XII 2020, https://pk.gov.pl/aktualnosci/aktualnosci-prokuratury-krajowej/wniosek-prokuratora-generalnego-o-delegalizacje-komunistycznej-partii-polski/ (dostęp: 29 V 2021).
• Sejmometr, Wybór wicemarszałków Sejmu, http://sejmometr.pl/sejm_wystapienia/71 (dostęp: 10 II 2013).
• Statut Komunistycznej Partii Polski, Dąbrowa Górnicza, VII 2002, https://kom-pol.org/statut/ (dostęp: 28 V 2021).

Identifiers

DOI

10.12775/DN.2022.4.08

Biblioteka Nauki

2233832