Sudański „eksperyment” islamistyczny Hasana at-Turabiego

• Authors: Anna Zasuń

Title variants

EN

Hassan al-Turabi’s Sudanese Islamist “Experiment”

Abstracts

EN

Hassan al-Turabi is one of the key contemporary Islamic political thinkers and the initiator of Sudanese Islamism. The period of his political activity is also one of the most important moments in the history of Sudan, related to the process of Islamization of the country, rapid changes in the Sudanese political scene in connection with the influence of Muslim fundamentalism, mainly in the version of the Muslim Brotherhood. The article presents the influence of Islamist ideology on the shaping of the concept of the Islamic state and Islamic order in Sudan under the leadership of al-Turabi and leading political formations led by him, mainly the National Islamic Front (NIF). It presents also elements that shaped this specific form of Islamism – apart from the rapid changes in the structures of the highest power of the country, it was also Sufi influences, elements of pre-Muslim culture, and the more radical ones derived from Salafism, on which the worldview and beliefs of al-Turabi were shaped.

PL

Hasan at-Turabi jest jednym z kluczowych współczesnych islamskich myślicieli politycznych i zarazem inicjatorem sudańskiego islamizmu. Okres jego aktywności politycznej to jeden z ważniejszych momentów w historii Sudanu, związany z procesem islamizacji kraju, gwałtownymi przemianami sudańskiej sceny politycznej w powiązaniu z wpływami fundamentalizmu muzułmańskiego, głównie w wydaniu Stowarzyszenia Braci Muzułmanów. Artykuł prezentuje wpływ ideologii islamistycznej na kształtowanie się koncepcji państwa i porządku islamskiego w Sudanie pod przewodnictwem at-Turabiego i kierowanych przez niego czołowych formacji politycznych, w tym głównie Islamskiego Frontu Narodowego (IFN). Zostały także przedstawione elementy, które ukształtowały ten specyficzny islamizm – poza gwałtownymi zmianami w strukturach najwyższej władzy kraju są to m.in. wpływy sufickie, elementy przedmuzułmańskiej kultury oraz te bardziej radykalne zaczerpnięte z salafizmu, na których kształtował się światopogląd i przekonania at-Turabiego.

Keywords

EN

Hasan al-Turabi; Islamism; Sudan; Muslim fundamentalism; National Islamic Front; Muslim Brotherhood

PL

Hasan at-Turabi; islamizm; Sudan; fundamentalizm muzułmański; Islamski Front Narodowy; Stowarzyszenie Braci Muzułmanów

• Publisher: Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK
• Journal: Historia i Polityka
• Year: 2023
• Issue: 45 (52)
• Pages: 9-24

Dates

published

2023

Contributors

author

Anna Zasuń

• Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza, Katedra Nauk o Bezpieczeństwie, Częstochowa

• https://orcid.org/0000000262031107

References

• At-Turabi, H. (1983). The Islamic State. W: J. Esposito (red.). Voices of Resurgent Islam (ss. 241–250). New York–Oxford: Oxford University Press.
• Ayubi, N. (2006). Political Islam. Religion and Politics in the Arab World. London–New York: Routledge.
• Berridge, W. J. (2017). Hasan at-Turabi. Islamist Politics and Democracy in Sudan. Cambridge: Cambridge University Press.
• Bowering, G. (red.). (2013). The Princeton Encyclopedia of Islamic Political Thought. Oxford: Princeton University Press.
• Cleveland, W. L., Bunton, M. (2016). A History of the Modern Middle East. New York–London: Taylor & Francis Inc.
• Danecki, J. (2001). Arabowie. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
• Danecki, J. (2011). Podstawowe wiadomości o islamie. Warszawa: Dialog.
• Esposito, J. L. (1998). Islam and Politics. Syracuse–New York: Syracuse University Press.
• Gallab, A. A. (2018). Hasan al-Turabi, the Last of the Islamists. The Man and His Times 1932–2016. New York–London: Lanham-Boulder.
• Hassan Abdallah al-Turabi, GlobalSecurity.org. Pobrane z: https://www.globalsecurity.org/military/world/sudan/turabi.htm?utm_content=cmp-true.
• Hassan Abdallah al-Turabi, YourDictionary. Pobrane z: https://biography.yourdictionary.com/hassan-abdullah-al-turabi.
• Izak, K. (2016). Leksykon organizacji i ruchów islamistycznych. Warszawa: Dialog.
• Kepel, G. (2016). Jihad. The Trial of Political Islam. London–New York: I. B. Tauris.
• Laverle Bennette, B. (red.). (2015). Sudan. A Country Study. Library of Congress.
• Leseferyzm. Pobrane z: https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/leseferyzm;3931791.html.
• Lewis, B. (1991). The Political Language of Islam. Chicago–London: The University of Chicago Press.
• Mandaville, P. (2014). Islam and Politics. London–New York: Routledge.
• Miller, J. (1994). Faces of Fundamentalism: Hassan al-Turabi and Muhammed Fadlallah. Foreign Affairs, 73(6), 123–142.
• Mozaffari, M. (2007). What is Islamism? History and Definition of a Concept. Totalitarian Movements and Political Religions, 8(1), 17–33. DOI: 10.1080/14690760601121622.
• Woodward, P. (1997). Sudan: Islamic Radicals in Power. W: J. L. Esposito (red.). Political Islam. Revolution, Radicalism, or Reform? (ss. 95–114). London: Lynne Rienner Publishers.
• Zasuń, A. (2018). Polityczny islam. Między religią polityczną a instrumentalizacją religii w polityce. Częstochowa: Wydawnictwo UJD.

Identifiers

DOI

10.12775/HiP.2023.019

Biblioteka Nauki

28411128