Niemieckie inspiracje w historiografii polskiej przełomu XIX i XX wieku (na przykładzie Wacława Sobieskiego i Szymona Askenazego)

• Authors: Jolanta Kolbuszewska
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Autorka niniejszego tekstu skoncentrowała się na wpływie niemieckich wzorców uprawiania historii na polskie dziejopisarstwo przełomu XIX i XX stulecia (po rok 1918). Wspomniane zjawisko zaprezentowano, przybliżając teoretyczne deklaracje i praktykę dziejopisarską dwóch wybitnych dziejopisów, zaliczanych przez Jerzego Maternickiego do generacji neoromantyków (przez autorkę zaś wiązanych z mutacją modernistyczną) – Szymona Askenazego i Wacława Sobieskiego. W warstwie egzemplifikacyjnej uwzględniono najbardziej reprezentatywne deklaracje o charakterze teoretycznym oraz prace opublikowane przez bohaterów do 1918 r.

EN

This article explores the impact that German models of historical writing had on the development of Polish historiography in the late nineteenth century and early twentieth century to 1918. As means of defining this impact, the author analyses the work of two distinguished Polish historians, focusing both on their theoretical enunciations and research practice. These scholars were part of the generation of neoromantics to whom Polish historiography owed its modernisation at the turn of the nineteenth and twentieth centuries. Although representing different historiographical traditions, both scholars sought inspiration in German scholarship. While Sobieski’s thought is indebted to Karl Lamprecht’s historico-cultural method, Askenazy was drawn to Max Lehmann, trying to develop the neoRankean model of practising history. These leading Polish historians of the neoromantic era proved that, regardless of the conflicting interests of national historiographies, it was possible for their respective representatives to inspire each other and build a mutual understanding. This article is based on the historians’ theoretical writings and on the books they published before 1918. The author also analysed Sobieski’s text written in memory of Lehmann and published in the 1930s.

Keywords

PL

historia historiografii; teoria historii; historiografia polska przełomu XIX i XX wieku; Wacław Sobieski; Szymon Askenazy

EN

history of historiography; theory of historiography; Polish historiography in the late nineteenth century and early twentieth century; Wacław Sobieski; Szymon Askenazy

• Publisher: Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
• Journal: Klio Polska. Studia i Materiały z Dziejów Historiografii Polskiej
• Year: 2016
• Issue: 8

Dates

published

2016

online

2016-12-01

Contributors

author

Jolanta Kolbuszewska

Identifiers

DOI

10.12775/KlioPL.2016.01