„Podróżujemy dla własnej przyjemności...” – zapis podróży Daniela Naborowskiego z Montpellier do Awinionu

• Authors: Alicja Bielak

Title variants

EN

“We Travel for Our Own Pleasure...” – a Description of Daniel Naborowski’s Journey from Montpellier to Avignon

Abstracts

EN

The article discusses the fragments of Basel manuscript of Thomas Platter the Younger’s diary from his journey through France, in which Daniel Naborowski is mentioned. The document sheds new light on the life of the Polish poet. As it turns out, in early 1596, between Orleans and Geneva, Naborowski first visited Montpellier, Nîmes, and Avignon. The document is the more important that Platter offers a detailed insight into the early period of the poet’s student life, even before he entered the service of the Radziwiłłs. Platter provides direct quotes from Naborowski, who served as an interpreter of young travellers during their (sometimes contentious) contacts with foreign nations.

PL

Artykuł omawia fragmenty bazylejskiego rękopisu, dziennika Thomasa Plattera Młodszego z jego podróży po Francji, w których został wspomniany Daniel Naborowski. Dokument rzuca nowe światło na biografię polskiego poety. Okazało się, że między Orleanem a Genewą Naborowski odwiedził na początku 1596 r. Montpellier, Nîmes i Awinion. Znaczenie źródła polega na tym, że Platter daje szczegółowy wgląd we wczesny okres życia poety z czasów studenckich, jeszcze przed zaciągnięciem się przezeń na służbę Radziwiłłów. Platter cytuje wręcz wypowiedzi Naborowskiego, który pełnił funkcję tłumacza młodych podróżnych podczas (czasem konfrontacyjnych) kontaktów z obcymi nacjami.

Keywords

EN

Daniel Naborowski; Thomas Platter the Younger; apodemica; journey; travel journal

PL

Daniel Naborowski; Thomas Platter Młodszy; apodemikum; podróż; diariusz

• Publisher: Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
• Journal: Odrodzenie i Reformacja w Polsce
• Year: 2021
• Volume: 64
• Pages: 35-56

Dates

published

2021

Contributors

author

Alicja Bielak

• Polska Akademia Nauk, Instytut Filozofii i Socjologii

• https://orcid.org/0000000307010634

References

• Gratulatoria virtuti et honori ornatissimi doctissimique viri d.m. Thomae Plateri, Basileae: typis Conradi Waldkirchii, 1600, Basel UB Hauptbibliothek, sygn. UBH KiAr H III 54:13
• Encyclopédie méthodique. Dictionnaire des jeux, faisant suite au tome III des Mathématiques, éd. par C.-J. Panckoucke, Paris 1792
• Platter T., Beschreibung der Reisen durch Frankreich, Spanien, England und die Niederlande, 1595–1600, Universitätsbibliothek Basel, sygn. A λ V 7/8
• Platter T., Beschreibung der Reisen durch Frankreich, Spanien, England und die Niederlande, 1595–1600. Im Auftrag der Historischen und antiquarischen Gesellschaft zu Basel, Bd. 1–2, hrsg. R. Keiser, Basel 1970
• [Platter T.], Félix et Thomas Platter à Montpellier, 1552–1559, 1595–1599: notes de voyage de deux étudiants Balois publiées d’après les manuscrits originaux appartenant à la Bibliothèque de l’Université de Bâle, ed. L. Gaudin, Montpellier 1892
• Platter T., Lebensbeschreibung, hrsg. A. Hartmann, U. Dill, Nachwort H. Jacob-Friesen, Basel 1999
• Platter T., Le voyage de Thomas Platter 1595–1599. La siècle des Platter II, trad. E. Le Roy Ladurie, F.-D. Liechtenhan, introd. et comment. E. Le Roy Ladurie, Paris 2000
• Quatrième livre des procurateurs de la nation germanique de l’ancienne Université d’Orléans, 1587–1602. Texte des rapports des procurateurs, éd. Par C. M. Ridderikhoff, H. de Ridder-Symoens, Leiden–Boston 2015
• Zwinger T., Methodus apodemica, Basileae: ex officina Hervagiana, 1577
• Barycz H., Sto lat polskich studiów i podróży kulturalnych do Genewy (1550–1650) (2), „Przegląd Humanistyczny”, 9, 1965, 4, s. 17–46
• Dürr-Durski J., Daniel Naborowski: monografia z dziejów manieryzmu i baroku w Polsce, Łódź 1966
• Dzięgielewski R., Przygotowanie młodzieży do podróży akademickiej w XVI–XVII wieku na przykładzie traktatów apodemicznych, w szczególności „Brewiarza apodemicznego” gdańszczanina Samuela Zwickera, Gdańsk 2015
• Golik-Prus A., Wpisy Daniela Naborowskiego do „alba amicorum”, „Pamiętnik Literacki”, 88, 1997, 4, s. 145–151
• Les Juifs à Montpellier et dans le Languedoc à travers l’histoire du Moyen Age à nos jours. Actes du colloque international du Centre régional d’histoire des mentalités et du Centre de recherches et d’études juives et hébraïques. Actes remaniés, enrichis et complétés de nouvelles études, éd. par C. Iancu, postf. de G. Nahon, Montpellier 1988
• Krzywy R., Apodemikum, w: Słownik rodzajów i gatunków literackich, red. G. Gazda, Warszawa 2012, s. 45–46
• Krzywy R., Od hodoeporikonu do eposu peregrynackiego. Studium z historii form literackich, Warszawa 2001
• Krzywy R., Wędrówki z Mnemozyne. Studia o topice dawnego podróżopisarstwa, Warszawa 2013
• Kucharski A., Theatrum peregrinandi. Poznawcze aspekty staropolskich podróży w epoce późnego baroku, Toruń 2013
• Liechtenhan F.-D., Théodore Zwinger, théoricien du voyage, „Littérales”, 7, 1990, s. 151–164
• Mączak A., Peregrynacje, wojaże, turystyka, Warszawa 2001
• Mączak A., Życie codzienne w podróżach po Europie w XVI i XVII wieku, Warszawa 1978
• Pietrzyk Z., W kręgu Strasburga. Z peregrynacji młodzieży z Rzeczypospolitej polsko-litewskiej w latach 1538–1621, Kraków 1997
• Sajkowski A., Włoskie przygody Polaków. Wiek XVI–XVIII, Warszawa 1973
• Skolimowska M., Daniel Naborowski. Szkic biograficzny poety – dworzanina, „Reformacja w Polsce”, 25–32, 1935–1936, s. 185–216
• Tygielski W., Na cóż te koszta i trudy? W jakim celu w XVII wieku wysyłano młodzież szlachecką na zagraniczne studia?, OiRwP, 50, 2006, s. 141–156
• Tygielski W., „Peregrinatio Academica” czy „Grand Tour”? Podróże „do szkół” w systemie edukacji staropolskiej, w: idem, W podróży po Europie. Studia z dziejów kultury nowożytnej, red. A. Kalinowska, Warszawa 2019, s. 318–335
• Włodarski M., O niesolidnych dłużnikach, czyli przyczynek do korespondencji Daniela Naborowskiego, w: Od średniowiecza ku współczesności. Prace ofiarowane Jerzemu Starnawskiemu w pięćdziesięciolecie doktoratu, red. J. Okoń, współpr. M. Kuran, Łódź 2000, s. 41–47

Identifiers

DOI

10.12775/OiRwP.2020.02

Biblioteka Nauki

2212024