O krwawniku w pierwszym polskim przekładzie "Mistrza i Małgorzaty" Michaiła Bułhakowa

• Authors: Dominik Wróbel
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Autorzy pierwszego polskiego przekładu powieści Michaiła Bułhakowa Mistrz i Małgorzata,Irena Lewandowska i Witold Dąbrowski, w kilku miejscach swojego tłumaczenia opisująpłaszcz Poncjusza Piłata jako biały o podbiciu koloru krwawnika. Dalej w ich interpretacjipodbicie staje się purpurowe. Zarówno jednak autor drugiego przekładu, Andrzej Drawicz,jak i autorzy trzeciego Leokadia, Grzegorz i Igor Przebindowie określają podbicie białego,Poncjuszowego płaszcza jako szkarłatne jak krew lub czerwone, dokładnie tak jak chciałMichaił Bułhakow, który napisał: В белом плаще с кровавым подбоем.... Krwawniki występującew Polsce mają zwykle kolor kwiatów biały, a tylko u form uprawnych pojawiasię żółty lub purpurowy, więc jest mało prawdopodobne, że Irena Lewandowska i WitoldDąbrowski w pełni świadomie posłużyli się takim określeniem. Wśród polskich gatunkówdziko występujących roślin podobne nazwy mają jeszcze krwawnica Lythrum i krwiściągSanguisorba. Nazwy tych gatunków, podobnie jak w przypadku krwawnika, mają związekz ich przeciwkrwotocznymi właściwościami. Pierwszy z nich ma jednak kwiaty zbyt jasne− opisywane są jako różowe lub fiołkowopurpurowe. Kwiaty drugiego natomiast przez większośćautorów określane są jako ciemnobrunatnoczerwone, co zapewne odnosi się do kwiatostanówniedojrzałych. W pełni otwarte kwiaty krwiściągu mają barwę ciemnoczerwoną,ciemną, czerwonopurpurową albo wręcz karmazynową. Może to właśnie kwiaty krwiściągulekarskiego w pełni kwitnienia mogły zmylić tłumaczy, którzy uznali, że podbicie płaszczaPoncjusza Piłata było koloru krwawnika, choć myśleli w istocie o kwiatach innego gatunku.Nazwa krwawnik, odnosi się również do półszlachetnego kamienia, odmiany hematytu.Minerał ten jest mało znany, a jego nazwa nierozpoznawana przez większość potencjalnychczytelników. Jeśli autorzy przekładu posłużyli się tym znaczeniem, to wybrali niezbyt dobrze.Bardziej oczywisty byłby rubin, z jego krwistą barwą i nazwą wywodzącą się od czerwieni.

Keywords

PL

Mistrz i Małgorzata, podbicie płaszcza, Poncjusz Piłat, krwawnik, Achillea, krwiściąg, Sanguisorba, krwawnica, Lythrum, kwiat

• Publisher: Karpacka Państwowa Uczelnia w Krośnie
• Journal: Studia Pigoniana
• Year: 2018
• Volume: 1
• Issue: 1

Dates

published

2018

online

2018-12-15

Contributors

author

Dominik Wróbel

Identifiers

DOI

10.12775/SP.2018.007