Lęk jako przejaw ludzkiej wolności w interpretacji Sørena Kierkegaarda

• Authors: Antoni SZWED

Title variants

EN

Fear as a Manifestation of Human Freedom, as interpreted by Søren Kierkegaard

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Celem artykułu jest ukazanie różnych fenomenów lęku opisanych przez Sørena Kierkegaarda w Pojęciu lęku w relacji do doświadczenia wolności oraz obecnego w tym doświadczeniu moralnego dobra i zła. Dla Kierkegaarda ludzka wolność nie jest założeniem ani aksjomatem służącym wyjaśnieniu istnienia moralności, lecz jest traktowana jako rzeczywistość, która ujawnia się w lęku o zróżnicowanej intensywności. To zaś pokazuje, że pierwotne źródło wolności znajduje się w samej jednostce, a dopiero wtórnie ujawnia się w relacjach interpersonalnych. Lęk jest „możliwością dla możliwości”. Doprowadza on do realizacji pierwszej możliwości, egzystencjalnego skoku w doświadczenie winy lub grzechu. Intensyfikacja lęku, która temu doświadczeniu towarzyszy, skłania do pokonania drugiej możliwości czyli wolności skrępowanej, nie-wolności. W napisanym później Nienaukowym zamykającym post scriptum Kierkegaard pokazywał, że pełnia wolności związana jest z chrześcijańskim sposobem egzystencji.

EN

The main objective of the article is to unfold the various phenomena of anxiety described by Søren Kierkegaard in his Concept of Anxiety in relation to the manifold experience of freedom and to the moral good and evil, inherent in that experience. According to Kierkegaard, human freedom is not a simple presupposition or an axiom accepted for the sake of explaining the existence of morality; rather, it is considered as a reality that manifests itself in anxiety of various intensity. This, in turn, shows that the primordial source of freedom is found in the individual alone and remains only secondarily present in interpersonal relations. Kierkegaard terms anxiety as “the possibility offered to possibility.” The actualization of the first possibility results in an existential leap into the experience of guilt or sin. The intensification of anxiety which accompanies such an experience makes one prevail over the second possibility, or the so-called hindered freedom. In his later Concluding Unscientific Postcriptum Kierkegaard would demonstrate that the fullness of human freedom is ultimately connected with the Christian mode of existence.

Keywords

PL

lęk, wolność, wolność skrępowana, grzech, wina

EN

anxiety, freedom, hindered freedom, sin, guilt

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
• Journal: Ethos. Kwartalnik Instytutu Jana Pawła II KUL
• Year: 2014
• Volume: 27
• Issue: 4 (108)

Dates

published

2020-01-28

Contributors

author

Antoni SZWED

Identifiers

DOI

10.12887/27-2014-4-108-05