„Święci szaleńcy” w tradycji chrześcijaństwa wschodniego

• Authors: Krzysztof LEŚNIEWSKI

Title variants

EN

The Holy Fools in the Tradition of Eastern Christianity

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

„Święci szaleńcy” lub „szaleńcy Chrystusowi” służą Bogu pod przykryciem szaleństwa czy głupoty. W życiu Kościoła stanowią oni najbardziej ekstremalny i niezwykły sposób posłuszeństwa Ewangelii, wzywając do nawrócenia i odrzucenia indywidualnej moralności. Święci szaleńcy byli zwykle mnichami i radykalnymi ascetami, którzy schodzili do „świata”, do miast. W chrześcijańskim społeczeństwie wykonywali czynności dziwne i bezsensowne – działania szaleńcze. Ich sposób życia ujawnia zwykłym chrześcijanom prawdę o zbawieniu poprzez sztuczki, żarty i niedorzeczności. Ich celem było przypomnienie nam, iż Ewangelia jest „głupstwem” oraz że zbawienia i świętości nie da się pogodzić z satysfakcją, mającą swe źródło w szacunku społeczeństwa i osobistego uznania. Artykuł przedstawia świętych szaleńców jak ciekawe zjawisko w duchowej tradycji chrześcijaństwa wschodniego. W jego pierwszej części zostały przedstawione biblijne korzenie „świętej szaleństwa” z uwzględnieniem odniesienia do Starego i Nowego Testamentu. Następnie opisano saloityzm bizantyjski, począwszy od pustyni egipskiej. W trzeciej części artykułu autor koncentruje się na rosyjskim „jurodstwie”, odnosząc się do niektórych bardzo znanych świętych. Poza tym zostały również przedstawione główne powody, które mają wielkie znaczenie dla bycia „świętym szaleńcem”, a mianowicie: pokora, oderwanie się od tego świata i miłość. Ostatnia część artykułu krótko charakteryzuje najważniejsze założenia wstępne szaleństwa dla Chrystusa.

EN

The ‘holy fools’ or the ‘fools for Christ’ serve God under the guise of foolishness. In the life of the Church they represent the most extreme and extraordinary way of obeying the Gospel preaching about overturning and rejecting individual morality. The holy fools were usually monks and radical ascetics who came down into the ‘world,’ into the cities. In ‘Christian’ society they performed strange and senseless actions – the actions of madness. Their way of life reveals to ordinary Christians the truth of salvation through antics, jokes and absurdities. Their purpose was to remind us that the Gospel message is ‘foolishness’ and that salvation and sanctity cannot be reconciled with the satisfaction that comes from the society’s respect and personal recognition. The article presents the holy fools as an interesting phenomenon in the spiritual tradition of Eastern Christianity. In its first part, there are depicted biblical roots of ‘holy foolishness,’ including references to the Old and the New Testaments. Then there is described the Byzantine foolishness, starting with the Egyptian desert. In the third part of the article the author concentrates on the Russian ‘jurodstvo,’ relating to some very famous saints. Apart from that there are also shown the main reasons, which are of great importance, for being the ‘holy fool,’ such as: humility, detachment from this world, and charity. The final part of the article features the most important presuppositions of foolishness for Christ.

Keywords

PL

święci szaleńcy, szaleńcy Chrystusowi, wschodnio-chrześcijańscy asceci, saloityzm bizantyński, rosyjskie jurodstwo

EN

the Holy Fools, the Fools for Christ, Eastern Christian Ascetics, the Byzantine foolishness, the Russian Iurodstvo

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
• Journal: Ethos. Kwartalnik Instytutu Jana Pawła II KUL
• Year: 2015
• Volume: 28
• Issue: 2 (110)

Dates

published

2020-01-28

Contributors

author

Krzysztof LEŚNIEWSKI

Identifiers

DOI

10.12887/28-2015-2-110-06