Religia i Bóg w świecie transhumanizmu

• Authors: Paweł BORTKIEWICZ TChr

Title variants

EN

Religion and God in the Transhumanist World

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Pojęcie postępu technicznego jest truizmem, ale sam jego fakt budzi ambiwalentne oceny. Możliwości technologiczne stały się bowiem współcześnie realną możliwością tworzenia wizji nowego człowieka, który bywa określany jako projekt transhumanistyczny bądź jako „H+”, „h+” czy też „>H”. Transhumanizm w swojej warstwie antropologicznej zakłada, że człowiek w swym obecnym kształcie jest zaledwie stadium przejściowym ku czemuś więcej. Efektem finalnym wydaje się w tej perspektywie nie tylko zmiana struktury cielesnej człowieka, ale przeniesienie umysłu z formy biologicznej do komputera. W ten sposób – zdaniem transhumanistów –zyskuje się „poszerzone człowieczeństwo”, radykalnie lepsze od jego „nieposzerzonej formy”. Radykalizm tego projektu wyraża się między innymi w sferze pojęciowej, która dotyczy już nie „nowego człowieka” (jak w wielu wcześniejszych nurtach prometejskich antropologii), ale „postczłowieka”, której to wizji nie sposób pogodzić z klasycznym obrazem człowieka jako imago Dei. Nowość antropologii oznacza w konsekwencji radykalną nowość teologii i samej wiary. Nowa wiara domaga się widzenia pojmowanego jako zdolność zdejmowania tego, co stanowi zasłonę, ograniczenie transcendencji w teowirtualnym środowisku. Ta umiejętność widzenia zakłada krytycyzm oceny kształtu rozwoju technologii i transcendencji, weryfikację jej autentyczności. Problemem pozostaje jednak kryterium owej autentyczności. Sceptycyzm wobec obiektywnej prawdy sprawia, że wizja Boga w perspektywie transhumanizmu zyskuje cechy mesjanizmu, apokaliptycznej cyberteologii, ale i panteizmu. Człowiek w takiej przestrzeni postreligii staje się samozbawcą, co faktycznie oznacza odrzucenie obiektywnej historii zbawienia, która realnie pozostaje największą szansą rozwoju człowieka.

EN

While the notion of technological progress as such has become an obvious truth nowadays, the actual technological advances provoke ambivalent attitudes. The technological potential has generated the actual possibility of implementing the vision of a new man, described as the transhumanist project, the ‘H+,’ ‘h+,’ or the ‘>H.’ In its anthropological component transhumanism surmises that the human being, in her present shape, has reached a merely temporary stage of human development which is to be succeeded by a higher form of being. The overall effect of this project seems to be not only transformations of the bodily structure of the human being, but, in the ultimate sense, uploading the human mind from its biological setting to the computer. In this way – according to transhumanists – ‘enhanced humanity’ may be accomplished, together with a radically higher form of being than the current, ‘unenhanced’ form of humanity. The radical nature of this project finds its expression, among others, in the conceptual sphere, in which the notion of the ‘posthuman being’ has supplanted that of a ‘new man,’ which has recurred in the numerous so far created Promethean anthropologies. However, the transhumanist vision of the ‘posthuman being’ is absolutely incompatible with the classical rendition of man as an imago Dei. Moreover, the new anthropology offered by transhumanism involves a new theology and a new faith in God. The new faith in question demands a vision conceived of as removing ‘the veil’ and thus results in the theovirtual world allowing merely limited transcendence. The new vision presupposes a critical attitude in the evaluation of the technological progress, as well as a critical attitude in the evaluation of transcendence: a constant verification of its authenticity. The problematic issue, however, is the criterion of this authenticity. Skepticism towards objective truth is the reason why the vision of God in the transhumanist perspective assumes qualities of messianism and apocalyptic cybertheology, as well as pantheism. Within the space of postreligion the human being becomes her own savior, which is tantamount to a refutation of the objective history of salvation offering the best opportunity of human development.

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
• Journal: Ethos. Kwartalnik Instytutu Jana Pawła II KUL
• Year: 2015
• Volume: 28
• Issue: 3 (111)

Dates

published

2020-01-28

Contributors

author

Paweł BORTKIEWICZ TChr

Identifiers

DOI

10.12887/28-2015-3-111-08