Pejzaż chrześcijańskiej etyki społecznej w Stanach Zjednoczonych. Przegląd problemów i stanowisk

• Authors: Gerald BAYER

Title variants

EN

Christian Social Ethics in the United States: A Partial Survey of the Landscape

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W artykule przedstawiam zarys refleksji podejmowanej w ramach chrześcijańskiej etyki społecznej w Stanach Zjednoczonych. Jest to raczej ogólny pejzaż niż szczegółowy ogląd, koncentruję się zatem na kilku kluczowych obszarach tej myśli. W pierwszej części artykułu omawiam powstanie tak zwanej etyki z perspektywy ludzi wykluczonych. Ów prąd myślowy, rozwijany przez chrześcijańskich etyków o korzeniach afroamerykańskich, południowoamerykańskich i azjatycko-amerykańskich, stał się dla białych etyków w Stanach Zjednoczonych wyzwaniem, które sprawiło, że musieli oni stawić czoła rasizmowi, uprzywilejowaniu białej ludności oraz przejawom seksizmu i poświęcić więcej uwagi – jak mówi Miguel de La Torre – „etyce nakierowanej na praxis”. Druga część artykułu przedstawia perspektywy, z których amerykańscy etycy chrześcijańscy podchodzą do gospodarki rynkowej oraz do problemów ubóstwa i nierówności. Wskazuję na pojawianie się wśród nich trzech zauważalnie odmiennych punktów widzenia – etyków tych można zatem podzielić na trzy grupy: krytyków rynku, jego reformatorów i obrońców. W części drugiej artykułu przedstawiam również odmienne reakcje tych etyków na nauczanie papieża Franciszka w kwestiach gospodarczych. Reakcje te stanowią dobrą ilustrację poglądów charakterystycznych dla każdej z opisanych grup. W trzeciej części artykułu omawiam najnowsze trendy w refleksji chrześcijańskiej nad problemami wojny i pokoju. W szczególności uwzględniam dokonujący się w ostatnich latach w Ameryce namysł nad kwestią, czy wojnę prewencyjną można uznać za wojnę sprawiedliwą. Ostatnia część artykułu w heurystyczny sposób przedstawia kilka innych kluczowych kontrowersyjnych kwestii, które domagają się dalszej refleksji ze strony chrześcijańskich etyków społecznych w Stanach Zjednoczonych. Jako przykładowe zagadnienia tego rodzaju wskazuję problem wolności religijnej w społeczeństwie pluralistycznym oraz problem kary śmierci.

EN

This article presents an overview of recent thinking in Christian social ethics in the United States. It presents a partial survey of the landscape, rather than a comprehensive view. As such, it focuses on some key areas of Christian social ethics in the United States. First, the article discusses the rise of ethics “from the margins.” This strand of ethics, developed by African American, Latina/o, and Asian American Christian ethicists, has challenged white ethicists in the United States to confront racism, white privilege, and sexism and to devote more attention to what Miguel de La Torre calls “praxis oriented ethics.” The second section of the article deals with U.S. Christian ethicists’ perspectives on the market economy, poverty, and inequality. It contends that they largely fall into one of three categories: market critics, market reformers, and market defenders. This section also presents various reactions to Pope Francis’ economic teaching by Christian social ethicists in the United States as a way of illustrating these three camps. The third section of the article discusses recent developments in Christian thinking on war and peace. In particular, it considers contemporary American reflections on whether or not preventive war can be considered a just cause. The concluding part of the article presents in a heuristic way some other key and controversial issues that remain in need of further consideration by Christian social ethicists in United States. The author points to religious liberty in a pluralistic society and capital punishment as examples of such issues.

Keywords

PL

chrześcijańska etyka społeczna, etyka wyzwolenia, praxis, etyka gospodarcza, wojna prewencyjna, teoria wojny sprawiedliwej, wolność religijna, papież Franciszek, kara śmierci

EN

Christian social ethics, liberation ethics, praxis, economic ethics, preventive war, just war theory, religious liberty, Pope Francis, capital punishment

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
• Journal: Ethos. Kwartalnik Instytutu Jana Pawła II KUL
• Year: 2015
• Volume: 28
• Issue: 4 (112)

Dates

published

2020-01-25

Contributors

author

Gerald BAYER

Identifiers

DOI

10.12887/28-2015-4-112-16