Najważniejsze funkcje i gatunkowe wyznaczniki anegdoty w biografii antycznej (The most important functions and genre indicators of anectode in ancient biography)

• Authors: Przemysław Chudzik
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

The ancient biographical literature is full of anecdotes. Though anecdote as literary form was readily applied in antiquity, it was not distinguished and didn’t have its own name. The term ‘anecdote’ appeared in the 17th century but it hasn’t been described insightfully so far. We have a few modern definitions but they are unsatisfactory. In the beginning of this article author presents shortly the origin of the term ‘anecdote’, showing similarities and differences between Procopios’ Secret History (

Keywords

PL

anecdote; ancient biography; rhetoric; progymnasmata; historiography

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Symbolae Philologorum Posnaniensium Graecae et Latinae
• Year: 2014
• Volume: 24
• Issue: 1
• Pages: 203-226

Dates

published

2014-01-01

Contributors

author

Przemysław Chudzik

References

• Źródła
• Anabasis = Xenophon Anabasis [w:] Xenophon in Seven Volumes, vol. III, ed. by L. Carleton,
• L. Brownson, The Loeb Classical Library L090, William Heinemann, London 1922.
• Arrian = Flavii Arriani Anabasis Alexandri, oprac. A. G. Roos, Lipsk 1907.
• Ath. = Athenaei Naucratitae Dipnosophistarum libri XV, oprac. G. Kaibel, Lipsk 1887–1890.
• Cicero, De inventione = M. Tullius Cicero, Rhetorici libri duo qui vocantur de inventione, Lipsk
• ---
• Cicero, De oratore = M. Tullis Ciceri, De oratore, [w:] M. Tulli Ciceronis scripta quae manserunt
• omnia, oprac. K. Kumaniecki, Lipsk 1969.
• Diog. Laert. = Diogenes Laertius, Lives of eminent filosophers, t. I–II, London 1921, Loeb Classical
• Library L184/185.
• Filostratos = Flavii Filostrati opera, oprac. C. L. Kayser, Lipsk 1870–1871.
• Procop., Hist. arc. = Procopius, The anecdota or Secret History, London 1935, Loeb Classical
• Library L290.
• Ion z Chios = Die Fragmente der Griechischen Historiker 392, red. F. Jacoby, t. III, Leiden 1962.
• Metaphisica = Aristotle’s Metaphysics, oprac. W.D. Ross, Oxford 1924.
• Nepos = Cornelii Nepotis vitae cum fragmentis, oprac. P. K. Marshall, Lipsk 1977.
• Plut. Vit. Alex. = Plutarch, Plutarch’s Lives, vol. VII, oprac. B. Perrin, The Loeb Classical Library
• L099, William Heinemann, London 1919.
• Politica = Aristotle’s Politica, oprac. W. D. Ross, Oxford 1957.
• Poetica = Aristotle’s Ars Poetica, oprac. R. Kassel, Oxford 1966.
• Apth. Prog. = Aphthonii progymnasmata, oprac. H. Rabe, [w:] Rhetores Graeci, v. X, Lipsk 1926.
• Prisc. = Pryscjan, Praexercitamenta [w:] Prisciani Caesarensis Grammatici opera omnia, oprac.
• A. Krehl, t. II, Lipsk 1820.
• Quint. = The Institutio Oratoria of Quintillian, London 1921, Loeb Classical Library L125N.
• Rhetorica = Aristotle’s Ars Rhetorica, oprac. W. D. Ross, Clarendon Press, Oxford 1959.
• Rufus = Quintus Rufus, History of Alexander, t. I–II, London 1946, Loeb Classical Library
• L368/369.
• Suidae Lexicon, oprac. A. Adler, Stuttgart 1928–1938.
• Suet. Vitae = Suetonius, The Lives of the Caesars, [w:] Suetonius, vol. I–II, Londyn 1959, Loeb
• Classical Library L031/038.
• Mariusz Wiktoryn = Q. Fabii Laurentii Victorini Explanationum in Rhetoricam M. Tulli Ciceronis
• libri duo [w:] Rhetores Latini Minores, oprac. K. Halm, Lipsk 1863.
• Przekłady:
• Atenajos, Uczta mędrców, przekł., wstęp i komentarz K. Bartol i J. Danielewicz, Poznań 2010.
• Cyceron, O mówcy, przekł., wstęp i komentarz B. Awianowicz, Kęty 2010.
• Diogenes Laertios, Żywoty i poglądy słynnych filozofów, wstęp K. Leśniak, przekład zespołowy
• I. Krońska et al., Warszawa 2004.
• Korneliusz Nepos, Żywoty wybitnych mężów, wstęp, komentarz i red. L. Winniczuk, przekł. zespołowy
• J. Axer et al., Warszawa 1974.
• Swetoniusz, Żywoty Cezarów, przekł., wstęp i komentarz J. Niemirskiej-Pliszczyńskiej, przedmowa
• J. Wolskiego, Wrocław 1987.
• Opracowania
• Arrighetti G., L’aneddoto, la biografia greca e Aristotele, „Studi Classici e Orientali” 49, 2003,
• s. 19–44.
• Awianowicz B., Progymnasmata w teorii i praktyce szkoły humanistycznej od końca XV do połowy
• XVIII wieku, Toruń 2008.
• Bachtin M., Problemy poetyki Dostojewskiego, przeł. N. Modzelewska, Warszawa 1970.
• Bachtin M., Twórczość Franciszka Rabelais’go a kultura ludowa średniowiecza i renesansu,
• przeł. A. i A. Goreniowie, Kraków 1975.
• Bergson H., Śmiech: esej o komizmie, przeł. S. Cichowicz, przedmowa S. Morawskiego, Kraków
• , s. 52–66.
• Burckhardt J., Griechische Kulturgeschichte, t. III, Monachium 1931.
• Cytowska M., Szelest H., Literatura rzymska. Okres cesarstwa, Warszawa 1992.
• Gossman L., Anecdote and History, „History and Theory” 2003/42, nr 2, s. 143–168.
• Hägg T., The Art of Biography in Antiquity, Cambridge 2012.
• Heers J., Święta głupców i karnawały, przeł. G. Majcher, Warszawa 1995.
• Historisches Wörterbuch der Rhetorik, t. I, red. G. Kalivoda, F. H. Robling, Tübingen 1992.
• Kindstrand J. F., Diogenes Laertius and the „Chreia” tradition, „Elenchos” 1986, nr VII, s. 224.
• Konarek A., wstęp do Prokopiusz z Cezarei, Historia sekretna, Warszawa 1998.
• Korus K., Pierwsi biografowie, [w:] Literatura Grecji starożytnej, t. II: Proza historyczna, krasomówstwo,
• filozofia i nauka, literatura chrześcijańska, pod red. H. Podbielskiego, Lublin
• ---
• Korus K., Plutarch z Cheronei, [w:] Literatura Grecji starożytnej, t. II: Proza historyczna, krasomówstwo,
• filozofia i nauka, literatura chrześcijańska, pod red. H. Podbielskiego, Lublin 2005.
• Lausberg H., Retoryka literacka. Podstawy wiedzy o literaturze, przekł., oprac. i wstęp A. Gorzkowskiego,
• Bydgoszcz 2002.
• Lewandowski I., Historiografia rzymska, Poznań 2007.
• Łanowski J., Wstęp do: Antologia anegdoty antycznej, zebrał, przełożył i ułożył J. Łanowski,
• Wrocław 1984.
• Murphy J. P., The Anecdote in Suetonius’ Flavian Lives, „Aufstieg und Niedergang der römischen
• Welt” II, 2, 33, 5, 1991, s. 3780 – 3791.
• Niemirska-Pliszczyńska J., Wstęp do: Swetoniusz, Żywoty Cezarów, Wrocław 1987.
• Słownik terminów literackich, pod red. J. Sławińskiego, Wrocław 2005.
• Skubaczewska-Pniewska A., Teoria karnawalizacji literatury Michała Bachtina, [w:] Teoria karnawalizacji.
• Konteksty i interpretacje, pod red. A. Stoffa i A. Skubaczewskiej-Pniewskiej,
• Toruń 2011, s. 15–36.

Identifiers

DOI

10.14746/SPPGL.2014.XXIV.1.12