Znaczenie refleksyjności w przestrzeni edukacyjnej na przykładzie pedagogiki ignacjańskiej

• Authors: Marzena Chrost

Title variants

EN

The importance of reflectivity in education on the example of Ignatian pedagogy Streszczenie

Abstracts

EN

Reflectivity is an important competence of both the educator, teacher and tutor, as well as the learner, pupil. Reflectiveness is the readiness of people working in the educational space to reflect, ponder and analyze. Reflectiveness allows to depart from patterns, enter into oneself and at the same time go beyond oneself, never stop looking for new ways and solutions, and look critically at the achieved goals. Reflectiveness contributes to building the human layer of experience, which becomes the basis for cognition and understanding of the world. In the context of the challenges faced by modern man in connection with technological, information and globalization civilization, it is necessary to develop the ability to reflectivity, especially in education. Therefore, the next stage of considerations will be the analysis of the issue of reflectivity in the context of Ignatian pedagogy, dating back to the 16th century, but newly formulated and articulated in documents developed in the 1980s. On their basis, the Ignatian model of upbringing proposed to contemporary educational institutions and its components will be discussed: context - experience - reflection - action - evaluation. Each of these five elements is important, and integrated with each other, they influence the dynamics of Ignatian pedagogy. The role of reflection will be shown, which in the Ignatian pedagogy model is an element enabling growth and development. This reflection is fully mature only if it leads a person to make a decision and commitment, that is, to action. Reflection understood in this way is a way of proceeding that allows for the integral formation of the pupil. Finally, postulates for practice and education are presented relating to stimulating and developing an attitude of reflection in pupils.

PL

Refleksyjność jest ważną kompetencją zarówno edukatora, nauczyciela i wychowawcy, jak i osoby uczącej się, wychowanka. Refleksyjność to gotowość osób działających w przestrzeni edukacyjnej do refleksji, zastanawiania się, rozważania, analizowania. Refleksyjność pozwala człowiekowi odejść od schematów, wejść w siebie i jednocześnie wyjść poza siebie, nie ustawać w poszukiwaniu nowych dróg i rozwiązań, krytycznie spojrzeć na osiągane cele. Refleksyjność przyczynia się do budowania ludzkiej warstwy doświadczenia, która staje się podstawą poznania i rozumienia świata. W kontekście wyzwań, przed jakimi stoi współczesny człowiek w związku z cywilizacją technologiczną, informacyjną i globalizacyjną, konieczne jest rozwijanie zdolności do refleksyjności, zwłaszcza w edukacji. Dlatego też kolejnym etapem rozważań będzie analiza zagadnienia refleksyjności w kontekście pedagogiki ignacjańskiej, sięgającej wieku XVI ale na nowo sformułowanej i wyartykułowanej w opracowanych w latach 80. XX w. dokumentach. Na ich podstawie omówiony zostanie ignacjański model wychowania proponowany współcześnie instytucjom wychowawczo-oświatowym oraz jego komponenty: kontekst – doświadczenie – refleksja – działanie – ewaluacja. Każdy z tych pięciu elementów jest ważny, a zintegrowane ze sobą wpływają na dynamikę pedagogiki ignacjańskiej. Ukazana będzie, rola refleksji, która w modelu pedagogiki ignacjańskiej jest elementem pozwalającym wzrastać i rozwijać się. Refleksja ta jest w pełni dojrzała tylko wtedy, jeżeli prowadzi osobę do podjęcia decyzji i zaangażowania, czyli do działania. Tak rozumiana refleksja jest sposobem postępowania pozwalającym na integralną formację wychowanka. Na zakończenie, przedstawiono postulaty dla praktyki i edukacji odnoszące się do stymulowania i rozwijania postawy refleksyjności u wychowanków.

Keywords

EN

reflexivity; Ignatian pedagogy; Ignatian model of upbringing; experience, educational space

PL

refleksyjność; pedagogika ignacjańska; ignacjański model wychowania; doświadczenie; przestrzeń edukacyjna

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Teologia i Moralność
• Year: 2021
• Volume: 1
• Issue: 1(29)
• Pages: 61-73

Dates

published

2021

Contributors

author

Marzena Chrost

• Wydział Pedagogiczny, Akademia Ignatianum w Krakowie

• https://orcid.org/0000000333096574

References

• Carr, Alan. 2004. Positive Psychology. New York: Brunner-Routledge.
• Chrost, Marzena. 2017. Refl eksyjność w wychowaniu. Proces poznawania siebie, Studia Paedagogica Ignatiana, 2, 131-144. DOI: http://dx.doi.org/10.12775/SPI.2017.2.006
• Chrost, Marzena. 2018a. Refl eksyjność komponentem mądrości praktycznej. W: Sprawności moralne jako przedmiot refl eksji wychowawczej, red. Iwona Jazukiewicz, Ewa Rojewska, 33-47. Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego.
• Chrost, Marzena. 2018b. Refl eksyjność wyzwaniem współczesnego świata, Studia Paedagogica Ignatiana, 4, 55-66. DOI: http://dx.doi.org/10.12775/SPI.2018.4.003
• Dróżka, Wanda. 2001. Od pewności ku refl eksyjności w zawodzie nauczycielskim. Przyczynek do dyskusji, Przegląd Pedagogiczny, 1, 135-151.
• Dulles, Avery. 2008. Church and Society. The Laurence J. McGinely Lectures, 1988-2007. New York: Wydawnictwo Fordham University Press.
• Duminuco, Vincent. 2008. Formation or Indoctrination in Ignatian Pedagogy?. W: Ignatian Pedagogy for the Challenges of Humanism Today, red. Wit Pasierbek, 193-210. Kraków: Wyższa Szkoła Filozoficzno Pedagogiczna Ignatianum i Wydawnictwo WAM.
• Ignatian Pedagogy: A Practical Approach. Curia Praepositi Generalis Societatis Iesu. 1993. Roma. Polnische Version: Pedagogika ignacjańska. Podejście praktyczne. 2006. W: Podstawy edukacji ignacjańskiej, tłum. Bogusław Steczek, 97-165. Kraków: Wyższa Szkoła Filozofi czno-Pedagogiczna Ignatianum i Wydawnictwo WAM.
• Klus-Stańska, Dorota. 2006. Doświadczenia pedagogiczne nauczycieli jako źródło ich niezdolności do refleksji nad własną aktywnością zawodową. W: Sapientia et adiumentum. W trosce o rozwój innych. Studia dedykowane prof. Zbigniewowi Kwiecińskiemu, red. Jarosław Michalski, 155-176. Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego.
• Łacny, Paweł. 2010. Jezuickie „magis” na przykładzie życia ojca Matteo Ricciego SJ (1552-1610). W: Pedagogika ignacjańska: historia, teoria, praktyka, red. Anna Królikowska, 151-182. Kraków: Wyższa Szkoła Filozoficzno-Pedagogiczna Ignatianum i Wydawnictwo WAM.
• Marek, Zbigniew. 2017. Pedagogika towarzyszenia. Perspektywa tradycji ignacjańskiej. Kraków: Akademia Ignatianum w Krakowie.
• Mółka, Janusz. 2010. Personalistyczny paradygmat pedagogiki ignacjańskiej. W: Paradygmaty akademickiego kształcenia pedagogów, red. Anna Sajdak i Danuta Skulicz, 219-227. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Prochaska, James. 1999. How Do People Change, and How Can We Change to Help Many More People?. W: The Heart and Soul of Change, red. Mark A. Hubble, Barry L. Duncan i Scott D. Miller, 227-255. Washington: American Psychological Association.
• Rozmarynowska, Karolina. 2015. Mądrość praktyczna jako zdolność do realizowania norm moralnych. W: Z problematyki norm, zasad i mądrości praktycznej. Studia i rozprawy z etyki normatywnej, red. Piotr Duchliński i Tomasz Homa, 109-119. Kraków: Akademia Ignatianum i Wydawnictwo WAM.
• Smółka, Paweł. 2008. Kompetencje społeczne. Metody pomiaru i doskonalenia umiejętności interpersonalnych, Kraków: Wolters Kluwer Polska.
• The Characteristics of Jesuit Education. Roma Acta Romana Societatis Iesu. 1986. vol. XIX, fasc. III, 770-832. Polnische Version: Charakterystyczne cechy jezuickiego wychowania. 2006. W:
• Podstawy edukacji ignacjańskiej, tłum. Bogusław Steczek, 7-95. Kraków: Wyższa Szkoła Filozofi czno-Pedagogiczna Ignatianum i Wydawnictwo WAM.
• Żmudziński, Wojciech. 2008. Fundament ignacjańskiej pedagogiki. W: Pedagogika ignacjańska wobec wyzwań współczesnego humanizmu, red. Wit Pasierbek, 51-63. Kraków: Wyższa Szkoła
• Filozofi czno-Pedagogiczna Ignatianum i Wydawnictwo WAM.
• Żywczok, Alicja. 2017. W kierunku przemiany wewnętrznej. Refl eksja jako biografi czny punkt zwrotny. W: Codzienność jako wyzwanie edukacyjne. T. 2: Refl eksyjność w codzienności edukacyjnej, red. Iwona Paszenda, 29-46. Wrocław: Instytut Pedagogiki Uniwersytetu Wrocławskiego.

Identifiers

DOI

10.14746/TIM.2021.29.1.4

Biblioteka Nauki

2044253