Posługi lektora i akolity w perspektywie teologii laikatu

• Authors: Andrzej Draguła

Title variants

EN

The ministry of a lector and acolyte in the perspective of the theology of the laity

Abstracts

EN

In 2021, Pope Francis amended can. 230 § 1 of the Code of Canon Law, pursuant to which the ministries (ministeria) of lector and acolytes are no longer reserved exclusively for men. This paper deals with the secular nature of these ministries, both in the context of their origins and contemporary understanding. Until the reform of Pope Paul VI in 1972, both ministries had been minor orders, conferred only on candidates for priestly ordination. In the process of declericizing these ministries, Pope Francis's decision goes further, because now both ministries can be entrusted not only to lay men but also to lay women. Consequently, the theology of those ministries should be revised, as they are grounded in the common priesthood of the laity, and not - as before - in the hierarchical priesthood.

PL

W roku 2021 papież Franciszek dokonał nowelizacji kan. 230, § 1 Kodeksu prawa kanonicznego, na mocy której posługi (ministeria) lektora i akolity przestały być zarezerwowane wyłącznie dla mężczyzn (Franciszek 2021b). Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie zagadnienia świeckiego charakteru tych posług, zarówno w kontekście ich genezy, jak i współczesnego rozumienia. Do reformy przeprowadzonej przez papieża Pawła VI w roku 1972 obie posługi były święceniami niższymi, których udzielano wyłącznie kandydatom do święceń kapłańskich. W procesie deklerykalizacji tych posług decyzja papieża Franciszka idzie dalej, ponieważ obecnie można obie posługi powierzać nie tylko świeckim mężczyznom, ale także świeckim kobietom. W konsekwencji rewizji należy poddać teologię tych posług, które znajdują uzasadnienie w kapłaństwie wspólnym laikatu, a nie - jak było dotąd - w kapłaństwie hierarchicznym.

Keywords

EN

lectorate; acolyte; instituted ministries; laity

PL

lektorat; akolitat; posługi ustanowione; świecki

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Teologia i Moralność
• Year: 2022
• Volume: 17
• Issue: 2(32)
• Pages: 59-73

Dates

published

2022

Contributors

author

Andrzej Draguła

• University of Szczecin

• https://orcid.org/0000000232873119

References

• Adam, Adolf i Berger, Rupert.1982.Pastoralliturgisches Handlexikon. Leipzig: St.-Benno Verlag GmbH.
• Adamczyk, Jerzy. 2021. Normy konferencji episkopatów dotyczące mężczyzn świeckich jako kandydatów do posługi lektoratu i akolitatu.Studia Prawnicze KUL, 1, 19-33. https://doi.org/10.31743/sp.9686
• Araszczuk, Stanisław. 2011. Posługa akolity. W: Posługiwanie w liturgii. Wokół "Dyrektorium duszpasterstwa służby liturgicznej", red. Stanisław Araszczuk, 29-48, Wrocław: Papieski Wydział Teologioczny we Wrocławiu.
• Benedykt XVI. 2010.Adhortacja apostolska"Verbum Domini".
• Bider, Wymiar prawno-liturgiczny stałej kobiecej posługi akolitatu w świetle nowelizacji kan. 230 § 1 Kodeksu Prawa Kanonicznego z 1983 roku. Kościół i Prawo, 10(23), 1, 69-88. https://doi.org/10.18290/kip21101-5
• Conferenza Episcopale Italiana. 1973. I Ministeri nella Chiesa, Documento pastorale. Notizario della CEI, 8, 157-168.
• II Polski Synod Plenarny (1991-1999). Dokumenty. 2001. Poznań: Pallotinum.
• Dyduch, Jan. 1987. Posługa lektora i akolity w świetle obowiązujących przepisów kościelnych.Ruch Biblijny i Liturgiczny, 2, 133-141. https://doi.org/10.21906/rbl.1559
• Dyduch, Jan. 2016. Rola stałych lektorów, akolitów i diakonów w służbie wspólnocie Kościoła.Prawo Kanoniczne 2016, 1, 3-17. https://doi.org/10.21697/pk.2016.59.1.01
• Erdö, Peter. 1997. Sacra ministeria a publiczne funkcje w Kościele, tłum. Franciszek Mickiewicz. Communio, 3(99), 53-61.
• Franciszek. 2021a.List apostolski w formie motu proprio "Antiquum ministerium".
• Franciszek. 2021b. List apostolski w formie motu proprio "Spiritus Domini".
• Franciszek 2021c.List do Prefekta Kongregacji Nauki Wiary na temat dopuszczenia kobiet do posługi lektoratu i akolitatu.
• Głowa, Władysław. 1989. Posługi i funkcje w zgromadzeniu liturgicznym. W: Mszał księgą życia chrześcijańskiego, red. Bogusław Nadolski, 313-332. Poznań: Księgarnia Świętego Wojciecha.
• Górski, Edward.1954. Święcenia niższe i wyższe. Studium liturgiczno-historyczne. Sandomierz: Wydawnictwo Diecezji Sandomierz.
• Greniuk, Franciszek. 1967.Podział funkcji w zgromadzeniu liturgicznym.W: Wprowadzenie do liturgii, praca zbiorowa,135-142.Poznań-Warszawa-Lublin: Księgarnia Świętego Wojciecha.
• Grondelski, John M. 1998. Lay Ministries? A Quarter Century of Ministeria Quaedam. Irish Theological Quarterly, 63(3), 272-282. https://doi.org/10.1177/002114009806300305
• Hemperek, Piotr. 1973. Reforma święceń niższych i subdiakonatu. Prawo Kanoniczne, 3-4, 209-228. https://doi.org/10.21697/pk.1973.16.3-4.09
• Konferencja Episkopatu Polski. 1982. Zmodyfikowana instrukcja w sprawie posług oraz święceń udzielanych w Seminariach Duchownych.
• Konferencja Episkopatu Polski. 2007. Instrukcja w sprawie udzielania posługi lektora i akolity świeckim mężczyznom.
• Konferencja Episkopatu Polski. 2011. Dyrektorium duszpasterstwa służby liturgicznej. W: Posługa akolity. W: Posługiwanie w liturgii. Wokół "Dyrektorium duszpasterstwa służby liturgicznej", red. Stanisław Araszczuk, 99-160, Wrocław: Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu.
• Janczewski, Zbigniew. 2009. "Instrukcja Episkopatu Polski w sprawie udzielania posługi lektora i akolity świeckim mężczyznom z 2007 r." jako forma realizacji postanowień Kodeksu prawa kanonicznego z 1983 r.Prawo Kanoniczne, 52(1-2), 139-153. https://doi.org/10.21697/pk.2009.52.1-2.05
• Justyn Męczennik. 1975.Apologia.W: Antologia literatury patrystycznej, tłum. Marian Michalski, I, 91-98. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX.
• Kowalczyk, Marian.2021. Lektorat i akolitat nowymi posługami "laikatu" dla kobiet. Collectanea Theologica,1, 155-166. https://doi.org/10.21697/ct.2021.91.1.07
• Kracik, Jan. 1997. Kapłaństwo w historię wpisane. Na temat teologii i praktyki życia kapłańskiego na przestrzeni wieków, Znak,11, 58-68.
• Krakowiak, Czesław. 2006. Lektor w historii i we współczesnych dokumentach Kościoła. Kobieta lektor. Anamnesis, 46(3), 59-73.
• Krakowiak, Czesław. 2019. Święcenia niższe, posługi i funkcje wiernych świeckich w liturgii. Lublin: TN KUL.
• Łapucha, Jarosław. 2021. Penuria sacerdotum a powołanie diakona stałego. O pewnej fałszywej argumentacji, Studia Paradyskie, 31, 123-141.
• Napiórkowski, Andrzej. 2020. Koncepcje Kościoła i ich wpływ na stan mariologii i maryjności. W: Kościół i Maryja, red. Andrzej Napiórkowski, 305-327. Kraków: Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie. https://doi.org/10.15633/9788363241285.14
• O'Loughlin, Thomas. 2021. The larger dimension of the pope's new document on women and ministry. La Croix: Actualité en direct, informations France, Monde, 19.01.2021.
• Paweł VI. 1972.Motu proprio"Ministeria quaedam".
• Pawlicki, Tadeusz. 1967.Lektor.W: Wprowadzenie do liturgii, praca zbiorowa, 161-166. Poznań-Warszawa-Lublin: Wydawnictwo Świętego Wojciecha.
• Rutkowski, Andrzej. 2004. Lektor. W: Encyklopedia katolicka, t. 10, 722-724. Lublin: TN KUL.
• Schenk,Wacław.1995. Akolita.W: Encyklopedia katolicka, I, 239. Lublin: TN KUL.
• Sinka, Taryscjusz. Podział funkcji w zgromadzeniu liturgicznym. W: Msza Święta, red. Wacław Świerzawski, 170-191, Kraków: Papieska Akademia Teologiczna.
• Sobeczko, Helmut. 2006. Zgromadzenie liturgiczne. W: Leksykon teologii pastoralnej, red. Ryszard Kamiński, 918-921. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
• Sobór Watykański II. 1963.Konstytucja o liturgii świętej"Sacrosanctum concilium". https://doi.org/10.21906/rbl.2974
• Syczewski, Tadeusz. 2015. Posługa lektora w Kościele łacińskim.Warszawskie Studia Teologiczne, 2, 150-161.
• Tradycja apostolska. 1975. W: Antologia literatury patrystycznej, tłum. Marian Michalski, I, 305-316. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX.
• Weron, Eugeniusz. 1989. Powołanie i posłannictwo ludzi świeckich w świetle dokumentów kościelnych. Poznań: Pallottinum.
• Weron, Eugeniusz. 1999. Laikat i apostolstwo. Zarys teologii laikatu i apostolstwa ludzi świeckich. Poznań: Pallottinum.
• Van Slyke, Daniel G. 2011. Consecration to the Office of Acolyte in Historical Perspective.Usus Antiquior 2, no. 2, 89-128. https://doi.org/10.1179/175789411X13049307352136

Identifiers

DOI

10.14746/TIM.2022.32.2.4

Biblioteka Nauki

31339345