Postawy Polaków wobec aborcji w latach 1989-2023

• Authors: Mikołaj Gębka

Title variants

EN

The Attitudes of Poles towards Abortion between 1989 and 2023

Abstracts

EN

The article presents the attitudes of Poles towards abortion observed over time. The first part presents the notions of the general public, while the second focuses on the opinions of young people. For over two decades the acceptance of abortion was steadily becoming less and less common among Polish people. However, in 2016, when the issue of abortion became yet again the subject of legal, political and social debates, the percentage of Poles who oppose abortion started to decrease. Recently, young people display more liberal approaches towards the issue of abortion than the notions present in the general population. This correlates with the growing percentage of young people – especially women – who describe their political views as leftist. Subject scientific research: attitudes of Poles towards abortion; aim: presentation and analysis of changes of attitudes of Poles towards abortion; method: desk research.

PL

W artykule zaprezentowano zarejestrowane na przestrzeni lat zmiany w podejściu Polaków do aborcji. W pierwszej części przedstawiono stosunek ogółu respondentów do tego zagadnienia, w drugiej skupiono się na opiniach ludzi młodych. Polacy przez ponad dwie dekady stawali się coraz mniej przychylni aborcji, jednakże od roku 2016, kiedy problem aborcji po raz kolejny stał się przedmiotem sporów prawnych, politycznych i społecznych, odsetek przeciwników aborcji zaczął powoli spadać. W ostatnim okresie młodzi ludzie podchodzą do problemu aborcji bardziej liberalnie niż ogół respondentów, równocześnie wzrósł wśród młodych ludzi – a w szczególności wśród kobiet – odsetek deklaracji poglądów lewicowych. Przedmiot badań naukowych: postawy Polaków wobec aborcji; cel: prezentacja i analiza przemian stosunku Polaków do aborcji; metoda: analiza danych zastanych.

Keywords

EN

social opinion surveys; abortion; youth

PL

badania opinii społeczne; aborcja; młodzież

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Teologia i Moralność
• Year: 2023
• Volume: 18
• Issue: 2 (34)
• Pages: 143-167

Dates

published

2023

Contributors

author

Mikołaj Gębka

• Adam Mickiewicz University in Poznań

• https://orcid.org/0000000214215411

References

• CBOS. 1990. Opinie publiczna p przerywaniu ciąży. Warszawa: CBOS. BS/180/77/90.
• CBOS. 1991a. Prawo o aborcji w opinii młodzieży. Warszawa: CBOS. BS/204/65/91.
• CBOS. 1991b. Prawo o aborcji w opinii społeczeństwa. Warszawa: CBOS. BS/111/35/91.
• CBOS. 1992. Opinia społeczna o przerywaniu ciąży. Warszawa: CBOS. BS/409/104/92.
• CBOS. 1996a. Kwestie ideologiczne: prywatyzacja, bezrobocie, aborcja, konkordat. Warszawa: CBOS. BS/4/4/96.
• CBOS. 1996b. Nowelizacja ustawy antyaborcyjnej i jej konsekwencje. Warszawa: CBOS. BS/176/174/96.
• CBOS. 1996c. Stosunek do aborcji wobec liberalizacji przepisów jej dotyczących. Warszawa: CBOS. BS/152/150/96.
• CBOS. 1997. Stosunek do aborcji po orzeczeniu Trybunału Konstytucyjnego. Warszawa: CBOS. BS/97/97/97.
• CBOS. 1998. Stosunek do aborcji po zaostrzeniu przepisów antyaborcyjnych. Warszawa: CBOS. BS/20/20/98.
• CBOS. 1999. Młodzież i dorośli o aborcji. Warszawa: CBOS. BS/127/99.
• CBOS. 2002. Opinie o prawie do aborcji. Warszawa: CBOS. BS/191/2002.
• CBOS. 2003. Opinie o prawnej regulacji przerywania ciąży. Warszawa: CBOS. BS/139/2003.
• CBOS. 2005a. Aborcja. edukacja seksualna. zapłodnienie pozaustrojowe. Warszawa: CBOS. BS/37/2005.
• CBOS. 2005b. Wartości i normy w życiu Polaków. Warszawa: CBOS. BS/133/2005.
• CBOS. 2006. Postawy wobec aborcji. Warszawa: CBOS. BS/173/2006.
• CBOS. 2007a. Między młodością a starością. Warszawa: CBOS. BS/22/2007.
• CBOS. 2007b. Opinie na temat aborcji. Warszawa: CBOS. BS/152/2007.
• CBOS. 2008. Kontrowersje wokół różnych zjawisk dotyczących życia małżeńskiego i rodzinnego. Warszawa: CBOS. BS/54/2008.
• CBOS. 2010a. Co jest ważne, co można, a czego nie wolno – normy i wartości w życiu Polaków. Warszawa: CBOS. BS/99/2010.
• CBOS. 2010b. Opinie na temat dopuszczalności aborcji. Warszawa: CBOS. BS/100/2010.
• CBOS. 2011. Opinie o prawnej dopuszczalności i regulacji aborcji. Warszawa: CBOS. BS/102/2011.
• CBOS. 2012. Opinie o prawie aborcyjnym. Warszawa: CBOS. BS/160/2012.
• CBOS. 2013. Wartości i normy. Warszawa: CBOS. BS/111/2013.
• CBOS. 2016a. Dopuszczalność aborcji w różnych sytuacjach. Warszawa: CBOS. BS/71/2016.
• CBOS. 2016b. Jakiego prawa aborcyjnego oczekują Polacy. Warszawa: CBOS. BS/144/2016.
• CBOS. 2016c. Opinie o dopuszczalności aborcji. Warszawa: CBOS. BS/51/2016.
• CBOS. 2020. O dopuszczalności przerywania ciąży i protestach po wyroku Trybunału Konstytucyjnego. Warszawa: CBOS. 153/2020.
• CBOS. 2021a. Poglądy polityczne młodych Polaków a płeć i miejsce zamieszkania. Warszawa: CBOS. 28/2021.
• CBOS. 2021b. Stosunek Polaków do wybranych zjawisk i zachowań kontrowersyjnych moralnie. Warszawa: CBOS. 165/2021.
• CBOS. 2023. Stosunek Polaków do aborcji. Warszawa: CBOS. 47/2023.
• Gębka, Mikołaj, 2021. Wokół początku i końca ludzkiego życia. Refleksja nad stosunkiem Polaków do wybranych kwestii bioetycznych z zakresu nauczania Kościoła katolickiego w świetle badań opinii społecznej. Teologia i Moralność 2(30), Vol 16., 147-167. doi: 10.14746/TIM.2021.30.2.4.
• Gębka, Mikołaj. 2018. (Nie)dopuszczalne ograniczanie liczby potomstwa? Refleksja o aborcji w świadomości społecznej Polaków (na podstawie badań opinii publicznej). Teologia i Moralność 2(24), Vol 13., 83-114. doi: 10.14746/tim.2018.24.2.8.
• GUS. 2007. Rocznik demograficzny. Dostęp: 02.01.2023. https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/roczniki-statystyczne/roczniki-statystyczne/rocznik-demograficzny-2022,3,16.html.
• GUS. 2008. Rocznik demograficzny. Warszawa: Zakład Wydawnictw Statystycznych.
• GUS. 2009. Rocznik demograficzny. Warszawa: Zakład Wydawnictw Statystycznych.
• GUS. 2010. Rocznik demograficzny. Warszawa: Zakład Wydawnictw Statystycznych.
• GUS. 2011. Rocznik demograficzny. Warszawa: Zakład Wydawnictw Statystycznych.
• GUS. 2012. Rocznik demograficzny. Warszawa: Zakład Wydawnictw Statystycznych.
• GUS. 2013. Rocznik demograficzny. Warszawa: Zakład Wydawnictw Statystycznych.
• GUS. 2014. Rocznik demograficzny. Warszawa: Zakład Wydawnictw Statystycznych.
• GUS. 2015. Rocznik demograficzny. Warszawa: Zakład Wydawnictw Statystycznych.
• GUS. 2016. Rocznik demograficzny. Warszawa: Zakład Wydawnictw Statystycznych.
• GUS. 2017. Rocznik demograficzny. Warszawa: Zakład Wydawnictw Statystycznych.
• GUS. 2018. Rocznik demograficzny. Warszawa: Zakład Wydawnictw Statystycznych.
• GUS. 2019. Rocznik demograficzny. Warszawa: Zakład Wydawnictw Statystycznych.
• GUS. 2020. Rocznik demograficzny. Warszawa: Zakład Wydawnictw Statystycznych.
• GUS. 2021. Rocznik demograficzny. Warszawa: Zakład Wydawnictw Statystycznych.
• Gwiazda, Magdalena. 2017. Stosunek do aborcji. W: Młodzież 2016 (seria: Opinie i diagnozy nr 38), red. Mirosława Grabowska i Magdalena Gwiazda, 171-177. Warszawa: CBOS.
• Kawalec, Ilona. 2019. Stosunek do aborcji. W: Młodzież 2018 (seria: Opinie i diagnozy nr 43), red. Mirosława Grabowska i Magdalena Gwiazda, 164-169. Warszawa: CBOS.
• Kawalec, Ilona. 2022. Stosunek do aborcji. W: Młodzież 2021 (seria: Opinie i diagnozy nr 49), red. Mirosława Grabowska i Magdalena Gwiazda, 158-165. Warszawa: CBOS.
• Kongregacja Nauki Wiary. 1974. Deklaracja o sztucznym poronieniu „Quaestio de abortu procurato”.
• Kongregacja Nauki Wiary. 1987. Instrukcja o szacunku dla rodzącego się życia ludzkiego i o godności jego przekazywania. Odpowiedzi na niektóre aktualne zagadnienia „Donum vitae”.
• Malanowski, Jan. 1960. Stosunek społeczeństwa do przyrostu naturalnego (badania przeprowadzone na zlecenie Towarzystwa Świadomego Macierzyństwa). Warszawa: Ośrodek Badania Opinii Publicznej przy „Polskim Radio”. Dostęp: 02.06.2023. http://public.kantarpolska.com/archiv_files/9_035.pdf.
• Matłacz, Agnieszka. 2020. Dziś TK zajmie się przepisami o aborcji z powodu ciężkiego i nieodwracalnego upośledzenia płodu. Dostęp: 02.01.2023. https://www.prawo.pl/prawo/aborcja-eugeniczna-czyli-min-w-przypadku-ciezkiego-uposledzenia,503964.html.
• OBOP. 1994. Polacy o prawnym zakazie przerywania ciąży. Warszawa: Telewizja Polska S.A. OBOP¸ 43/94.
• OBOP. 1995b. Polacy o aborcji. Warszawa: Telewizja Polska S.A. OBOP¸ 73/95.
• OBOP. 1996. Opinie o dopuszczalności aborcji. Warszawa: OBOP¸32/96.
• OBOP. 1997a. Czy przerywanie ciąży powinno być dozwolone. czy nie?. Warszawa: OBOP¸ 002/97.
• Paweł VI. 1968. Encyklika o zasadach moralnych w dziedzinie przekazywania życia ludzkiego „Humanae vitae”.
• Scovil, Jonathan. 2021. Zainteresowanie polityką i poglądy polityczne młodych Polaków. W: Młodzi Polacy w badaniach CBOS 1989-2021 (seria: Opinie i diagnozy nr 48), red. Mirosława Grabowska, 49-64. Warszawa: CBOS.
• Ustawa z dnia 27 kwietnia 1956 r. o warunkach dopuszczalności przerywania ciąży. 1956. Dz.U. z 1956 r, nr 12, poz. 61.
• Ustawa z dnia 7 stycznia 1993 r. o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży. 1993. Dz.U. z 1993 r, nr 17, poz. 18 z późn. zm.

Identifiers

DOI

10.14746/TIM.2023.34.2.10

Biblioteka Nauki

31339430