Wokół chrztu Rusi Kijowskiej do czasów Włodzimierza I Wielkiego

• Authors: Justyna Sprutta

Title variants

EN

On the baptism of Kievan Rus’ up to the reign of Vladimir I the Great

Abstracts

EN

The evangelization of Kievan Rus’ had already begun under the reign of Princess Olga, who was baptized, according to popular belief, in Constantinople. However, it was her grandson, Prince Vladimir I the Great, who was the true baptizer of Rus’. He was the one who brought his principality to baptism, but failing to eradicate paganism. However, this prince’s decision to receive baptism appeared to be motivated more by political than religious considerations. Rus’s reputation as a Christian country was boosted by crediting its evangelization to the apostle Andrew personally. Apart from this apostle, Prince Vladimir was also likened to Moses, Kings David and Solomon, as well as St. Paul and St. George, while Princess Olga was linked to St. Mary Magdalene and St. Helena, all of whom were regarded as baptizers of Rus. The granting of this sacrament to Princess Olga, Prince Vladimir’s prior awareness of Christianity, and the presence of Christians in his troop were the circumstances most conducive to the Ruthenian ruler’s embrace of baptism. This is the subject of the article.

PL

Ewangelizacja Rusi Kijowskiej zaczęła się już za panowania księżnej Olgi, która przyjęła chrzest, według powszechnego poglądu, w Konstantynopolu. Jednakże rzeczywistym chrzcicielem Rusi był dopiero jej wnuk, książę Włodzimierz I Wielki. To on doprowadził do chrztu swe księstwo, ale nie zdołał wytrzebić z niego pogaństwa. Na decyzję o przyjęciu chrztu przez tego księcia bardziej jednak zdawały się wpływać czynniki polityczne niż religijne. Prestiż Rusi jako kraju chrześcijańskiego usiłowano podnieść, przypisując jej ewangelizację samemu apostołowi Andrzejowi. Z nim też, jak i z Mojżeszem, królami Dawidem i Salomonem oraz ze św. Pawłem i św. Jerzym porównywano księcia Włodzimierza, natomiast księżną Olgę ze św. Marią Magdaleną i św. Heleną, w obojgu widząc chrzcicieli Rusi. Okolicznościami najbardziej sprzyjającymi przyjęciu chrztu przez ruskiego władcę było udzielenie tego sakramentu księżnej Oldze, wcześniejsza znajomość chrześcijaństwa przez księcia Włodzimierza, a także obecność chrześcijan w jego drużynie. O tym traktuje niniejszy artykuł.

Keywords

PL

Ruś Kijowska; Bizancjum; chrystianizacja Rusi; kult pogański; księżna Olga; książę Włodzimierz I Wielki; chrzest

EN

Kievan Rus’; Byzantium; Christianization of Rus’; pagan cult; Princess Olga; Prince Vladimir I the Great; baptism

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Annales Missiologici Posnanienses
• Year: 2023
• Volume: 28
• Pages: 77-88

Dates

published

2023

Contributors

author

Justyna Sprutta

• Akademia im. Aleksandra Gieysztora w Pułtusku, Wydział Pedagogiczny

• https://orcid.org/0000000199499953

References

• Bazylow, Ludwik. Historia Rosji. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 2005.
• Bonarek, Jacek. „Chrzest Rusi w ujęciu Jana Skylitzesa.” Piotrowskie Zeszyty Historyczne 19 (2018) 2: 33-47.
• Brojer, Wojciech. Polska - Ruś w XI-XII wieku. Granica misyjności. Warszawa: Instytut Historii PAN, 2014.
• Brzozowska Zofia. Święta księżna Kijowska Olga. Wybór tekstów źródłowych. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2014.
• Fiedotow, Gieorgij. Święci Rusi. [X-XVII w.]. Tłum. Henryk Paprocki. Białystok: Bractwo Młodzieży Prawosławnej w Polsce: Białystok, 2002 i Homini: Bydgoszcz, 2002.
• Gajek, Jan Sergiusz. „U początków świętości Rusi Kijowskiej.” Chrystus zwyciężył. [Wokół Chrztu Rusi Kijowskiej]. Red. Jan Sergiusz Gajek, Wacław Hryniewicz. Warszawa: Verbinum, 1989. 95-105.
• Gieysztor, Aleksander. Mitologia Słowian. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa 1982.
• Gronek, Agnieszka. „Konteksty ideowe przedstawień św. Włodzimierza w nowożytnej ukraińskiej grafice książkowej.” O miejsce książki w historii sztuki. Red. A. Gronek. Kraków: Muzeum Narodowe w Krakowie, 2019. 159-271.
• Gwagnin, Aleksander. Kronika o państwie ruskim. Kronika o ziemi tatarskiej. Wrocław: Wydawnictwo eBooki.com.pl, 2018.
• Heller, Michaił. Historia imperium rosyjskiego. Tłum. Eugeniusz Melech, Tadeusz Kaczmarek. Warszawa: Książka i Wiedza, 2009.
• Kozak, Stefan. „Spuścizna cyrylo-metodejska w procesie chrystianizacji Rusi.” Chrystus zwyciężył. [Wokół Chrztu Rusi Kijowskiej]. Red. Jan Sergiusz Gajek, Wacław Hryniewicz. Warszawa: Verbinum, 1989. 13-28.
• Kronika Thietmara. Tłum. Marian Zygmunt Jedlicki. Kraków: Universitas, 2005.
• Latopis nowogrodzki pierwszy starszej redakcji. [Unikatowy zabytek piśmiennictwa staroruskiego i jego polski przekład]. Oprac. Zofia A. Brzozowska, Ivan N. Petrov przy współpracy Jana Morawickiego. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2019.
• Mokry, Włodzimierz. „Europejski wymiar chrztu św. Włodzimierza.” Dziedzictwo świętego Włodzimierza. Red. Tadeusz Stegner. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, 2016. 29-44.
• Nestor. „Powieść minionych lat.” Kroniki staroruskie. Oprac. Franciszek Sielicki. Tłum. Edward Goranin, Franciszek Sielicki, Henryk Suszko. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1987. 15-199.
• Obolensky, Dimitri. „Ruś i Bizancjum w połowie X stulecia: problem chrztu księżnej Olgi.” Chrystus zwyciężył. [Wokół Chrztu Rusi Kijowskiej]. Red. Jan Sergiusz Gajek, Wacław Hryniewicz. Warszawa: Verbinum, 1989. 29-43.
• Pawluczuk, Włodzimierz. „Rusini - nacja niespełniona.” Pogranicze. Studia Społeczne 19 (2012): 21-30.
• Poppe, Andrzej. „Spuścizna po Włodzimierzu Wielkim. Walka o tron kijowski 1015-1019.” Kwartalnik Historyczny CII (1995) 3-4: 3-22.
• Rybakow, Borys. Pierwsze wieki historii Rusi. Tłum. Andrzej Olejarczuk. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1983.
• Sekuła, Paweł. Ruś Orientalna. [Państwo kijowskie wobec cywilizacji Wschodu w teoriach i badaniach naukowych]. Kraków: Fundacja św. Włodzimierza, 2016.
• Serczyk, A. Władysław. Historia Ukrainy. Ossolineum: Wrocław 2009.
• Swastek, Józef. „Chrystianizacja Rusi Kijowskiej do czasów księcia Włodzimierza Wielkiego (+1015).” Studia Theologica Varsaviensia 26 (1988) 2: 81-110.

Identifiers

DOI

10.14746/amp.2023.28.5

Biblioteka Nauki

29519411