Lektury lekarza – książka Leonarda Botalla w Bibliotece Uniwersyteckiej w Poznaniu

• Authors: Renata Wilgosiewicz – Skutecka , Alicja Szulc

Title variants

EN

The assigned reading of the physician – Leonardo Botallo’s book in the collection of Poznań University Library

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Wśród druków francuskich Biblioteki Uniwersyteckiej w Poznaniu znajduje się interesujący zbiór (klocek) szesnastowiecznych traktatów medycznych, wydany w Lyonie przez Guillaume’a Rouillé oraz Paula Miraillet, zawierający dwa dzieła Galena: De naturalibus facultatibus libri tres (1548) i De bono et malo succo, liber unus (1547) oraz traktat Donato Antonio Altomare De alteratione, concoctione, digestione, praeparatione, ac purgatione: ex Hippocratis et Galeni sententia methodus (1548). Wolumin ten należał do Leonarda Botalla (1519-1587), włoskiego anatoma i chirurga, medyka królów francuskich, i nosi ślady jego lektury – liczne marginalia, podkreślenia i komentarze w języku łacińskim. Pobieżna analiza tego materiału rękopiśmiennego, zwłaszcza wielu krytycznych uwag Botalla wobec poglądów Galena, pozwala widzieć w tych zapiskach świadectwo przemian zachodzących w medycynie w XVI wieku, która dopiero w tym okresie stała się nauką w pełni nowożytną. Przedstawiona w niniejszym artykule ogólna charakterystyka woluminu jest jedynie wprowadzeniem do szczegółowej analizy zapisków Leonarda Botalla, która pozwoliłaby historykom medycyny dokładniej zrekonstruować poglądy lekarza z Asti, będące świadectwem recepcji dzieł Galena w XVI wieku i toczącej się wokół nich dyskusji.

EN

The French section of the old and rare books department of Poznań University Library includes an interesting collection (bound volume) of the sixteenth century medical treatises published by Guillaume Rouillé and Paul Miraillet in Lyon that consists of two works by Galen: De naturalibus facultatibus libri tres (1548) and De bono et malo succo, liber unus (1547) as well as a treatise written by Donato Antonio Altomare: De alteratione, concoctione, digestione, praeparatione, ac purgatione: ex Hippocratis et Galeni sententia methodus (1548). The bound volume once belonged to Leonardo Botallo (1519-1587), an Italian anatomist and surgeon, court doctor to French kings. The text bears signs of his reading – there are numerous glosses on margins, underlined lines and hand-written comments in Latin. Even a cursory analysis of the notes (glosses), of Botallo’s critical remarks on Galen’s part in particular, allows us to examine the manifestation of the changes going on in medicine of the sixteenth century, i.e. the time when it reached a phase of being a fully-fledged modern branch of science. The presented general characteristics of the volume only makes an introduction to a more detailed study on the notes by Leonardo Botallo. Further studies would allow historians in medicine to reconstruct the views and opinions of the doctor from Asti in Piedmont that can testify to the attitude towards and approach to Galen’s work in the sixteenth century and to the contemporary debate surrounding their reception.

Keywords

PL

Leonardo Botallo; Galenizm; Medycyna XVI wieku; Stare druki; Biblioteka Uniwersytecka – Poznań

EN

Leonardo Botallo; 16th century medicine galenism; Old prints; Poznań University Library; Leonardo Botallo; 16th century medicine galenism; Old prints; Poznań University Library

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Biblioteka
• Year: 2009
• Issue: 13(22)
• Pages: 181-191

Dates

published

2009-01-01

Contributors

author

Renata Wilgosiewicz – Skutecka

• mgr, Biblioteka Uniwersytecka w Poznaniu

author

Alicja Szulc

• dr, Biblioteka Uniwersytecka w Poznaniu

References

• Altomare D. A., De alteratione, concoctione, digestione, praeparatione, ac purgatione: ex Hippocratis et Galeni sententia methodus, Lugduni 1548, sygn. SD 316 I.
• Boucher, J., Societé et mentalités autour de Henri III, t. 3, Lille–Paris 1981.
• Brzeziński T., Dawna medycyna i lekarze. Studium kształtowania zawodu, w: Historia medycyny, red. T. Brzeziński, Warszawa 2000.
• Brzeziński T., U podstaw nowożytnego pojmowania zdrowia i choroby, w: Historia medycyny, red. T. Brzeziński, Warszawa 2000.
• Dizionario biografico degli Italiani, t. 13, Roma 1971.
• Durling R.J., Linacre and medical humanism, w: Linacre Studies. Essays on the life and work of Thomas Linacre, Oxford 1977.
• Ostrowska T., Rosé Józef Konstanty, PSB, t. 32, Wrocław 1989-1991.
• Skalski J.H., W. Stembrowicz, Rys historyczny kardiologii światowej, w: Dzieje kardiologii w Polsce na tle kardiologii światowej, red. J. Kuch, A. Śródka, Warszawa 2004.
• Szarejko P., Słownik lekarzy polskich XIX wieku, t. 4, Warszawa 1997.
• Szumowski W., Filozofia medycyny, Kęty 2007.
• Trapp J.B., Linacre, w: Lexikon des Mittelalters, t. V, kol. 1995-1996.
• Wybór materiałów z sesji naukowej, Toruń 12-13 września 1980, red. W. Wróblewski, Toruń 1983.
• Zajusz K., Wybrane zagadnienia z historii medycyny, Katowice 1982.

Identifiers

DOI

10.14746/b.2009.13.11