Dysertacje poświęcone tematyce polskiej, powstałe na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Wiedeńskiego w latach 1872-1937

• Authors: Aleksandra Wiśniewska

Title variants

EN

Dissertations on Polish subject themes written at the Faculty of Philosophy of Vienna University in the years 1872-1937

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Przedmiot niniejszego artykułu stanowią dysertacje poświęcone Polsce, jej historii i kulturze, powstające na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Wiedeńskiego w ramach dyscyplin humanistycznych w okresie 1872-1937. Dotychczasowe publikacje na ten temat dotyczą przede wszystkim Polaków zdobywających stopnie naukowe w Wiedniu, brakuje jednak kompletnej informacji bibliograficznej w tym zakresie. W niniejszym opracowaniu za punkt wyjścia przyjęto kryterium przedmiotowe, pragnąc zebrać dysertacje poświęcone tematyce polskiej, niezależnie od pochodzenia ich autora. Na podstawie spisów dysertacji z tego okresu znaleziono 143 prace, w tym najwięcej z historii (95), ponadto ze slawistyki, z geografii, germanistyki, muzykologii, historii sztuki, filozofii oraz antropologii i etnologii. Większości z przytoczonych prac (z pojedynczymi wyjątkami) nie uwzględnia jak dotąd retrospektywna Bibliografia polska 1901-1939, ani też Bibliografia polska XIX stulecia Karola Estreichera. Na podstawie mało dotychczas przebadanego źródła wiedzy, jakim są własnoręczne curriculum vitae doktorantów, przechowywane wraz z recenzjami rozpraw w wiedeńskim archiwum, przeanalizowano pochodzenie, drogę życiową i przebieg kariery naukowej niektórych mniej znanych autorów rozpraw. Artykuł prezentuje też wybrane sylwetki wiedeńskich profesorów, pod których kierunkiem powstawały prace poświęcone polskiej tematyce. Całość uzupełnia szczegółowy spis 143 dysertacji, w układzie chronologicznym z podziałem na poszczególne dyscypliny, ze wskazaniem możliwości dotarcia do prac obecnych w zbiorach wiedeńskiej Biblioteki Uniwersyteckiej.

EN

The present article discusses the academic dissertations related to Poland, its history and culture, written at the Philosophical Faculty of the University of Vienna within the framework of humanistic disciplines between 1872-1937. The publications on the subject hitherto published address primarily biographies of well-known Poles pursuing their academic career in Vienna, but there is no relevant comprehensive bibliographical information available. The starting point for the present work is the subject criterion, which has resulted in a compilation of dissertations on Polish subjects regardless of the origin of their authors. On the basis of the lists of dissertations from the period in question, 143 relevant works have been found: the majority of the material on historical issues (95), followed by Slavic studies, geography, German studies, musicology, history of art, anthropology and ethnology. The bulk of the discussed works, with a few exceptions, is not included in the retrospective bibliography Bibliografia polska 1901-1939 and Bibliografia polska XIX stulecia by Karol Estreicher. Hand-written CVs submitted by PhD students of the University at the time, constituting the material of interest not addressed so far, provided an enormous source of information for the author. The CVs, along with reviews, are currently held in the Viennese archives. A close scrutiny of the material made it possible to analyse the social background, life and the professional career of some, hitherto lesser known, authors of the dissertations. The article also presents individual profiles of Viennese professors who were research supervisors to dissertations related to Polish subject matters. The article is complemented with a detailed annotated list of the 143 mentioned dissertations given in a chronological order and subdivided into particular disciplines with an indication of their availability in the collections of the university library in Vienna.

Keywords

PL

Dysertacje; Tematyka polska; Uniwersytet Wiedeński; XIX wiek

EN

PhD dissertations; Polish studies; University of Vienna; 19th c; PhD dissertations; Polish studies; University of Vienna; 19th c

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Biblioteka
• Year: 2010
• Issue: 14(23)
• Pages: 53-76

Dates

published

2010-01-01

Contributors

author

Aleksandra Wiśniewska

• mgr, Austriacki Ośrodek Kultury Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu

References

• Archiwum Uniwersytetu Wiedeńskiego, nr PN 2778.
• Archiwum Uniwersytetu Wiedeńskiego, nr PN 4560.
• Archiwum Uniwersytetu Wiedeńskiego, nr PN 5921.
• Archiwum Uniwersytetu Wiedeńskiego, nr PN 5933.
• Archiwum Uniwersytetu Wiedeńskiego, nr PN 8003.
• Barycz H., Z dziejów polskich wędrówek naukowych za granicę, Wrocław 1969.
• Bieńkowski W., Die Jagellonische Universität in den Jahren 1870-1914 und ihre Kontakte mit der österreichischen Wissenschaft, w: Galizien um die Jahrhundertwende, red. Karlheinz Mack, Wien 1990.
• Bilikiewicz-Blanc D., Polonika zagraniczne w polskiej bibliografii narodowej, Warszawa 2007.
• Brzozowski S., Polskie doktoraty na austriackich wydziałach filozoficznych w XIX i XX wieku, „Studia i Materiały z Dziejów Nauki Polskiej” 1988, Seria I, z. 3.
• Brzozowski S., Studia Polaków w Wiedniu, w: Polacy w Austrii, red. A. Pilch, Kraków 1976.
• Buszko J., Udział Polaków w życiu politycznym, naukowym i kulturalnym Wiednia doby konstytucyjnej (1867-1918), „Czasopismo Prawno-Historyczne” 45, 1993.
• Forst-Battaglia J., Polnisches Wien, Wien 1983.
• Gebauer F., Verzeichnis über die seit dem Jahre 1872 an der philosophischen Fakultät der Universität in Wien eingereichten und approbierten Dissertationen, t. 1-4, Wien 1935-1937.
• Jireček J.K.J., recenzja dostępna w archiwum Uniwersytetu Wiedeńskiego, nr PN 3910, tłum. A.W.
• Kowalska Z., Polnische Studenten in Wien in der Zeit des Königs Władysław Jagello (1386-1434), w: Quellenstudien zur polnischen Geschichte aus österreichischen Sammlungen, red. W. Leitsch, J. Pirozyński, Wien 1988.
• Meister R., Geschichte des Doktoratem der Philosophie an der Universität Wien, Wien 1958.
• Österreichisches biographisches Lexikon 1815-1950, red. E. Obermayer-Marnach, t. 6, Wien 1975.
• Österreichisches biographisches Lexikon 1815-1950, red. E. Obermayer-Marnach, t. 7, Wien 1978.
• Österreichisches biographisches Lexikon 1815-1950, red. L. Santifaller, t. 1, Wien 1993.
• Österreichisches biographisches Lexikon 1815-1950, t. 3.
• Papée F., curriculum vitae dostępne w archiwum Uniwersytetu Wiedeńskiego, nr PN 72, tłum. A.W.
• Perkowska U., Études scientifiques des universitaires de Cracovie ŕ Vienne dans les années 1800-1918, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace Historyczne” 1989, z. 88.
• Peschl O., Wiener Slavistische Dissertationen in der Universitätsbibliothek Wien 1872- -1962, „Wiener Slawistisches Jahrbuch” 10, 1963.
• Pilch A., Studia młodzieży polskiej w Austrii 1919-1980, Kraków 2008.
• Polski Słownik Biograficzny, t. 25, Wrocław 1980.
• Rathaus K. na podstawie curriculum vitae dostępnego w archiwum Uniwersytetu Wiedeńskiego, nr PN 5287.
• Seidl J., Von der Immatrikulation zur Promotion, w: Stadtarchiv und Stadtgeschichte: Forschungen und Innovationen: Festschrift für Fritz Mayrhofer…, Linz 2004.
• Stuckheil F. na podstawie curriculum vitae dostępnego w archiwum Uniwersytetu Wiedeńskiego, nr PN 9174.
• Taborski R., Polacy w Wiedniu 1992.
• Taborski R., Polacy w Wiedniu, Wrocław 1992.
• Tomkowski Z., Z dziejów polskich stowarzyszeń akademickich w Austrii w drugiej po-łowie XIX i na początku XX wieku, w: Polacy w Austrii, red. A. Pilch, Kraków 1976.
• Weisswasser K., Die Geschichte der Polonistik an der Universität Wien von den Anfängen bis zur Gegenwart, Wrocław 2007.
• Wiener Slavistische Dissertationen in der Universitätsbibliothek Wien 1872-1962: Berichtigungen, Nachträge, Ergänzungen, „Wiener Slawistisches Jahrbuch” 11, 1964.
• Wśród wiedeńskich poloników, Kraków 1983.
• Zielińska Z., Das Bild Polens in der österreichischen Kulturgeschichtsschreibung und der österreichischen Slawistik (1945-1984), „Studia Austro-Polonica” 4, 1989.
• Zieliński S., Bibliografia czasopism polskich zagranicą [!] 1830-1934, Warszawa 1935.

Identifiers

DOI

10.14746/b.2010.14.4