Towarzystwo Przyjaciół Biblioteki Uniwersyteckiej w Poznaniu w latach 1929–1939

• Authors: Artur Jazdon

Title variants

EN

The Society of the Friends of the University Library in Poznań in the years 1929–1939

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Jednym z podstawowych zadań Biblioteki Uniwersyteckiej powołanej na podstawie zbiorów Kaiser-Wilhelm-Bibliothek było dążenie do ich polonizacji i dostosowywania do potrzeb rozwijającego się uniwersytetu. Przeznaczane na ten cel środki finansowe były niewystarczające, co więcej, w związku z kryzysem finansów państwa były systematycznie zmniejszane. Dokładano więc wielu starań, by pozyskiwać wpływy beznakładowe – egzemplarze obowiązkowe i dary. Od roku 1923 rozpoczęto starania o powołanie Towarzystwa Przyjaciół Biblioteki Uniwersyteckiej, które ostatecznie powstało w 1929 roku. Jego celem było skupienie osób z różnych grup społecznych, zainteresowanych książką i chcących działać na rzecz wspierania Biblioteki. Zamiarem Towarzystwa było zbieranie środków finansowych i kupowanie za nie niezbędnych materiałów bibliotecznych. Realizowano je aż do wybuchu II wojny światowej, choć w stopniu mniejszym niż zapewne oczekiwano. Natomiast Towarzystwo, zrzeszające może niezbyt szerokie, ale elitarne grono członków, położyło duże zasługi w zakresie lobbowania na rzecz Biblioteki, czego efektem stało się nagłaśnianie jej problemów, docieranie do różnych kręgów decyzyjnych i osób prywatnych. Dzięki temu zbiory Biblioteki w latach 1929–1939 nasycone zostały dużą liczbą cennych darów, co służyło realizacji wspomnianych podstawowych zadań w zakresie kształtowania zasobów.

EN

One of the key objectives of the University Library established based on the collection of the former Kaiser-Wilhelm-Bibliothek was to Polonise its collections and streamline them to support the newly established Polish University. However, the financial resources allocated for this particular purpose were not sufficient enough to fit the purpose and, what is more, due to the emerging crisis in the country’s financial situation and the time of national stringency, were systematically decreased by the authorities. To make up for the situation an attempt was made to support the Library by obtaining acquisitions beyond current expenditure, i.e. by gifts, endowments, and bequests and, first of all, by the introduced deposit copy scheme. Moreover, since 1923 first attempt were made to set up the Society of Friends of the University Library that eventually was established in 1929. Its goal was to provide a platform for all those who were ready to support the library financially or otherwise. The Society included people from all walks of life and all social strata. The Society continued to lend financial and moral support to the library and was instrumental in organising the money for necessary library materials until the outbreak of WWII though on a lesser scale that it had been expected. Though the membership of the Society was not large, its members succeeded in lobbying for the library and thus in making the general public more aware of its problems, reaching decision-makers and private people. All this resulted in substantial donations to the library in the years 1929–1939, which contributed significantly to help cover the basic assignments required in the collection shaping process.

Keywords

PL

Uniwersytet Poznański; Biblioteka Uniwersytecka w Poznaniu; polityka gromadzenia zbiorów; promocja książki i czytelnictwa

EN

Poznań University; Poznań University Library; acquisition policy; promotion of books and readership; Poznań University; Poznań University Library; acquisition policy; promotion of books and readership

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Biblioteka
• Year: 2016
• Issue: 20(29)
• Pages: 97-122

Dates

published

2016-12-15

Contributors

author

Artur Jazdon

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Biblioteka Uniwersytecka

References

• Źródła
• Archiwum BU, sygn. 20, Komisja Biblioteczna od 7.12.1919 do 25.06.1931.
• Archiwum BU, sygn. 21, Komisja Biblioteczna od 14.10.1920 do 18.03.1932.
• Archiwum BU, sygn. 25, Towarzystwo Przyjaciół Biblioteki.
• Archiwum BU w Poznaniu, sygn. 35, Różne z lat 1904–1928.
• Archiwum BU, sygn. 2242, Księga darów od 29.10.1927 do 31.11.1931.
• Archiwum BU, sygn. 2243, Księga darów od 2.01.1932 do 31.08.1936.
• Archiwum BU, sygn. 2245, Księga darów od 1.09.1936.
• Sprawozdanie Dyrekcji Biblioteki Uniwersyteckiej w Poznaniu za rok akademicki 1928/29 (od 1 września 1928 do 31 sierpnia 1929), Poznań 1929, rkps BU 104887 IV.
• Sprawozdanie Dyrekcji Biblioteki Uniwersyteckiej w Poznaniu za rok akademicki 1929/30 (od 1 września 1929 do 31 sierpnia 1930), Poznań 1930, rkps BU 104887 IV.
• Sprawozdanie Dyrekcji Biblioteki Uniwersyteckiej w Poznaniu za rok akademicki 1930/31 (od 1 września 1930 do 31 sierpnia 1931), Poznań 1931, rkps BU 104887 IV.
• Sprawozdanie Dyrekcji Biblioteki Uniwersyteckiej w Poznaniu za rok akademicki 1931/32 (od 1 września 1931 do 31 sierpnia 1932), Poznań 1932, rkps BU 104887 IV.
• Sprawozdanie Dyrekcji Biblioteki Uniwersyteckiej w Poznaniu za rok akademicki 1932/33 (od 1 września 1932 do 31 sierpnia 1933), Poznań 1933, rkps BU 104887 IV.
• Sprawozdanie Dyrekcji Biblioteki Uniwersyteckiej w Poznaniu za rok akademicki 1933/34 (od 1 września 1933 do 31 sierpnia 1934), Poznań 1934, rkps BU 104887 IV.
• Sprawozdanie Dyrekcji Biblioteki Uniwersyteckiej w Poznaniu za rok akademicki 1934/35 (od 1 września 1934 do 31 sierpnia 1935), Poznań 1935, rkps BU 104887 IV.
• Sprawozdanie Dyrekcji Biblioteki Uniwersyteckiej w Poznaniu za rok akademicki 1935/36 (od 1 września 1935 do 31 sierpnia 1936), Poznań 1936, rkps BU 104887 IV.
• Sprawozdanie Dyrekcji Biblioteki Uniwersyteckiej w Poznaniu za rok akademicki 1936/37 (od 1 września 1936 do 31 sierpnia 1937) oraz Ogólny Pogląd na działalność Biblioteki Uniwersyteckiej w Poznaniu w latach 1927–1937, Poznań 1937, rkps BU 104887 IV.
• Sprawozdanie Dyrekcji Biblioteki Uniwersyteckiej w Poznaniu za rok akademicki 1937/38 (od 1 września 1937 do 31 sierpnia 1938), Poznań 1938, rkps BU 104887 IV.
• Kronika Uniwersytetu Poznańskiego za rok szkolny 1927/28 za rektoratu prof. dr. Jana Grochmalickiego, Poznań 1928.
• Kronika Uniwersytetu Poznańskiego za rok szkolny 1928/29 za rektoratu prof. dr. Edwarda Lubicz-Niezabitowskiego, Poznań 1930.
• Kronika Uniwersytetu Poznańskiego za rok szkolny 1931/32 za rektoratu prof. dr. Jana Sajdaka, Poznań 1933.
• Kronika Uniwersytetu Poznańskiego za rok szkolny 1933/34 za rektoratu prof. dr. Stanisława Rungego, Poznań 1935.
• Kronika Uniwersytetu Poznańskiego za rok szkolny 1935/36 za rektoratu prof. dr. Stanisława Rungego, Poznań 1937.
• Literatura
• Głowacka-Helak M., Polonizacja księgozbioru Biblioteki Uniwersyteckiej w Poznaniu w latach 1919–1920, „Biblioteka” 2002, nr 6 (15), s. 87–96.
• Kubiak S., Biblioteka Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu 1919–1966, Poznań 1967.
• Vrtel-Wierczyński S., Biblioteka Uniwersytecka w Poznaniu 1919–1929, Poznań 1929.

Identifiers

DOI

10.14746/b.2016.20.7