Możliwości zastosowania arteterapii wśród seniorów. Kubizm w biblioterapii

• Authors: Iwona Grodź

Title variants

EN

What art therapy can offer to senior citizens? Cubism in bibliotherapy

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Celem podjętych w tekście rozważań jest ukazanie, jak szerokie spektrum oddziaływań ma arteterapia oraz kubizm – rozumiany zarówno jako metoda twórcza, jak i estetyka. W artykule przedstawiono zagadnienia definicyjne z zakresu arteterapii. Wyszczególnione zostały również techniki występujące w obszarze arteterapii. Wskazano funkcje, jakie pełni ona w aspekcie oddziaływań terapeutycznych oraz w obszarze edukacji podejmowanej przez całe życie. Przedmiotem rozważań są także zagadnienia z zakresu arteterapii w aspekcie (samo)edukacyjnym, obszary jej zastosowania wśród seniorów oraz przegląd wybranych pozycji literaturowych, przydatnych w działalności arteterapeutycznej. Proponowana hipoteza to wskazanie, że perspektywa kubistyczna, ujawniająca się w przywołanych utworach literackich, może okazać się rodzajem przygotowania do przemijania i radzenia sobie z samotnością.

EN

The interest of the present article aims at showing the relevance of the use of art therapy across a broad spectrum of influence it exerts upon the general population. The article explains main defi nitions used in art therapy, while individual techniques used in art therapy that can be pursued for their potential therapeutic applications are presented and discussed. Functions of art therapy with regard to therapeutic influence and life-long education are identifi ed and evaluated. Further,the author discusses a number of issues related to art therapy within the aspect of (self-) education. The areas of its applications with the social group of senior citizens are presented. The article is complemented with a review of literature that may be applicable to and useful in art therapy. The hypothesis proposed in the article involves the basic assumption that cubist perspective, revealing itself in the literary works mentioned in the article, may turn out to be a kind of a preparation for contemplating death and passing away and a good introduction of how to tackle loneliness.

Keywords

PL

kubizm w sztuce; literatura i terapia; arteterapia; psychologia starzenia się

EN

cubism in art; literature and therapy; art therapy; psychology of ageing; cubism in art; literature and therapy; art therapy; psychology of ageing

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Biblioteka
• Year: 2020
• Issue: 24 (33)
• Pages: 303-321

Dates

published

2021-06-08

Contributors

author

Iwona Grodź

• Polskie Towarzystwo Komunikacji Społecznej

References

• Aktywność twórcza w edukacji i arteterapii: praca zbiorowa, red. A. Chmielnicka-Plaskota, Warszawa: Instytut Edukacji Artystycznej Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie 2010.
• Antologia polskiego futuryzmu i Nowej Sztuki, oprac. Z. Jarosiński, H. Zaworska, Wrocław: Wydawnictwo Biblioteki Narodowej 1978.
• Antologia współczesnej poezji francuskiej, oprac. A. Ważyk, Warszawa: Spółdzielnia Wydawnicza Wiedza 1947.
• Apollinaire G., Wybór pism, oprac. i przeł. A. Ważyk, Warszawa: PIW 1980.
• Apollinaire G., Poezje wybrane, oprac. i przeł. A. Ważyk, Warszawa: PIW 1968.
• Art in education and therapy = Sztuka w wychowaniu i terapii, red. M. Furmanowska, Wrocław: Ofi cyna Wydawnicza „Atut” 2014.
• Arteterapia: od rozważań nad teorią do zastosowań praktycznych, red. W. Karolak, B. Kaczorowska, Kraków: Wydawnictwo Akademii Humanistyczno-Ekonomicznej 2011.
• Arteterapia w medycynie i edukacji, red. W. Karolak, B. Kaczorowska, Łódź: Wyższa Szkoła Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi 2008.
• Arteterapia w wymiarze kreacji... Poszukiwania, drogowskazy, refleksje, red. A. Stefańska, Poznań: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza 2012.
• Borecka I., Ippoldt L., Co czytać, aby łatwiej radzić sobie w życiu, czyli wprowadzenie do biblioterapii, Wrocław: Silesia 1998.
• Chmielnicka-Plaskota A., Metoda projektu w edukacji i arteterapii, Warszawa: Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej 2010.
• Czernianin W., Rola bibliotek w działalności biblioterapeutycznej, w: W. Czernianin, H. Czernianin, K. Chatzipentidis, Podstawy współczesnej biblioterapii. Podręcznik akademicki, Wrocław: Semper 2017, s. 130–132.
• Doskonalenie zajęć psychoedukacyjnych. Propozycja warsztatu z wykorzystaniem narracji, w: Edukacja: równość czy jakość, red. J. Łukasik, I. Nowosad, M.J. Szymański, Bydgoszcz: Wydawnictwo Adam Marszałek 2010, s. 187–219.
• Éluard P., Poezje wybrane, oprac. i przeł. A. Ważyk, Warszawa: PIW 1968.
• Gładyszewska-Cylulko J., Arteterapia w pracy pedagoga: teoretyczne i praktyczne podstawy terapii przez sztukę, Kraków: Ofi cyna Wydawnicza „Impuls” 2011.
• Hopfi nger M., Adaptacje filmowe utworów literackich. Problemy teorii i interpretacji, Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1974.
• Interdyscyplinarność i transdyscyplinarność pedagogiki: wymiary teoretyczny i praktyczny, red. R. Włodarczyk, W. Żłobicki, Kraków: Ofi cyna Wydawnicza „Impuls” 2011.
• Józefowski E., Stefańska A., Szabelska-Holeksa M., O arteterapii, edukacji i sztuce –
• teksty rozproszone i niepublikowane, Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza 2012.
• Karolak W., Arteterapie: język wizualny w terapiach twórczości i sztuce, Warszawa: Wydawnictwo „Difi n” 2014.
• Karolak W., Arteterapia: sacrum i profanum, Warszawa: Wydawnictwo „Difi n” 2018.
• Konieczna E.J., Arteterapia w teorii i praktyce, Kraków: Ofi cyna Wydawnicza „Impuls” 2011.
• Książek A., Czas na twórczość: warsztaty arteterapeutyczne jako metoda pracy z osobami zagrożonymi wykluczeniem społecznym, Centrum Wspierania Aktywności Lokalnej CAL 2011, https://issuu.com/laboratorium_integracji/docs/mlis_publikacja_arteterapia [dostęp: 6.01.2019].
• Marchlewska J., Emocje – relacje – empatia w wieku dojrzałym. Warsztat: Jak zadbać o siebie, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego 2019.
• Metody i formy terapii sztuką, red. L. Kataryńczuk-Mania, Zielona Góra: Uniwersytet Zielonogórski 2005.
• Molicka M., Bajkoterapia. O lękach dzieci i nowej metodzie terapii, Poznań: Media Rodzina 2002.
• O potrzebie biblioterapii, red. K. Hrycyk, Wrocław: Polskie Towarzystwo Biblioterapeutyczne 2012.
• Pikała Anna, Sasin Magdalena, Arteterapia: scenariusze zajęć, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego 2016.
• Porębski M., Kubizm: wprowadzenie do sztuki XX wieku, Warszawa: Wydawnictwo Artystyczne i Filmowe 1986.
• Rudowski T., Arteterapia: inspiracje i wartości, Warszawa: Wydawnictwo Psychologii i Kultury „Eneteia” 2014.
• Słownik terminologiczny sztuk pięknych, Warszawa: PWN 2014.
• Stańko-Kaczmarek M., Arteterapia i warsztaty edukacji twórczej, Warszawa: Wydawnictwo „Difi n” 2013.
• Surrealizm: teoria i praktyka literacka. Antologia, oprac. i przeł. A. Ważyk, Warszawa: Czytelnik 1976.
• Sztuka w edukacji i terapii, red. M. Knapik, W.A. Sacher, Kraków: Ofi cyna Wydawnicza „Impuls” 2004.
• Sztuka w kontekście oddziaływania na człowieka, red. L. Kataryńczuk-Mania, J. Karcz, Zielona Góra: Ofi cyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego 2006.
• Sztuka w terapii, terapia w sztuce: teoretyczne i praktyczne aspekty autoterapii przez sztukę, red. R. Bartel, Poznań: Uniwersytet Artystyczny w Poznaniu 2017.
• Szulc W., Arteterapia: narodziny idei, ewolucja teorii, rozwój praktyki, Warszawa: Wydawnictwo „Difi n” 2011.
• Szuman S., Afirmacja życia, Lwów: Lwowska Biblioteczka Pedagogiczna 1938.
• Terapia sztuką w edukacji, red. L. Kataryńczuk-Mania, J. Karcz, Zielona Góra: Uniwersytet Zielonogórski 2004.
• Terapia w służbie sztuki – sztuka w służbie terapii, red. A. Kuczyńska, M. Czub, Wrocław: Ofi cyna Wydawnicza „Atut” 2011.
• Twórczość jako forma dialogu ze światem, red. E. Nieduziak, Katowice: Wydawnictwo UŚ 2010.
• Voisine-Jechova H., Przestrzeń kubistyczna w literaturze?, http://www.bsl.uwb.edu.pl/download/bsl2/08-Voisine-Jechova.pdf [dostęp: 6.04.2020].
• W kręgu zagadnień edukacji artystycznej i terapii, red. L. Kataryńczuk-Mania, Zielona Góra: Ofi cyna Wydawnictwa Zielonogórskiego 2006.
• Ważyk A., Dziwna historia awangardy, Warszawa: Czytelnik 1976.
• Ważyk A., Wybór przekładów, Warszawa: Czytelnik 1979.
• Zaworska H., O nową sztukę. Polskie programy artystyczne lat 1917–1922, Warszawa: PIW 1963.

Identifiers

DOI

10.14746/b.2020.24.11