Upaństwowienie przedszkoli żydowskich w Polsce „ludowej”

• Authors: Monika Wiśniewska

Title variants

EN

Nationalization of Jewish kindergartens in the Polish People’s Republic

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

Educational and teacher training institutions for Jewish children and adolescents had a long and well-established tradition in Poland. Institutional forms of preschool education call for special attention, all the more so that the remaining national and ethnic minorities did not run their own kindergartens in Poland after WWII. In these circumstances, Jewish kindergartens were a striking exception. Ultimately, they suffered the same fate as the other educational and teacher training institutions managed by entities not welcomed by the Communist party and government in Poland, inspired by Marx’s and Lenin’s ideologies, whose guidelines from the communist headquarters in Moscow imposed a monopolistic vision of so-called socialist education and upbringing.

Keywords

PL

national and ethnic minorities; Jewish education; Jewish kindergartens; nationalization of education; education in the Polish People’s Republic

EN

national and ethnic minorities; Jewish education; Jewish kindergartens; nationalization of education; education in the Polish People’s Republic; national and ethnic minorities; Jewish education; Jewish kindergartens; nationalization of education; education in the Polish People’s Republic

• Publisher: Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk
• Journal: Biuletyn Historii Wychowania
• Year: 2019
• Issue: 40
• Pages: 71-83

Dates

published

2019-06-15

Contributors

author

Monika Wiśniewska

• Instytut Historii Nauki im. Ludwika i Aleksandra Birkenmajerów Polska Akademia Nauk, Warszawa

References

• Berendt G., Życie żydowskie w Polsce w latach 1950–1956. Z dziejów Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Żydów w Polsce, Gdańsk 2006.
• Borzymińska Z., Szkolnictwo Żydów w Polsce, w: Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku, t. VI, T. Pilch (red.), Warszawa 2007.
• Cała A., Datner-Śpiewak H. (oprac.), Dzieje Żydów w Polsce 1944–1968. Teksty źródłowe, Warszawa 1997.
• Datner H., Po zagładzie. Społeczna historia żydowskich domów dziecka, szkół, kół studentów w dokumentach Centralnego Komitetu Żydów w Polsce, Warszawa 2016.
• Dąbrowski A.G., Źródła do dziejów społeczności żydowskiej w Polsce w zasobie Archiwum Akt Nowych, w: Źródła archiwalne do dziejów Żydów w Polsce, B. Woszczyński, V. Urbaniak (red.), Warszawa 2001.
• Dzieje Żydów w Polsce 1944–1968. Teksty źródłowe, oprac. A. Cała, H. Datner-Śpiewak, Warszawa 1997.
• Grabski A., Centralny Komitet Żydów w Polsce (1944–1950). Historia polityczna, Warszawa 2015.
• Kamińska K., Przedszkola, w: Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku, t. IV, T. Pilch (red.), Warszawa 2005.
• Kawalec G., Szkolnictwo żydowskie w Drugiej Rzeczypospolitej (1918–1939), „Rocznik Komisji Nauk Pedagogicznych” 2003, t. 56, s. 33–49.
• Kendziorek P., Program i praktyka produktywizacji Żydów polskich w działalności CKŻP, Warszawa 2016.
• Kwiek J., Żydzi, Łemkowie, Słowacy w województwie krakowskim w latach 1945–1949/50, Kraków 2002.
• Mirska Lasota H., Ucieczka od przeszłości, Montreal 2006.
• Pańko G., Skotnicka-Palka M., Techmańska B. (red.), Młodzież w perspektywie edukacyjnej, społecznej i kulturowej, Wrocław 2004.
• Pogorzała E., Działalność oświatowo-wychowawcza żydowskich kongregacji wyznaniowych w Polsce w drugiej połowie lat 40-tych XX w., „Facta Simonidis. Zeszyty Naukowe Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Zamościu” 2008, nr 1, s. 175–190.
• Pogorzała E., Mniejszości narodowe i etniczne w polityce oświatowej państwa polskiego w latach 1944–1966, Zamość 2009.
• Pogorzała E., Problem upaństwowienia szkół Centralnego Komitetu Żydów w Polsce w latach 1945–1949, „Przegląd Historyczno-Oświatowy” 2005, nr 1/2, s. 51–68.
• Pogorzała E., Szkolnictwo hebrajskie w Polsce w latach 1946–1949, „Przegląd Historyczno-Oświatowy” 2006, nr 3/4, s. 137–156.
• Rusiniak-Karwat M., Nowe życie na zgliszczach. Bund w Polsce w latach 1944–1949, Warszawa 2016.
• Seidman H. (zebr. i oprac.), Żydowskie szkolnictwo religijne w ramach ustawodawstwa polskiego, Warszawa 1937.
• Wiśniewska J., Przedszkola i ochronki zakonne w świetle polskiego prawa oświatowego w latach 1945–1961, „Studia z Prawa Wyznaniowego” 2015, t. 18, s. 311–319.
• Zieliński K., Szkolnictwo żydowskie w Polsce w latach 1918–1939, „Almanach Historyczny” 2003, t. 5, s. 211–255.

Identifiers

DOI

10.14746/bhw.2019.40.4