Szkolnictwo wyznaniowe i nauczanie religii w świetle osobistych zapisków prymasa Stefana Wyszyńskiego z 1961 roku

• Authors: Monika Wiśniewska

Title variants

EN

Religious education and teaching religion in Primate Stefan Wyszyński’s personal notes from 1961

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

This article presents educational issues in the Polish People’s Republic as presented in Primate Stefan Wyszyński’s personal notes (called pro memoria) from 1961. The major source of the study is a Stefan Wyszyński manuscript stored in the Archdiocese Archive in Gniezno. In the first part of the study, an outline of research into education in the Polish People’s Republic is presented, together with methodological issues. The second part is devoted to a brief summary of education against the ideological pressure exerted by the Communist authorities by 1961. The third part presents the characteristics of the source representing the basis of the study. The fourth part presents (in the light of Primate Wyszyński’s notes) the act on the development of education and upbringing from 1961, care and education institutions of the Roman Catholic Church, kindergartens managed by nuns and parishes, religious education, church secondary education, religious instruction, lower seminaries, higher seminaries, tertiary education and academic religious leadership.

Keywords

PL

education in the Polish People’s Republic; religious education; primate Stefan Wyszyński; seminaries; religious instruction

EN

education in the Polish People’s Republic; religious education; primate Stefan Wyszyński; seminaries; religious instruction; education in the Polish People’s Republic; religious education; primate Stefan Wyszyński; seminaries; religious instruction

• Publisher: Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk
• Journal: Biuletyn Historii Wychowania
• Year: 2019
• Issue: 40
• Pages: 129-150

Dates

published

2019-06-15

Contributors

author

Monika Wiśniewska

• Instytut Historii Nauki im. Ludwika i Aleksandra Birkenmajerów Polska Akademia Nauk, Warszawa

References

• Connelly J., Zniewolony uniwersytet. Sowietyzacja szkolnictwa wyższego w Niemczech wschodnich, Czechach i Polsce 1945–1956, Warszawa 2013.
• Draus J., Terlecki R., Historia wychowania, t. 2: Wiek XIX i XX, Wydawnictwo WAM: WSFP „Ignatianum”, Kraków 2005.
• Dudek A., Gryz R., Komuniści i Kościół w Polsce (1945–1989), Kraków 2006.
• Gałaszewska-Chilczuk D., „Wrogie” uniwersytety. Polityka państwa komunistycznego wobec Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego i Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej (1944–1969), Warszawa 2013.
• Gomułka W., Przemówienia 1961, Książka i Wiedza, Warszawa 1962.
• Kosiński K., O nową mentalność. Życie codzienne w szkołach 1945–1956, Warszawa 2000.
• Kosiński K., Polski przypadek szczególny, „Pamięć i Sprawiedliwość” 2014, nr 2.
• Krawczyk M., Urząd do spraw Wyznań a funkcjonowanie seminariów duchownych i służba wojskowa kleryków – studium historyczno-prawne, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach. Seria: Administracja i Zarządzanie”, 2016, nr 108.
• Mauersberg S., Nauczyciel wobec indoktrynacji komunistycznej w latach 1947–1956, „Przegląd Historyczno-Oświatowy” 2004, nr 3/4.
• Mauersberg S., Walczak M., Szkolnictwo polskie po drugiej wojnie światowej (1944–1956), Warszawa– Radom 2005.
• Mezglewski A., Misztal H., Stanisz P., Prawo wyznaniowe, Warszawa, 2011.
• Pamiętniki, dzienniki i relacje jako źródła do badań historycznych (XVIII–XX wiek), K. Karolczak (red.), Kraków 2011.
• Wojdon J., Świat elementarzy. Obraz rzeczywistości w podręcznikach do nauki czytania w krajach bloku radzieckiego, Warszawa 2015.
• Wołoszyn J.W., Szkoła jako instrument politycznej legitymizacji władzy partii komunistycznej w Polsce (1944–1989), Lublin 2015.
• Wyszyński S., Dzieła zebrane, t. 7: 1961, Warszawa 2008.
• Wyszyński S., Pro memoria, I. Czarcińska, A. Gałka (red. i oprac.), Warszawa 2018.
• Wyszyński S., Pro memoria, t. 1: 1948–1952, P. Skibiński (red. i oprac.), Warszawa – Gniezno 2017.
• Wyszyński S., Pro memoria, t. 2: 1953, E. Czaczkowska (red. i oprac.), Warszawa – Gniezno 2017.
• Wyszyński S., Pro memoria, t. 5: 1958, M. Krupecka (red. i oprac.), Warszawa – Gniezno 2018.
• Żaryn J., Dzieje Kościoła katolickiego w Polsce (1944–1989), Warszawa 2003.

Identifiers

DOI

10.14746/bhw.2019.40.7