Pedagogika specjalna jako przedmiot zainteresowania współpracowników lwowskiej „Szkoły” (w II połowie XIX wieku)

• Authors: Agnieszka Wałęga

Title variants

EN

Special education as a subject of interest to the collaborators of “Szkoła” from Lviv (in the second half of the 19th century)

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

oldest pedagogical journal published in Galicia, Eastern Europe, in the last 30 years of the 19th century. To date, these problems have not been analysed in detail in literature on the subject. The journal, devoted in particular to teachers’ training colleges and folk schools, was recommended to teachers in the south of Poland (which at that time was a part of the Austro-Hungarian Empire) as an important means of self-education. It was emphasized that knowledge acquired in teachers’ training colleges had to be broadened and the candidates for teachers, as well as professional Galician educators, should do it on their own. This concerned, among other things, the knowledge of the idiosyncrasies of working with disabled pupils. An analysis of the annual volumes of the journal from 1868–1899 demonstrates that its editors and collaborators dealt with issues in the field of oligophrenopedagogy, education of the deaf and people with impaired hearing, education of the blind and social rehabilitation. Articles published in the journal familiarized the readers with the history and contemporary problems of special education. They also supplied valuable educational and methodological instructions for parents, guardians and teachers of disabled children.

Keywords

PL

special education; “Szkoła” pedagogical journal

EN

special education; “Szkoła” pedagogical journal; special education; “Szkoła” pedagogical journal

• Publisher: Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk
• Journal: Biuletyn Historii Wychowania
• Year: 2020
• Issue: 43
• Pages: 44-66

Dates

published

2020-09-15

Contributors

author

Agnieszka Wałęga

• Uniwersytet Mikołaja Kopernika Toruń, Wydział Filozofii i Nauk Społecznych

• https://orcid.org/0000-0001-9585-5965

References

• Źródła
• Baranowski M., Zakład wychowawczy dla zepsutych chłopców na Sonnenebergu w Szwajcarii, „Szkoła” 1888, nr 44, 46.
• Baranowski M., Pedagogika i dydaktyka do użytku nauczycieli szkół ludowych i seminariów nauczycielskich, Lwów 1888.
• Bieroński J., O postępowaniu z dziećmi mniej uzdolnionymi, „Szkoła” 1898, nr 10, 11.
• Brz. W., Czterdziestoletni jubileusz istnienia zakładu ciemnych we Lwowie, „Szkoła” 1891, nr 43.
• f.i., Kilka uwag o potrzebie zastosowania się do indywidualności dziecka w szkole, w szczególności ze względu na dzieci umysłowo upośledzone, „Szkoła” 1897, nr 24.
• J.L., Gimnazja dla ciemnych w Niemczech, „Szkoła” 1896, nr 22.
• Józefczyk A., O umysłach tępo pojmujących, „Szkoła” 1869, nr 19.
• Królikowski D., Dzieci głuchonieme i szkoła ludowa, „Szkoła” 1896, nr 48.
• Ligęza J., O początkowym wychowaniu ciemnych dzieci, „Szkoła” 1896, nr 17–18.
• Ligęza J., Ciemni i ich właściwości umysłowe (Spostrzeżenia poczynione w galicyjskim Zakładzie dla Ciemnych), „Szkoła” 1895, nr 11–13.
• Makowski M., O ciemnych i głuchoniemych, „Szkoła” 1873, nr 24, 25.
• Opieka publiczna nad dziećmi idiotycznymi, „Szkoła” 1893, nr 37.
• Parasiewicz S., Ze szkoły. [O potrzebie osobnych zakładów szkolnych dla dzieci upośledzonych], „Szkoła” 1883, nr 39.
• Projekt ustawy krajowej regulującej udzielanie nauki głuchoniemym i ciemnym dzieciom, „Szkoła” 1889, nr 10.
• Przypis Redakcji, „Szkoła” 1896, nr 17.
• Świechło W., Kształcenie dzieci umysłowo upośledzonych, „Szkoła” 1892, nr 45, 46, 48, 50.
• Uczniowie słabego umysłu (z zapisków nauczyciela wiejskiego), „Szkoła” 1884, nr 15.
• Wechslerowa S. , O wychowaniu dziecka głuchoniemego i ciemnego przez dr. Howe z notatek o Ameryce Charles Dickensa, „Szkoła” 1879, nr 10, 11, 13, 14.
• Wilkosz B., Wykłady metodyki nauki głuchoniemych dla uczniów i uczennic seminariów nauczycielskich (Sprawozdanie z odczytu A. Druschby, dyrektora zakładu dla głuchoniemych w Wiedniu), „Szkoła” 1911, nr 7–8.
• Z czynności Zarządu Głównego Towarzystwa Pedagogicznego, „Szkoła” 1873, nr 14.
• Opracowania
• Bruchnalski K., Baranowski Mieczysław Tytus, w: Polski Słownik Biograficzny, t. I, Kraków 1935.
• Dukaczewski E.J., Szkoły i zakłady specjalne dla dzieci trudnych w XIX i na początku XX wieku, w: Dzieje szkolnictwa i pedagogiki specjalnej, red. S. Mauersberg, Warszawa 1990.
• Gasik W., Rozwój praktyki i teorii pedagogiki specjalnej, w: Dzieje szkolnictwa i pedagogiki specjalnej, red. S. Mauersberg, Warszawa 1990.
• Haratyk A., Opieka nad dziećmi i młodzieżą, w: Szkolnictwo i oświata w Galicji 1772–1918, seria „Galicja i jej dziedzictwo”, t. 22, red. J. Dybiec, J. Krawczyk, A. Meissner, K. Szmyd, Rzeszów 2015.
• Kalinowski M., Pełka J., Zarys dziejów resocjalizacji nieletnich, Warszawa 1996.
• Kulbaka J., Niepełnosprawni. Z dziejów kształcenia specjalnego, Warszawa 2012.
• Lewicki K., Józefczyk Andrzej, w: Polski Słownik Biograficzny, t. 11, Wrocław 1964–1965.
• Majorek C., System kształcenia nauczycieli szkól ludowych w Galicji doby autonomicznej (1871–1914), Wrocław 1971.
• Meissner A., Spór o duszę polskiego nauczyciela. Społeczeństwo galicyjskie wobec problemów kształcenia nauczycieli, Rzeszów 1999.
• Meissner A., Seminaria nauczycielskie, w: Szkolnictwo i oświata w Galicji 1772–1918, seria „Galicja i jej dziedzictwo”, t. 22, red. J. Dybiec, J. Krawczyk, A. Meissner, K. Szmyd, Rzeszów 2015.
• Pękowska M., Wprowadzenie do dziejów opieki i nauczania dzieci głuchoniemych i niewidomych w Galicji w latach 1830–1914, „Kieleckie Studia Pedagogiczne i Psychologiczne” 1996, t. 11.
• Pękowska M., Lwowskie zakłady dla głuchych i niewidomych dzieci w latach 1830–1914, Kielce 2003.
• Szulakiewicz W., Kształcenie pedagogiczne w seminariach nauczycielskich Krakowa okresu autonomii galicyjskiej, „Studia Paedagogica Ignatiana” 2016, vol. 19, nr 3.
• Tyrowicz M., Parasiewicz Szczęsny, w: Polski Słownik Biograficzny, t. 25, Wrocław 1980.
• Wałęga A., Galicyjska „Szkoła” jako przykład czasopisma pedagogicznego okresu zaborów, „Acta Universitatis Nicolai Copernici – Pedagogika” 2013, t. 29.
• Wałęga A., „Szkoła” źródłem w badaniach historyczno-pedagogicznych polskich instytucji edukacyjnych doby zaborów, „Studia Paedagogica Ignatiana” 2016, vol. 19, nr 2: Edukacja na ziemiach polskich w XIX wieku. Ludzie i instytucje.
• Wałęga A., Kształcenie i samokształcenie galicyjskich nauczycieli szkół ludowych doby zaborów w przekazie „Szkoły”, w: Szkoła polska od XVIII do XXI wieku, red. R. Ślęczka, A. Włoch, J. Wojniak, Kraków 2020.

Identifiers

DOI

10.14746/bhw.2020.43.3