Dziedzictwo niechciane. Walka pamięci w tetralogii śląskiej Evy Tvrdej

• Authors: Karolina Pospiszil

Title variants

EN

Heritage unwanted. Memory struggle in Silesian tetralogy of the Eva Tvrdá

Abstracts

EN

The paper discusses the issue of (national/ethnical) cultural heritage and conflict between hegemonic politics of memory and collective memory of cultural/ethnic minority on the example of Silesian tetralogy by Eva Tvrdá, a writer tied to Hlučín Region. Some of novel characters betray their families and community and choose assimilation into Czech or German society, but yet full assimilation is impossible, and identity cannot been reestablished. Constant feeling of being empty and incomplete becames a heritage, which Tvrda‘s characters pass down to the next generation.

PL

Artykuł przedstawia problem (narodowego/etnicznego) dziedzictwa kulturowego oraz konfliktu między polityką pamięci prowadzoną przez hegemona a pamiecią kolektywną mniejszości kulturowej/etnicznej – na przykładzie tetralogii śląskiej Evy Tvrdej, pisarki związanej z kraikiem hulczyńskim. Część bohaterów opowiadań Tvrdej zdradza wspólnotę rodzimą na rzecz asymilacji z czeskim lub niemieckim społeczeństwem, jednak pełna asymilacja jest niemożliwa, a tożsamości nie da się już odtworzyć. Nieustanne poczucie bycia niepełnym oraz ciągle odczuwany brak stają się dziedzictwem, które boahterowie Tvrdej przekazują kolejnym pokoleniom.

Keywords

EN

Hlučín Region; memory; identity; Upper Silesia; Eva Tvrdá; cultural heritage; minority

PL

kraik hulczyński; pamięć; tożsamość; Górny Śląsk; Eva Tvrdá; dziedzictwo kulturowe; mniejszość

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Bohemistyka
• Year: 2017
• Issue: 3
• Pages: 241-256

Dates

published

2017

Contributors

author

Karolina Pospiszil

• Katowice

References

• Assmann A., 2009, Przestrzenie pamięci. Formy i przemiany pamięci kulturowej, przeł. P. Przybyła, [w:] Pamięć zbiorowa i kulturowa. Współczesna perspektywa niemiecka, red. M. Saryusz-Wolska, Kraków, s. 101–142.
• Assmann A., 2010, From Collective Violence to a Common Future: Four Models for Dealing with a Traumatic Past, [in:] Conflict, Memory Transfers and the Reshaping of Europe, ed. H. Gonçalves da Silva, Newcastle upon Tyne, pp. 8–23.
• Assmann J., 2009, Kultura pamięci, przeł. A. Kryczyńska-Pham, [w:] Pamięć zbiorowa i kulturowa. Współczesna perspektywa niemiecka, red. M. Saryusz-Wolska, Kraków, s. 59–99.
• Čichoň P., 2011, Slezský román, Brno.
• Erill A., 2009, Literatura jako medium pamięci zbiorowej, przeł. M. Saryusz-Wolska, [w:] Pamięć zbiorowa i kulturowa. Współczesna perspektywa niemiecka, red. M. Saryusz-Wolska, Kraków, s. 2011–247.
• Ghandi L., 2008, Teoria postkolonialna. Wprowadzenie krytyczne, przeł. J. Serwański, Poznań.
• Gosk H., 2015, Wychodzenie z „cienia imperium”. Wątki postzależnościowe w literaturze polskiej XX i XXI wieku, Kraków.
• Gosk H., Kołodziejczyk D., (red.) 2014, Historie, społeczeństwa, przestrzenie dialogu. Studia postzależnościowe w perspektywie porównawczej, Kraków.
• Hannan K., 1997, Borders of Identity and Language in Teschen Silesia, New York–Bern.
• Hannan K., 2005, Naród i język śląski w perspektywie etnolingwistycznej, [w:] Górny Śląsk wyobrażony: wokół mitów, symboli i bohaterów dyskursów narodowych, red. J. Haubold-Stolle, B. Linek, Opole–Gliwice–Marburg, s. 157–176.
• Hodrová D. a kol., 2011, ...na okraji chaosu... Poetika literárního díla 20. století, Praha.
• Houston M., Kramarae Ch., 1991, Speaking from silence: methods of silencing and of resistance, “Discourse and society”, vol. 2, no. 4.
• Hrdina M., Piorecká K. (ed.), 2014, Historické fikce a mystifikace v české kultuře 19. století, Praha
• Hrušková J., Jarošová K., Kůs M., Pustka T., 2012, Slezské nářečí se z řeči mladých lidí vytrácí, Deník.cz, „http://opavsky.denik.cz/zpravy_region/tema-slezske-nareci-se-z-reci-mladych-lidi-vytraci.html, [dostęp: 18.09.2017].
• Jeřab J., 2014, Nominace současné hlučínské literatury do integrované Evropy, „Hlučínsko: vlastivědný časopis Muzea Hlučínska”, č. 2.
• Klíčová E., 2011, Probouzení hnědé krve, „Respekt”, 13.11., https://www.respekt.cz/tydenik/2011/46/probouzeni-hnede-krve [dostęp: 18.09.2017].
• Kratochvil A. (ed.), 2015, Paměť a trauma pohledem humanitních věd. Komentovaná antologie teoretických textů, Praha.
• Malcharková A., 2011, Grunt, Ostrava.
• Malcharková A., 2014, Vyhnalovec, Ostrava.
• Nawarecki A., 2010, Lajerman, Gdańsk.
• Nora P., 2009, Między pamięcią i historią: Les lieux de Mémoire, „Tytuł roboczy”, nr 2.
• Nycz R., 1984, Sylwy współczesne. Problem konstrukcji tekstu, Wrocław.
• Nycz R. (red.), 2011, Kultura po przejściach, osoby z przeszłością. Polski dyskurs postzależnościowy – konteksty i perspektywy badawcze, Kraków.
• Patočka J., 1997, Kim są Czesi?, przeł. J. Baluch, Kraków.
• Pomian K., 1986, Der Ursprung des Museums. Vom Sammeln, Berlin.
• Pospiszil K., 2016, Swojskość i utrata. Obrazy Górnego Śląska w polskiej i czeskiej literaturze po 1989 roku, Katowice.
• Schlossarková J., 1998, Co na Prajzske se stalo a co povědalo, Opava.
• Scholtis A., 1932, Ostwind. Roman der oberschlesischen Katastrophe, Berlin.
• Spivak G.Ch., 1985, Can the subaltern speak?, „Wedge“, no. 7-8.
• Szymutko S., 2001, Nagrobek ciotki Cili, Katowice.
• Šebestová I., ed., 2015, Kulturní a literární život německy mluvícího obyvatelstva na Hlučínsku, Ostrava.
• Šebestová I., ed., 2016, Německý literární svět na Hlučínsku, Ostrava.
• Traba R., 2007, Polifonia pamięci, „Borussia. Kultura. Historia. Literatura”, nr 41.
• Tvrdá E., 2008, Třešňovou alejí, Ostrava.
• Tvrdá E., 2009, Nenápadný půvab Slezska, Ostrava.
• Tvrdá E., 2010a, Dědictví, Ostrava.
• Tvrdá E., 2010b, Okna do pokoje, Ostrava.
• Tvrdá E., 2015, Pandořina skříňka, Ostrava.
• Woźniakiewicz-Dziadosz M., 2007, Powieść jako model do składania, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio FF, Philologiae”, vol. 25, s. 149-158.

Identifiers

DOI

10.14746/bo.2017.3.3

Biblioteka Nauki

908834