Nastroje społeczne w Rumunii u progu rewolucji 1989 roku w świetle relacji polskiej ambasady w Bukareszcie

• Authors: Agnieszka Kastory

Title variants

EN

Social moods in Romania at the brink of the revolution of 1989 in the light of the reports from the Polish embassy in Bucharest

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Tekst powstał w oparciu o notatki opracowywane w 1989 roku przez polską ambasadę w Bukareszcie i dołączane do nich rożne teksy rumuńskich dysydentów, krytyczne wobec reżimu Nicoale Ceauşescu. Urzędnicy ambasady odnotowywali każdy przejaw sprzeciwu i oczekiwali pojawienia się zorganizowanej opozycji politycznej. Z ich punktu widzenia odosobnione akty protestu, kierowane w postaci listów otwartych do Prezydenta N. Ceauşescu czy przewodniczącego Związku Pisarzy, nie zwiastowały szybkiego upadku dyktatora. W kontekście wydarzeń z grudnia 1989 roku należy jednak uznać te protesty za świadectwo odrzucenia istniejącego systemu przez większość społeczeństwa. Ich treść i forma świadczą o zrozumieniu oraz trafnym wskazaniu źródeł katastrofalnej sytuacji Rumunii. Społeczeństwo rumuńskie było gotowe odrzucić ówczesny ustrój społeczny, gospodarczy i polityczny.

EN

The aim of the article is to show the perception of the situation in Romania before the so-called Romanian revolution  of 1989 on the basis of the notes and reports from the Polish embassy in Bucharest. Different texts of Romanian dissidents, critical towards the communist regime of Nicolae Ceauşescu, were included in these sources. The Polish officials noticed each manifestation of resistance against the regime and followed the process of concretization of an organized opposition. From their point of view, isolated protests, expressed in the form of open letters to President Ceauşescu or the chairman of the Writers' Union, did not foreshadow any imminent fall of the Romanian dictator. However, they became the evidence of the Romanians' complete rejection of the existing political system. The content and form of all interpreted protests show understanding and correct recognition of the sources of the catastrophic situation of Romania. The events of December 1989 confirmed that Romanians were ready to completely reject the existing social, economic and political system. 

Keywords

PL

Rumunia; Ambasada PRL w Bukareszcie; Vaclav Havel; Nicolae Ceauşescu; Mirea Dinescu; dysydenci

EN

Romania; Embassy of the Polish Peoples’ Republic in Bucharest; Vaclav Havel; Nicolae Ceauşescu; Mirea Dinescu; dissidents; Romania; Embassy of the Polish Peoples’ Republic in Bucharest; Vaclav Havel; Nicolae Ceauşescu; Mirea Dinescu; dissidents

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Balcanica Posnaniensia Acta et studia
• Year: 2020
• Volume: 27
• Pages: 151-166

Dates

published

2020-12-13

Contributors

author

Agnieszka Kastory

• Uniwersytet Jagielloński w Krakowie

• https://orcid.org/0000-0003-1282-4878

References

• Źródła archiwalne:
• Archiwum Ministerstwa Spraw Zagranicznych w Warszawie
• Nr nabytku 37/93, wiązka nr 2, teczka Rumunia.
• Opracowania i artykuły:
• Burakowski A., Geniusz Karpat. Dyktatura Nicolae Ceauşescu 1965–1989, Warszawa 2008.
• Câmpeanu P., Ceauşescu, Warszawa 2004.
• Havel V, Siła bezsilnych, tłum, Agnieszka Holland, w: Vaclav Havel, Siła bezsilnych i inne eseje, Warszawa 2011.
• Kunze T., Ceauşescu. Piekło na ziemi, Warszawa 2016.
• Marie J. B., Praktyka Komisji Praw człowieka ONZ w związku z naruszeniami praw człowieka, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny”, t. 43, nr. 1, 1981, s. 1, 116 i inne, https://repozytorium.amu.edu.pl/bitstream/10593/21054/1/009%20JEAN-BERNARD%20MARIE%20RPEiS%2043%281%29%2C%201981.pdf [dostęp: 16.08.2020].
• Paţilea P. (Crângan), The Political discourse as ideological subversive act in the Romanian totalitarian age. Mircea Dinescu’s case, „Procedia. Social and Behavioral Sciences” 2012, nr 63, https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1877042812047507 [dostęp: 27.11.2020].
• Păun N., La chute du Mur de Berlin, symboles et action en Roumanie, https://books.openedition.or/cirac/265#text [dostęp: 12.09.2020].
• Willaume M., Rumunia, Warszawa 2004.
• Prasa:
• Buletin de stiri17 martie 1989, Radio Europa Liberă Râmania, Istoria trăită, Sorin Şerb, 16 martie 2019,
• https://romania.europalibera.org/a/buletin-de-stiri-17-martie-1989/29824981.html [dostęp: 12.09.2020].
• Razem przeciw NIEMU. Rozmowa z Corneliu Bogdanem, przeprowadzona przez Annę Husarską, „Gazeta Wyborcza”, 03.01.1990.

Identifiers

DOI

10.14746/bp.2020.27.10