Obraz choroby w powieści "Koncert muzyki Bacha" Hortensji Papadat-Bengescu

• Authors: Justyna Teodorowicz

Title variants

EN

A Representation of illness in the novel "A Concert of Bach’s music" by Hortensia Papadat-Bengescu

Abstracts

EN

The article discusses the problem of illness in the novel A Concert of Bach’s music by Hortensia Papadat-Bengescu, a Romanian interwar writer considered to be a precursor of Romanian psychological prose. Illness, being one of the major themes in her writings, has usually been interpreted as a reflection of Romanian declining society. In the present article, we analyse the most interesting example of a sick character in Hortensia Papadat-Bengescu’s novels, that is prince Maxentiu, who suffers from tuberculosis. We suggest some possible interpretations of his case in the context of  contemporary scientific research, especially in the domain of the sociology of illness. We discuss, among others, illness as a biographical disruption, the problem of character’s personal and social identity in chronic illness, as well as his attitude towards death.

PL

Przedmiotem niniejszego artykułu jest zagadnienie choroby w powieści Koncert muzyki Bacha rumuńskiej pisarki okresu międzywojennego, Hortensji Papadat-Bengescu, uważanej za prekursorkę rumuńskiej prozy psychologicznej. Choroba jako jeden z głównych motywów jej twórczości była zwykle interpretowana jako obraz chylącego się ku upadkowi rumuńskiego społeczeństwa. W niniejszym artykule analizujemy najciekawszy przypadek chorobowy w powieściach Hortensji Papadat-Bengescu, jakim jest chory na gruźlicę książę Maksenty. Proponujemy możliwe interpretacje jego choroby w kontekście współczesnych badań naukowych, szczególnie w dziedzinie socjologii choroby. Omawiamy między innymi zagadnienie choroby jako zakłócenia biograficznego, problem osobowej i społecznej tożsamości bohatera w chorobie przewlekłej oraz jego postawę wobec śmierci.

Keywords

EN

Hortensia Papadat-Bengescu; illness; tuberculosis; death; sociology of illness; body; identity

PL

Hortensja Papadat-Bengescu; choroba; gruźlica; śmierć; socjologia choroby; ciało; tożsamość

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Balcanica Posnaniensia Acta et studia
• Year: 2021
• Volume: 28
• Issue: 2
• Pages: 179-192

Dates

published

2021

Contributors

author

Justyna Teodorowicz

• Adam Mickiewicz University, Poznań

• https://orcid.org/0000000166326976

References

• Andreescu Oana, Tuberculoza, boală socială în prima jumătate a secolului XX în România (1901–1940), „Jurnal Medical Brașovean” 2013, nr 2, s. 69–72.
• Bieńkowska Danuta, Wstęp, [w:] H. Papadat-Bengescu, Koncert muzyki Bacha, Warszawa 1981, s. 5–16.
• Blecher Max, Rozświetlona jama. Dziennik sanatoryjny, tłum. J. Kornaś-Warwas, Wrocław 2018.
• Burţa-Cernat Bianca, Fotografie de grup cu scriitoare uitate. Proza feminină interbelică, Bucureşti 2011.
• Bury Michael, Chronic Illness as Biographical Disruption, „Sociology of Health and Illness” 1982, nr 2, s. 167–182.
• Charmaz Kathy, Good Days, Bad Days. The Self in Chronic Illness and Time, New Brunswick, New Jersey 1997.
• Charmaz Kathy, The Body, Identity, and Self: Adapting to Impairement, „The Sociological Quarterly” 1995, t. 36, nr 4, s. 657–680.
• Ciopraga Constantin, Hortensia Papadat-Bengescu, Bucureşti 1973.
• Corbin Juliet, Strauss Anselm, Accompaniments of chronic illness: changes in body, self, biography, and biographical time, [w:] Research in the sociology of health care. A Research annual. The Experience and management of chronic illness, red. J. A. Roth, P. Conrad, Greenwich–London 1987, s. 249–281.
• Ćwikła Paweł. Kilka uwag o związku socjologii z literaturą, „Studia Socjologiczne” 2006, nr 2, s. 127–158.
• Dąbrowski Ignacy, Śmierć, Kraków 2001.
• Dubicki Andrzej, Lucjan Skupiewski: biografia społeczno-polityczna/Lucian Skupiewski: biografia social-politică, Warszawa 2018.
• Freund Peter E. S., McGuire Meredith B., Podhurst Linda S., Health, illness, and the social body. A Critical sociology, Upper Saddle River 2003.
• Janiuk Jerzy, Obraz gruźlicy na przełomie XIX i XX wieku w literaturze pięknej okresu Młodej Polski i dwudziestolecia międzywojennego, Warszawa 2010.
• Kelly Michael, Field David, Medical sociology, chronic illness and the body, „Sociology of Health and Illness” 1996, t. 18, nr 2, s. 241–257.
• Ładoń Monika, Jasny uśmiech gruźlika: wokół „Opowiadania szwajcarskiego” Jarosława Iwaszkiewicza, [w:] Choroba-ciało-dusza w literaturze i kulturze, red. J. Tymieniecka-Suchanek, Katowice 2017, s. 148–161.
• Mitosek Zofia, Teorie badań literackich, Warszawa 1985.
• Murphy Robert F., The Damaged self, [w:] Health, illness, and healing. Society, social context, and self. An Anthology, red. K. Charmaz, D.A. Paterniti, Los Angeles 1999, s. 62–71.
• Ostrowska Antonina, Śmierć w doświadczeniu jednostki i społeczeństwa, Warszawa 1995.
• Papadat-Bengescu Hortensia, Concert din muzică de Bach. Drumul ascuns, București 2004.
• Papadat-Bengescu Hortensia, Koncert muzyki Bacha, tłum. J. Wrzoskowa, Warszawa 1981.
• Pecyna Maria Bogumiła, Czynniki psychosomatyczne w leczeniu gruźlicy płuc, Warszawa 1988.
• Pele Ana, Pele Sebastian, Scurtă introspecție în trecutul pneumologiei românești, București 2009.
• Petrașincu Dan, Cu scriitoarea Hortensia Papadat Bengescu despre romanul „Logodnicul” și despre creație, „Vremea”, nr 389 (26.05.1935).
• Petrescu Cezar, „Cuvânt înainte”, [w:] Plecat fără adresă, Bucureşti, 1973, s. 41–55.
• Protopopescu Alexandru, Romanul psihologic românesc, Piteşti 2002.
• Sajewska Dorota, „Chore sztuki”. Choroba/tożsamość/dramat. Przemiany podmiotowości oraz formy dramatycznej w utworach scenicznych przełomu XIX i XX wieku, Kraków 2004.
• Scrisori către G. Ibrăileanu, red. Mihai Bordeianu, t. 1, Bucureşti 1966.
• Skrzypek Michał, Perspektywa chorego w socjologii choroby przewlekłej, Lublin 2011.
• Sontag Susan, Choroba jako metafora, tłum. J. Anders, Warszawa 1999.
• Sułkowski Bogusław, Hamletyzowanie nasze. Socjologia sztuki, polityki i codzienności, Łódź 1993.
• Szubert Mateusz, Gruźlica w dyskursie maladycznym, „Postscriptum Polonistyczne” 2008, nr 2, s. 97–111.
• Zamfir Cătălin, Istoria socială a României, București 2019.

Identifiers

DOI

10.14746/bp.2021.28.26

Biblioteka Nauki

2043544