Chińska aktywność na Bałkanach w XXI wieku i jej implikacje

• Authors: Danuta Gibas-Krzak

Title variants

EN

Chinese activity in the Balkans in the 21st century and its implications

Abstracts

EN

Chinese activity in the Balkans in the 21st century and its implications. The paper aims to present how China’s multi-sectoral engagement in the Balkans is expressed as well as to show its significance for the development of this region. The Balkans are important for powerful players, due to their geopolitical and geostrategic location at the crossroads of communication routes between continents. China strongly influences the economic sphere of the countries on the Peninsula and uses the tools of public diplomacy to reduce the influence of other important players: the EU, Russia and the United States in the region. The author hypothesizes that China, like the United States at the end of the 20th century, tries to build a sphere of its influence on the Balkan Peninsula in the era of globalization. The Balkans could be the “gateway” to further Chinese expansion in Europe.

PL

Celem artykułu jest szkicowe przedstawienie, na podstawie analiz i materiałów prasowych, wielosektorowej obecności Chin na Bałkanach i jej wpływu na sytuację ekonomiczną regionu. Bałkany są ważne dla mocarstw ze względu na położenie geopolityczne i geostrategiczne na skrzyżowaniu szlaków międzykontynentalnych. Chiny znacząco wpływają na ekonomikę poszczególnych państw region, wykorzystując dyplomację publiczną celem ograniczenia wpływów ze strony innych ważnych graczy: Unii Europejskiej, Rosji i USA. Autorka przedstawia hipotezę, że Chiny, tak jak USA pod koniec XX wieku, zmierzają do stworzenia sfery wpływów na Półwyspie Bałkańskim, w kontekście swoich interesów globalnych. Bałkany są postrzegane jako „brama” dla ekspansji chińskiej w Europie.

Keywords

EN

Balkans; Serbia; China; United States of America; Croatia; North Macedonia; Montenegro; economic investments; liabilities; spheres of influence

PL

Bałkany; Serbia; Chiny; Stany Zjednoczone; Chorwacja; Macedonia Północna; Czarnogóra; inwestycje ekonomiczne; pasywa; strefy wpływów

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Balcanica Posnaniensia Acta et studia
• Year: 2022
• Volume: 29
• Pages: 253-267

Dates

published

2022

Contributors

author

Danuta Gibas-Krzak

• University of Opole

• https://orcid.org/0000000307681227

References

• Bastian J., China reconnects with the Balkans. Belt and road investments build on historical ties, 22.02.2018, https://reconasia.csis.org/china-reconnects-balkans/ [12.02.2022].
• Beeson M., A community of shared destiny, 30.10.2020, https://www.thechinastory.org/a-community-of-shared-destiny/ [dostęp: 09.05.2021].
• China: a new global player in the Balkans, “Helsinki Bulletin” 2018, nr 138, s. 2–5.
• China – one of the most important national partners of Serbia, https://welcometoserbia.org/en/china-one-of-the-most-important-national-partners-of-serbia/ [dostęp: 09.02.2022].
• China to aid Yugoslavia with millions of dollars, https://www.theguardian.com/world/1999/dec/10/2 [dostęp: 09.01.2022].
• China's gateway to Europe - the New Silk Road, part 2, https://www.dw.com/en/chinas-gateway-to-europe-the-new-silk-road-part-2/a-56125793 [dostęp: 11.02.2022].
• Chińczycy rozbudowują port w Pireusie. Będzie trzeci w Europie, https://www.wnp.pl/logistyka/chinczycy-rozbudowuja-port-w-pireusie-bedzie-trzeci-w-europie,352577.html [dostęp: 09.02.2022].
• Chińczycy zwiększają inwestycje na Bałkanach, 02.04.2012, https://forsal.pl/artykuly/607452,chinczycy-zwiekszaja-inwestycje-na-balkanach.html [dostęp: 15.04.2022].
• Chourchoulis D., Greece and the People’s Republic of China in the Cold War, 1972 – 1989, [w:] Europe and China in the Cold War: exchanges beyond the Bloc Logic and the Sino-Soviet split, red. J. M. Schaufelbuehl, M. Wyss, V. Zanier, Leiden–Boston 2019.
• Ciborek P., Monitor Chiny-Bałkany, 2021, nr 1, https://www.osa.uni.lodz.pl/fileadmin/user_upload/Jednostki/ Osrodek_Spraw_Azjatyckich/Monitory/Monitor_Chiny-Ba%C5%82kany/2021/OSA_MONITOR_BALKANY _STYCZEN_2021.pdf [dostęp: 09.02.2022].
• Ciborek P., Monitor Chiny-Bałkany, 2021, nr 3, https://www.osa.uni.lodz.pl/fileadmin/user_upload/Jednostki/Osrodek_ Spraw_Azjatyckich/Monitory/Monitor_Chiny-Ba%C5%82kany/2021/OSA_MONITOR_BALKANY_MARZ EC_2021.pdf [dostęp: 21.01.2022].
• Ciborek P., Monitor Chiny-Bałkany, 2021, nr 6, https://www.osa.uni.lodz.pl/fileadmin/user_upload/Jednostki/Osrodek_Spraw _Azjatyckich/Monitory/Monitor_Chiny-Ba%C5%82kany/2021/OSA_MONITOR_BALKANY_CZERWIEC_ 2021.pdf [dostęp: 09.01.2022].
• Dokumenti CIA o Jugoslaviji 1948–1983, red. M. Pavlović, Beograd 2009.
• Dziak W. J., Albania między Belgradem, Moskwą i Pekinem, Warszawa 1991.
• Dziak W. J., Miejsce Chin w bloku komunistycznym przed Październikiem 1956 roku, https://swps.pl/nauka-i-badania/materialy-ccaw/2443-miejsce-chin-w-bloku-komunistycznym-przed-pazdziernikiem-1956-roku [dostęp: 09.02.2022].
• Farsewicz P., Chorwacja. Most połączył półwysep Pelješac z kontynentem, 22.08.2021, https://www.ryneki bnfrastruktury.pl/mobile/chorwacja-most-polaczyl-polwysep-peljeac-z-kontynentem-77930.html [dostęp: 14.02.2022].
• Gibas-Krzak D., Geopolityka Bałkanów, Warszawa 2021. https://doi.org/10.53271/2021.010
• Gibas-Krzak D., Serbsko-albański konflikt o Kosowo. Uwarunkowania – przebieg – konsekwencje, Toruń 2009.
• Gočanin S., Kineski ministar odbrane sa Vučićem u Beogradu, 26.03.2021, https://www.slobodna evropa.org/a/vucic-srbija-kina-ministar-odbrane/31171120.html [dostęp: 09.01.2022].
• Hauziński J., Leśny J., Historia Albanii, Wrocław–Warszawa–Kraków 1992.
• Jakóbowski J., Hyndle-Hussein J., Kaczmarski M., Szczyt Chiny–Europa Środkowo-Wschodnia: nowa wizja współpracy, stare instrumenty, „Analizy OSW”, 02.12.2015, https://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/analizy/2015 -12-02/szczyt-chiny-europa-srodkowo-wschodnia-nowa-wizja-wspolpracy-stare [dostęp: 14.02.2022].
• Jakóbowski J., Xi Jinping w Serbii: nie tylko gospodarka, „Analizy OSW”, 22.06.2016, https://www.osw.waw. pl/pl/publikacje/analizy/2016-06-22/xi-jinping-w-serbii-nie-tylko-gospodarka [dostęp: 19.02.2022].
• Jakóbowski J., Seroka M., The Dubrovnik summit: the Europeanisation and enlargement of the 16+1 format, https://www.osw.waw.pl/en/publikacje/analyses/2019-04-17/dubrovnik-summit-europeanisation-and-enlargement-161-format [dostęp: 14.01.2022].
• Jelavich B., Historia Bałkanów, t. 2, Kraków 2005.
• Kaczmarski M., Chiny–Europa Środkowo-Wschodnia: „16+1” widziane z Pekinu, https://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/komentarze-osw/2015-04-14/chiny-europa-srodkowo-wschodnia-161-widziane-z-pekinu [dostęp: 11.02.2022].
• Koseski A., Albania. Krótki zarys dziejów, Warszawa 1988.
• Kościelny T., Nowoczesne połączenie Belgrad–Budapeszt coraz bliżej, 15.07.2018, https://www.rynek-kolejowy.pl/mobile/nowoczesne-polaczenie-belgrad--budapeszt-coraz-blizej-87894.h [dostęp: 19.02.2022].
• Kościelny T., Rosja będzie modernizować serbską infrastrukturę kolejową, 23.01.2019, https://www.rynek-kolejowy.pl/mobile/rosja-bedzie-modernizowac-serbska-infrastrukture-kolejowa -90262.html [dostęp: 19.02.2022].
• Kubica F., Dalszy rozwój stosunków albańsko-chińskich i ich wpływ na kształtowanie polityki zagranicznej i gospodarczej Albanii (Tirana 15.09.1978), Archiwum Ministerstwa Spraw Zagranicznych, 22/82, teczka 1.
• Makocki M., Płacą, więc wymagają. Chińskie inwestycje na Bałkanach. 11.07.2019, https://klubjagiellonski.pl /2019/07/11/placa-wiec-wymagaja-chinskie-inwestycje-na-balkanach/ [dostęp: 10.01.2022].
• Mołotow W. M., O sytuacji międzynarodowej i polityce zagranicznej ZSRR, „O trwały Pokój o Demokrację Ludową” 1955, t. 6, s. 4–5.
• Pavlowitch S. V., Historia Bałkanów (1804–1945), Warszawa 2009.
• Popović S., “Steel friendship” between Serbia and China criticised by European commentators, 30.03.2020, https://europeanwesternbalkans.com/2020/03/30/steel-friendship-between-serbia-and-china-criticised-by-european-commentators/ [dostęp: 19.02.2022].
• Prtoric J., In Croatia, China’s building its bridge to Europe. The 2.4 km Pelješac bridge is key infrastructure for Croatia, and a showcase for China in Europe, 11.05.2020, https://chinadialogue.net/en/transport/12005-in-croatia-china-s-building-its-bridge-to-europe/ [dostęp: 14.02.2022].
• Rapoza K., Albania becomes latest China magnet, 13.06.2016, https://www.forbes.com/sites/kenrapoza/ 2016/06/13/albania-becomes-latest-china-magnet/?sh=9281be24901e [dostęp: 15.01.2022].
• Ross Johnson A., Yugoslavia and the Sino-Soviet conflict: the shifting triangle, 1948-1974, “Studies in Comparative Communism” 1974, t. 7, nr 1/2, s. 184–215. https://doi.org/10.1016/0039-3592(74)90032-5
• Serbia as China's favorite partner, https://www.dw.com/en/serbia-as-chinas-favorite-partner/a-56583379 [dostęp: 09.05.2021].
• Seroka M, Budowa nowego terminalu głębokowodnego w Rijece, „Analizy OSW”, 01.12.2021, https://www.osw.waw.pl/en/node/29337 [dostęp: 14.01.2022].
• Shopov V., Decade of patience: how China became a power in the Western Balkans, 02.02.2021, https://ecfr.eu/ publication/decade-of-patience-how-china-became-a-power-in-the-western-balkans/ [dostęp: 09.02.2022].
• Shopov V., Let a thousand contacts bloom: how China competes for influence in Bulgaria, 10.03.2022, https://ecfr.eu/publication/let-a-thousand-contacts-bloom-how-china-competes-for-influence-in-bulgaria/ [dostęp: 15.04.2022].
• Szczudlik J., Relacje Chiny–Unia Europejska: perspektywy po szczycie, 26.07.2016, „Biuletyn PISM”, 2016, nr 47, https://pism.pl/publikacje/Relacje_Chiny___Unia_Europejska__perspektywy_po_szczycie [dostęp: 09.02.2022].
• Szymajda M., Modernizacja linii Budapeszt–Belgrad na węgierskim odcinku ma chińskie finansowanie, 02.05.2020, https://www.rynek-kolejowy.pl/mobile/modernizacja-linii-budapeszt--belgrad-na-wegierskim-odcin ku-ma-chinskie-finansowanie-96485.html [dostęp: 09.01.2022].
• Wysocka K., Chiny sięgają po Bałkany Zachodnie. Unia Europejska powinna się niepokoić, https://www. euractiv.pl/section/polityka-zagraniczna-ue/news/chiny-balkany-ue-unia-europejska-serbia-czarnogora-kosowo-albania-wspolpraca-polityka-zagraniczna-pekin-ekspansja-chinczycy/ [dostęp: 09.05.2021].
• Zuokui L., The Risks of the Belt and Road Initative in the construction of Eurasian Economic Corridor, [w:] The new silk road: European perspectives. Security challenges/risks within the initiative 16 +1, red. Vladimir N. Cvetković, Belgrade 2018. https://doi.org/10.18485/fb_nsr.2018.ch1

Identifiers

DOI

10.14746/bp.2022.29.17

Biblioteka Nauki

32331154