Filozofia jest możliwa tylko w klimacie rozstrzygnięć metafilozoficznych

• Authors: Maciej Woźniczka

Title variants

EN

Philosophy is only possible in atmosphere of metaphilosophical determinations

Abstracts

EN

The main idea of the text is the issue of philosophy referring to the metaphilosophy that is connected with it. The problem of separating metaphilosophy as a separate philosophical discipline was analysed. Attention was paid to the relations occurring between metaphilosophies of their own philosophies and the metaphilosophy as a separate discipline. Various interpretations of metaphilosophy research issues based on different theoretical perspectives were presented. The issue of treating metaphilosophies as a place of reference for the philosophical thought was raised, and issue of their rationality. In conclusion, a project of an exclusive form of second degree philosophy was presented.

Keywords

EN

multiplicity of philosophy; metaphilosophical turn; identity of philosophy; metaphilosophical traditions/orientations; autonomy versus involvement of metaphilosophical thought; the meaning of metaphilosophy

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Człowiek i Społeczeństwo
• Year: 2022
• Volume: 53
• Pages: 119-135

Dates

published

2022

Contributors

author

Maciej Woźniczka

• Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie, ul. Jerzego Waszyngtona 4/8, 42-200 Częstochowa

• https://orcid.org/0000000323595644

References

• Chwal, J.F. (1998). Metafilozofia Adama Mahrburga. Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN.
• Cywiński, B. (1976). O uwarunkowaniach poglądów filozoficznych. Studia Philosophiae Christianae, 12(1), 43–99.
• Czajkowski, W. (2015). Niestandardowa koncepcja metafilozofii a ethos filozofii. Ethos, 28(4/112). https://doi.org/10.12887/28-2015-4-112-08.
• Deleuze, G., Guattari, F. (1994). What is Philosophy? London–New York: Verso.
• Gutowski, P. (1995). Filozofia procesu i jej metafilozofia: studium metafizyki Ch. Hartshorne’a. Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL.
• Hartman, J. (2001). Techniki metafilozofii. Kraków: Wydawnictwo Aureus.
• Jakubczak, M. (2013). Komparatystyka na gruncie filozofii. Założenia, uprzedzenia i perspektywy. Archiwum Historii Filozofii i Myśli Społecznej, 58, 341–355.
• Joll, N. (2017). Hasło „Metaphilosophy: Contemporary”. W: Internet Encyclopedia of Philosophy. https://iep.utm.edu/con-meta/ (dostęp: 20.10.2021).
• Judycki, S. (1993). Czy istnieją specyficzne metody filozoficzne? Kwartalnik Filozoficzny, 21(4), 15–41.
• Jusiak, J. (2006). Hasło „Metafilozofia”. W: Powszechna encyklopedia filozofii, t. 7. Lublin: Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu.
• Kalinowski, J. (2002). Metametafizyka. Przyczynek do rozważań nad koncepcjami metafizyki. W: A.B. Stępień, J. Wojtysiak (red.). Studia metafilozoficzne, t. 2: Kategorie filozoficzne. Istnienie i sąd (ss. 7–18). Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
• Kamiński, S. (1974). Z metafilozofii człowieka. W: M.A. Krąpiec, Ja – człowiek: zarys antropologii filozoficznej (ss. 425–452). Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
• Kleszcz, R. (2013). Metoda i wartości: metafilozofia Kazimierza Twardowskiego. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Semper.
• Kleszcz, R. (2017). Dwie metafilozofie: Elzenberg a Szkoła Lwowsko-Warszawska. Przegląd Filozoficzny – Nowa Seria, 26(4/104), 289–320.
• Krajewski, W. (2005). Współczesna filozofia naukowa: metafilozofia i ontologia. Warszawa: Uniwersytet Warszawski, Wydział Filozofii i Socjologii.
• Leszczyński, D. (2013). Świadomość, świat, wartości: o metafilozofii Andrzeja Półtawskiego. W: D. Leszczyński, M. Rosiak (red.), Świadomość, świat, wartości: prace ofiarowane Profesorowi Andrzejowi Półtawskiemu w 90. rocznicę urodzin (ss. 13–30). Wrocław: Oficyna Naukowa PFF.
• Makuła, S. (2013). Związek metafilozofii i filozofii. Próba charakterystyki. Folia Philosophica, 31, 157–168.
• Mannheim, K. (1992). Ideologia i utopia, tłum. J. Miziński. Lublin: Wydawnictwo Test.
• Migasiński, J. (2015). Metafilozofia Barbary Skargi wobec historii idei. W: J. Migasiński, M. Środa (red.), Myśl Barbary Skargi: droga osobna (ss. 59–75). Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN.
• Overgaard, S. (2013). An Introduction to Metaphilosophy. Cambridge: Cambridge University Press.
• Patočka, J. (2015). Negatywny platonizm. O genezie, problematyce i zaniku metafizyki oraz pytaniu, czy filozofia może istnieć bez niej, tłum. M. Borys. Kwartalnik Filozoficzny, 43(4), 167–204.
• Pritchard, D. (red.). (2011). Oxford Bibliographies Online: Philosophy. New York: Oxford University Press. https://philpapers.org/archive/CATM.pdf (dostęp: 20.10.2021).
• Pycka, W. (2021). Wprowadzenie do filozofii-jako-metafilozofii. http://hektor.umcs.lublin.pl/~enkrateia/strony/czytelnia/dane/met-int.pdf (dostęp: 21.10.2021).
• Rescher, N. (2006). Philosophical Dialectics: An Essay on Metaphilosophy. Albany: State University of New York Press.
• Sarnowski, S. (1991). O filozofii i metafilozofii. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uczelniane WSP.
• Sarnowski, S., Korzeniowska, M., Chlewicki, M. (2007). O metafilozofii jako filozofii filozofii. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Sitnicki, I. (2018). Metafilozofia kosmizmu i transhumanizmu. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Semper.
• Skarga, B. (2009). Kwintet metafizyczny. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”.
• Spaemann, R. (2021). Kontrowersyjna natura filozofii, tłum. J. Merecki. http://dlibra.kul.pl/Content/29666/5_konntrowersyjna_natura.pdf (dostęp: 21.10.2021).
• Struve, H. (1903). Wstęp krytyczny do filozofii. Warszawa: nakładem autora, Skład Główny w Księgarni E. Wende i sp., wyd. 3 (wyd. 1 – 1896, wyd. 2 – 1898).
• Szubka, T. (2012). Analityczna deflacja ontologii. Przegląd Filozoficzny – Nowa Seria, 21(3/83). https://doi.org/10.2478/v10271-012-0073-7.
• Trentowski, B. (1881). Panteon wiedzy ludzkiej, t. 3. Poznań: Księgarnia J. K. Żupańskiego.
• Williamson, T. (2007). The Philosophy of Philosophy. Malden, MA–Oxford: Blackwell.
• Wiśniewska, L. (2008). Komparatystyka między Mickiewiczem a dniem dzisiejszym. Wiek XIX. Rocznik Towarzystwa Literackiego im. A. Mickiewicza, 1(43), 81–110.
• Woźniczka, M. (2005). Dydaktyka filozofii jako dyscyplina metafilozoficzna. Edukacja Filozoficzna, 40, 115–129.
• Woźniczka, M. (2009). Filozofia a jej przekaz edukacyjny: historyczne i metafilozoficzne uwarunkowania kształcenia filozoficznego. Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Filozofia, 6, 115–136.
• Woźniczka, M. (red.). (2011). Metafilozofia: nieporozumienie czy szansa filozofii? Kraków: Wydawnictwo «scriptum».

Identifiers

DOI

10.14746/cis.2022.53.7

Biblioteka Nauki

2135594