O ARCHAIZMACH JĘZYKOWYCH I PRAWNYCH ANACHRONIZMACH W KONSTYTUCJI KRÓLESTWA DANII

• Authors: Józef JAROSZ

Title variants

EN

LINGUISTIC ARCHAISMS AND LEGAL ANACHRONISMS IN THE CONSTITUTION OF THE KINGDOM OF DENMARK

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Niniejszy artykuł poddaje analizie tekst konstytucji Królestwa Danii, której treść i postać językowa bazują w dużej mierze na pierwszej duńskiej ustawie zasadniczej z 1849 roku. Badanie przebiega dwutorowo: obok uwag odnośnie języka ustawy ocenie poddano zawartośćmerytoryczną tekstu. Wnioski rozpatrywane są w odniesieniu do funkcji tekstu w ujęciu lingwistycznym oraz funkcji konstytucji w kontekście funkcji prawa. Badanie w sferze językowej wskazało na liczne archaizmy leksykalne, zawiłości składniowe i niedoskonałości stylistyczne, które w poważny sposób ograniczają percepcję tekstu konstytucji. Analiza treści wykazała, że tekst ustawy niejednokrotnie odnosi się do nieistniejącego stanu prawnego i realiów o wartościhistorycznej, a zmiany społeczno-polityczne, które nastąpiły od momentu ostatnich poprawekw 1953 roku, nie zostały uwzględnione w treści ustawy, przez co nie ujmuje ona wartości istotnych dla współczesnego społeczeństwa. Wspomniane mankamenty duńskiej konstytucji sąbezpośrednimi przyczynami osłabienia niektórych funkcji przypisanych ustawie zasadniczej. Świadomość tego faktu stała się bezpośrednim impulsem do zapoczątkowania przez duńskichparlamentarzystów ogólnospołecznej debaty na temat zrewidowania i uzupełnienia treścikonstytucji w celu przywrócenia jej pożądanych funkcji w demokratycznym państwie.

EN

The present paper analyzes the constitution of the Kingdom of Denmark, the contents and linguistic form of which are based to a large extent on the first Danish fundamental statute of 1849. The study takes two directions: along with notes on the constitution‘s language, the factualcontents of the text is assessed. Conclusions are examined with reference to both the function of the text from a linguistic perspective and the function of the constitution in the context of the function of law. The study in the linguistic sphere indicates a number of lexical archaisms, syntacticalcomplexities and stylistic imperfections which seriously restrict comprehension of the constitutional text. Analysis of contents shows that the text refers more than once to non-existent legal status and historical realities, while sociopolitical changes occurring since the last amendments in 1953 are not reflected and it therefore fails to include the values essential to a contemporary society. These shortcomings of the Danish constitution are direct reasons why some functions attributed to the fundamental statute are weaker. Awareness of this fact became a directimpulse for Danish members of parliament to initiate a nation-wide debate over revising and supplementing the contents of the constitution in order to restore its desirable functions in a democratic country.

Keywords

PL

archaizmy; anachronizmy; konstytucja; język prawny; duńska konstytucja; legilingwistyka; archaizmy; anachronizmy; konstytucja; język prawny; duńska konstytucja; legilingwistyka

EN

linguistics; anachronisms; archaisms; legal language; constitution; Denmark

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Comparative Legilinguistics
• Year: 2010
• Volume: 3
• Pages: 35-44

Dates

published

2010-01-20

Contributors

author

Józef JAROSZ

• Józef JAROSZ Uniwersytet Wrocławski Wydział Filologiczny Instytut Filologii Germaniskiej pl. Nankiera 15, 50-140 Wrocław, Poland

References

• Banaszak Bogusław, 2004, Porównawcze prawo konstytucyjne współczesnych państw demokratycznych, Kraków, Kantor Wydawniczy Zakamycze.
• Christensen Jens Peter, 2002, Grundloven – hvorfor og hvordan?, København, Folketinget.
• Grzybowski Marian, tłum., 2002, Konstytucja Królestwa Danii, Warszawa, Wydawnictwo Sejmowe.
• Kiklewicz Aleksander, 2008, Dwanaście funkcji języka, „LingVaria‖ R. 3: 2008, nr 2(6), s. 9–27.
• Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej, 2008, Warszawa, Agencja Wydawnicza MZ.
• Nielsen Rasmus, 2003, Grundlovsdebatten 1999–2003. Indtryk fra den folkelige grundlovsdebat, København, Folketinget.
• Jacobson Lis, red., Nudansk Ordbog, 1962, , København, Politikens Forlag.
• Pedersen Susannah, 2001, Explanations in Grundloven på let dansk, København, Folketinget.
• Witkowski Zbigniew, Galster Jan, Szyszkowski Wacław, 1999, Podstawy prawa konstytucyjnego Rzeczpospolitej Polskiej, Toruń, Wydawnictwo Prawnicze.
• Wronkowska Sławomira, 2007, O cechach języka tekstów prawnych, [w:] Język polskiej legislacji, czyli zrozumiałość przekazu a stosowanie prawa. Materiały z konferencji zorganizowanej przez Komisję Kultury i Środków Przekazu oraz
• Komisję Ustawodawczą, red. Senat Rzeczpospolitej Polskiej, Warszawa, Kancelaria Senatu, s. 15–25.

Identifiers

DOI

10.14746/cl.2010.3.4.