TEKST PRAWNY JAKO HIPERTEKST – O INTERTEKSTUALNOŚCI TŁUMACZEŃ PRAWNYCH NA PRZYKŁADZIE MIĘDZYNARODOWYCH INSTRUMENTÓW Z ZAKRESU HANDLU LUDŹMI

• Authors: Łucja BIEL

Title variants

EN

LEGAL TEXT AS A HYPERTEXT: INTERTEXTUALITY OF TRANSLATED INTERNATIONAL LAW RELATED TO TRAFFICKING IN HUMAN BEINGS

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł analizuje zjawisko intertekstualności tekstów prawnych w tłumaczeniuna przykładzie powiązanych ze sobą dokumentów międzynarodowych z zakresu handlu ludźmi (ONZ, Rada Europy i UE). Zidentyfikowano cztery rodzaje relacji występujących w przypadku tłumaczeń: 1) relacja pomiędzy tekstem źródłowym a innymi zbliżonymi aktami prawnymi w języku źródłowym; 2) relacja pomiędzy tekstem źródłowym a docelowym; 3) relacja pomiędzy tekstem docelowym a wcześniejszymi tłumaczeniami powiązanych aktów; 4) relacja pomiędzy tekstem docelowym a aktami prawnymi kraju docelowego. W części analitycznej zbadano szczegółowo powiązania między dokumentami źródłowymi, spójność tekstu docelowego z poprzednimi tłumaczeniami oraz jego dopasowanie tekstowe, analizując tłumaczenia niemal identycznej w języku angielskim definicji handlu ludźmi. Korzystając z metafory hipertekstu Mattili, autorka dowodzi, iż wbrew postawionej hipotezie tłumaczenie tworzy niesymetryczny hipertekst, częściowo zamazujący relacje między tekstami źródłowymi i kreujący nowe zależności intertekstualne na skutek rekontekstualizacji, zniekształceń wynikłych podczas procesu tłumaczenia, braku standaryzacji ekwiwalentów, czynników idiosynkratycznych i (zbyt) indywidualnych decyzji tłumaczy. Relacje intertekstualne w tłumaczeniu wydają się być bardziej złożone i mniej przewidywalne.

EN

The paper examines the intertextuality of translated legislation with a case study of international legal instruments combating trafficking in human beings. The instruments come from three systems (United Nations, Council of Europe and European Union) and are interrelated both by explicit references and implicit textual quotes, the latter being most evident in uniform definitions of trafficking in all the documents. The paper identifies four types of relations in translation, i. e. 1) relations between source texts, 2) relation between the source text and the target text, 3) relations between existing translations, and 4) relations between the target text and target-language legislation. Drawing on Mattila’s metaphor of a legal text as a hypertext, the author shows that translation creates a non-symmetrical hypertext due to partial distortion of interrelations between source texts on the one hand and through new intertextual relations due to recontextualisation and lack of standarisation, on the other hand. The intertextual relations in translation have been found to be more complex and less predictable. Translations demonstrate a surprisingly high variation of equivalents of identical prefabricated terminological units; and low textual fit to non-translated legislation in Polish.

Keywords

PL

tekst prawny; język prawny; soft-law; język prawniczy; przekład prawny; przekład prawniczy; intertekstualność; tekst prawny; język prawny; soft-law; język prawniczy; przekład prawny; przekład prawniczy; intertekstualność

EN

legal text; soft-law; legal language; legal translation; intertextuality

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Comparative Legilinguistics
• Year: 2013
• Volume: 13
• Pages: 127-143

Dates

published

2013-04-15

Contributors

author

Łucja BIEL

• Katedra Translatoryki, Instytut Anglistyki i Amerykanistyki, Uniwersytet Gdański

References

• Chesterman, Andrew. 2004. “Hypotheses about translation universals”. W Claims, Changes and Challenges in Translation Studies. Selected contributions from the EST Congress, Copenhagen 2001, red. Gyde Hansen, Kirsten Malmkjær i Daniel Gile, 1–13. Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins.
• Dollerup, Cay. 2004. The Vanishing Original. Hermes, Journal of Linguistics nr 32, 185–199.
• Hatim, Basil i Jeremy Munday. 2004. Translation: An Advanced Resource Book. London/New York: Routledge.
• House, Juliane. 2006. Text and context in translation. Journal of Pragmatics nr 38, 338–358.
• Kjær, Anne Lise. 2000. “On the Structure of Legal Knowledge: The Importance of Knowing Legal Rules for Understanding Legal Texts”. W Language, Text, and Knowledge. Mental Models of Expert Communication, red. Lita Lundquist i Robert J. Jarvella, 127–161. Berlin/New York: Mouton de Gruyter.
• Mattila, Heikki. E. S. 2006. Comparative Legal Linguistics. Aldershot: Ashgate.
• Sakowicz, Andrzej. 2006. Przestępstwo handlu ludźmi z perspektywy regulacji międzynarodowych. Prokuratura i Prawo nr 3, 52–69.
• Šarčević, Susan. 1997. New Approach to Legal Translation. The Hague: Kluwer Law International.

Identifiers

DOI

10.14746/cl.2013.13.08