Możliwość prowadzenia postępowania karnego w sprawie zbrodni popełnionych w czasie Powstania Warszawskiego przed sądami polskimi. Przypadek Heinza Reinefartha

• Authors: Hanna Kuczyńska

Abstracts

PL

Celem artykułu jest rozważenie tego, czy dopuszczalne z punktu widzenia prawa karnego polskiego i prawa Unii Europejskiej jest prowadzenie postępowania karnego w sprawie zbrodni popełnionych w czasie Powstania Warszawskiego przed organami polskimi. Już na pierwszy rzut oka pojawiają się liczne problemy związane z historycznym charakterem czynów zarzucanych oskarżonemu: oskarżeni zmarli, a także często ma miejsce res iudicata (przesłanka rzeczy osądzonej). Występują więc przesłanki z artykułu 17 § 1 pkt 5, 6 i 7 k.p.k., które stanowią negatywne przesłanki prowadzenia postępowania i muszą prowadzić do jego umorzenia. W tej konkretnej sprawie ściganie odbywa się na podstawie przepisów ustawy z dnia 18 grudnia 1998 r. o Instytucie Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, która reguluje tryb postępowania w zakresie ścigania przestępstw popełnionych na osobach narodowości polskiej lub obywatelach polskich innych narodowości w okresie od dnia 8 listopada 1917 r. do dnia 31 lipca 1990 r. w postaci m.in. zbrodni nazistowskich., jako przykład zbrodni, w przypadku której dopuszczalne jest prowadzenie postępowania karnego. Na przykładzie Rzezi Woli, zbrodni przypisywanej H. Reinefarthowi, zostanie wykazane, jakie prawne trudności spotykały śledztwo toczące się w tej sprawie.

Keywords

PL

Powstanie Warszawskie; zbrodnie nazistowskie; Instytut Pamięci Narodowej; Rzeź Woli; ściganie zbrodni prawa międzynarodowego

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Czasopismo Prawno-Historyczne
• Year: 2018
• Volume: 70
• Issue: 2
• Pages: 331-360

Dates

published

2018

Contributors

author

Hanna Kuczyńska

• Instytut Nauk Prawnych PAN, Warszawa

• https://orcid.org/0000000214462244

References

• Beulke W., Strafprozessrecht, Heidelberg 2005.
• Cherif Bassiouni M., Accountability for Violations of International Humanitarian Law and Other Serious Violations of Human Rights, w: M. Cherif Bassiouni (red.), Post-Conflict Justice, Ardsley, New York 2002.
• Cieślak M., Polska procedura karna. Podstawowe założenia teoretyczne, Warszawa 1984.
• Davies N., Powstanie ’44. Kraków 2006.
• Dekret z dnia 22 stycznia 1946 r. o Najwyższym Trybunale Narodowym (Dz.U. z 1946 r. Nr 5, poz. 45).
• Dz. U. z 1946 r., Nr 69, poz. 377 z późn. zm.
• Dz. U. z 1952 r. Nr 2, poz. 9, z późn. zm.
• Dz. U. z 1970 r., Nr 26, poz. 208.
• Dz. U. z dnia 16 stycznia 1952 r.
• Dz. Urz. UE C 83/389 z dnia 30.3.2010.
• Dz.U. 2003 nr 78 poz. 708.
• Grzebyk P., Hidden in the glare of the Nuremberg trial: impunity for the Wola massacre as the greatest debacle of post-war trias, refeat wygłoszony na konferencji: "Debacles, Illusions and Failures in the History of International Adjudication", zorganizowanej przez Instytut Maksa Plancka w Luksemburgu, w dniach 24-25 listopada 2016 r. w Luksemburgu.
• Hartmann A., Schmidt R., Strafprozessrecht, Hannover 2010.
• Havel B. F., Public Law and the Construction of Collective Memory, w: M. Cherif Bassiouni (red.), Post-Conflict Justice, Ardsley, New York 2002.
• Konwencja wykonawcza układu między rządami państw Unii Gospodarczej Beneluksu, Republiki Federalnej Niemiec oraz Republiki Francuskiej w sprawie stopniowego znoszenia kontroli na wspólnych granicach, podpisanego w Schengen w dniu 14 czerwca 1985 r., Dz.Urz. UE z 2000, L 239, s. 13.
• Król E. C., Bömelburg H.-J., Thomae M. (red.): Der Warschauer Aufstand 1944. Ereignis und Wahrnehmung in Polen und Deutschland, Ferdinand Schöningh, Paderborn 2011.
• Lach A., Glosa do wyroku TS z dnia 29 czerwca 2016 r., C-486/14, „Przegląd Sądowy” 2017, nr 11-12.
• Marti P., Sprawa Reinefartha. Kat Powstania Warszawskiego czy szacowny obywatel, Warszawa 2016.
• Richie A., Warszawa 1944. Tragiczne Powstanie, Warszawa 2013.
• Roxin C., Schünemann B., Strafverfahrensrecht, München 2008.
• Rozmowa z Marcinem Napiórkowskim, Wyścig pochodu z konduktem, „Polityka” 2016, nr 40(3079).
• Sakowicz A., Glosa do wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 29 czerwca 2016 r. w sprawie C-486/14. Postępowanie karne przeciwko Piotrowie Kossowskiemu, „Białostockie Studia Prawnicze” 2017, nr 22(1).
• Sakowicz A., Zasada ne bis in idem w prawie karnym, Białystok 2011.
• Sawicki J., Przed polskim prokuratorem, Warszawa 1958.
• Sawicki J., Zburzenie Warszawy. Zeznania generałów niemieckich przed polskim prokuratorem członkiem polskiej delegacji przy Międzynarodowym Trybunale Wojennym w Norymberdze. Warszawa 1949.
• Ustawa z dnia 18 grudnia 1998 r., Dz.U.2016.749 tekst jedn.
• Waltoś S., Hofmański P., Proces karny. Zarys systemu, Warszawa 2013.
• Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13.07.1965 r., sygn. IV KR 98/65, OSNKW 1965/11/133.
• Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2 czerwca 2006 r., IV KO 22/05, OSNKW 2006/7-8/75.
• Wyrok Trybunału z dnia 5 czerwca 2014 r. w sprawie M., sygn. C 398/12, pkt 28.
• Wyrok TSUE z dnia 11 lutego 2003 r., Gözütok i Brügge, sygn. C 187/01 i C 385/01, pkt 28 i 38.
• Wyrok TSUE w sprawie przeciwko Van Esbroeckowi, sygn. C-436/04.
• Wyrok TSUE z dnia 18 lipca 2007 r. w sprawie przeciwko N. Kraaijenbrink, sygn. C 367/05.

Identifiers

DOI

10.14746/cph.2018.2.13

Biblioteka Nauki

916728