Sądownictwo specjalne powołane przez ministra byłej dzielnicy pruskiej w 1920 roku

• Authors: Adam Bojarski

Abstracts

EN

The purpose of the present article is to delineate the legal aspects of the formation of the special judiciary created by the Minister of the former Prussian District on the lands of the former Prussian District in 1920. The article presents the position of the Minister of the former Prussian District in the sphere of public safety in the lands of the former Prussian District, the powers of the Minister of the former Prussian District connected with the state of siege and the state of emergency in the lands of the former Prussian District as well as the provisions of the criminal law and of the criminal procedure applied in Provisional Courts, court-martials, and in the proceedings of the Summary Court of 26 April 1920, which were formed in the former Prussian District. The article is based on such sources as the Official Journal of the Ministry of the former Prussian District, Official Weekly / Supreme People’s Council Weekly, acts of law of the Prussian and German states as well as the materialswhich can be found in the Military Historical Office in Warsaw (formerly known as the Central Military Archives in Warsaw) and the State Archive in Poznań.

PL

Celem artykułu jest przedstawienie aspektów prawnych tworzenia się sądownictwa specjalnego powołanego przez ministra byłej dzielnicy pruskiej na terenie byłej dzielnicy pruskiej w 1920 roku. W artykule przedstawiona zostanie pozycja ministra byłej dzielnicy pruskiej w sferze bezpieczeństwa publicznego na terenie byłej dzielnicy pruskiej, uprawnienia ministra byłej dzielnicy pruskiej związane ze stanem oblężenia i stanem wyjątkowym na terenie byłej dzielnicy pruskiej oraz przepisy prawa karnego i karnego procesowego stosowanych w sądach tymczasowych, sądach polowych oraz w sądzie doraźnym z dnia 26 kwietnia 1920 r. powołanych na terenie byłej dzielnicy pruskiej. Artykuł opiera się na źródłach takich jak Dziennik Urzędowy Ministerstwa byłej Dzielnicy Pruskiej, Tygodnik Urzędowy / Tygodnik Naczelnej Rady Ludowej, aktów prawa państwa pruskiego i niemieckiego oraz materiałach znajdujących się w Wojskowym Biurze Historycznym w Warszawie (dawne Centralne Archiwum Wojskowe w Warszawie) oraz Archiwum Państwowym w Poznaniu.

Keywords

PL

minister byłej dzielnicy pruskiej; Ministerstwo byłej Dzielnicy Pruskiej; sądy tymczasowe; sądy polowe; sąd doraźny

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Czasopismo Prawno-Historyczne
• Year: 2020
• Volume: 72
• Issue: 1
• Pages: 317-338

Dates

published

2020

Contributors

author

Adam Bojarski

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

• https://orcid.org/0000000199515677

References

• Akty prawne
• Dalsze rozporządzenie KNRL 12 czerwca 1919 r. dotyczące sądów doraźnych, TU nr 22 z dnia 14 czerwca 1919 r.
• Dalsze rozporządzenie KNRL 15 maja 1919 r. dotyczące sądów doraźnych, TU nr 12 z dnia 19 maja 1919 r.
• Dalsze rozporządzenie KNRL z dnia 4 lutego 1919 r. o sądach doraźnych, TU NRL nr 5 z dnia 13 lutego 1919 r.
• Dekret KNRL z dnia 5 czerwca 1919 r. o wprowadzeniu stanu wyjątkowego, TU nr 19 z dnia 6 czerwca 1919 r.
• Dekret KNRL z dnia 9 lipca 1919 r. o częściowem zniesieniu stanu wyjątkowego, TU nr 28 z dnia 10 lipca 1919 r.
• Gesetz gegen den verbrecherischen und gemeingefährlichen Gebrauch von Sprengstoffen, Deutsches Reichsgesetzblatt Band 1884, Nr 17.
• Gesetz gegen den Verrat militärischer Geheimnisse, Deutsches Reichsgesetzblatt Band 1893, Nr 27.
• Gesetz gegen den Verrat militärischer Geheimnisse, Deutsches Reichsgesetzblatt Band 1914, Nr 32.
• Gesetz, betreffend die Bestrafung der Entziehung elektrischer Arbeit, Deutsches Reichsgesetzblatt Band 1900, Nr 15.
• Rozporządzenie KNRL z dnia 11 czerwca 1919 r. o sądach polowych, TU nr 22 z dnia 14 czerwca 1919 r.
• Rozporządzenie KNRL z dnia 13 stycznia 1919 r. o sądach doraźnych, TU NRL nr 2 z dnia 23 stycznia 1919 r.
• Rozporządzenie KNRL z dnia 19 lipca 1919 r. w przedmiocie przestępstw zagrażających bezpieczeństwu państwowemu i publicznemu, TU nr 30 z dnia 21 lipca 1919 r.
• Ustawa KNRL z dnia 2 czerwca 1919 r. o stanie wyjątkowym, TU nr 19 z dnia 6 czerwca 1919 r.
• Literatura
• Album dziesięciolecia Okręgu Korpusu Nr. VII, Poznań 1932.
• Czubiński A., Wybrane problemy historii Niemiec XIX i XX wieku, Poznań 1992.
• Daniluk P., Makowski W., Wojskowa służba sprawiedliwości w okresie II Rzeczypospolitej „Wojskowy Przegląd Prawniczy” 2001, nr 3–4.
• Gulczyński A., Ministerstwo byłej Dzielnicy Pruskiej (1919–1922), Poznań 1995.
• Kania L., Więziennictwo wojskowe w pierwszych latach niepodległej Rzeczypospolitej (1918–1921), „Przegląd Więziennictwa Polskiego” 2018, nr 101.
• Kodeks karny Rzeszy Niemieckiej z dnia 15 maja 1871 r. z późniejszymi zmianami i uzupełnieniami po rok 1918 wraz z ustawą wprowadczą do Kodeksu Karnego dla Związku Północno-Niemieckiego Rzeszy Niemieckiej z dnia 31 maja 1870 roku. Przekład urzędowy Departamentu Sprawiedliwości Ministerstwa byłej Dzielnicy Pruskiej, Poznań 1920.
• Konstytucja pruska przyjęta przez króla pruskiego i obydwie izby, Poznań 1850.
• Marszałek P., Stany szczególne i sądy specjalne w Wielkopolsce w pierwszych latach po I wojnie światowej „Acta Universitatis Wratislaviensis” 2009, nr 3180.
• Materniak-Pawłowska M., Przejmowanie wymiaru sprawiedliwości przez organa polskie po I wojnie światowej [w:] T. Maciejewski (red.), Dzieje wymiaru sprawiedliwości, Koszalin 1999.
• Skorowidz abecadłowy do Dziennika Urzędowego Ministerstwa byłej Dzielnicy Pruskiej za rok 1920, Poznań 1921.
• Skorowidz abecadłowy dziennika urzędowego Ministerstwa b. Dzielnicy Pruskiej za rok 1921, Poznań 1921.
• Skorowidz abecadłowy dziennika urzędowego Ministerstwa b. Dzielnicy Pruskiej za rok 1922, Poznań 1922.
• Słabik A., Wielkopolskie formacje bezpieczeństwa publicznego w latach 1918–1920, „Słupskie Studia Historyczne” 2006, nr 12.
• Żarnowski J., Strajk kolejarzy i strajk powszechny w lutym-marcu 1921 r., „Kwartalnik Historyczny” 1956, nr 1.

Identifiers

DOI

10.14746/cph.2020.1.17

Biblioteka Nauki

917006