Transnarodowy modernizm a problem temporalnej spacjalizacji w Budowie chińskiego muru Franza Kafki

• Authors: Verita Sriratana

Title variants

EN

Transnational Modernism and the Problem of Temporal Spatialisation in Franz Kafka’s “The Great Wall of China”

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Zazwyczaj przyjmuje się, że czas postrzegany może być tylko w kategoriach przestrzennych i że spacjalizacja czasu, uzależniając go ściśle od tego, co materialne, ogranicza moc jego abstrakcyjności lub wirtualności. Literatura modernistyczna, tak jak zwykle ją się rozumie, przyswaja ten paradygmat, sugerując jednocześnie, że również przestrzeń tłumaczyć można w kategoriach czasowych, temporalizacja przestrzeni dekonstruuje fasadę trwałych oraz skodyfikowanych znaczeń przestrzennych. Derrida definiuje tę czasoprzestrzenną (inter)reakcję i logiczną współznaczenie jako  „rozsunięcie” (espacement). Niemniej jednak analizy czasu i czasowości, jak również przestrzeni/miejsca i przestrzenności w twórczości modernistycznej  często wpadają w pułapkę z powodu problemu czasowego następstwa, a następnie z powodu błędnego przekonania, że przestrzeń jest nieruchoma. Problem następstwa znajduje się w przekonaniu, że czas płynie i przestaje być natychmiast(owy), pozostawiając po sobie tylko Derriański „ślad”, który jest przestrzenny. Pojęcie to jest problematyczne, ponieważ opiera się na implikacjach, że przestrzeń jest nieruchoma i pasywna, wbrew temporalnej „rozsunięcie” czy temporalnemu następstwu, i że ślady czasu są w niej biernie odciśnięte. Dowodzę, że przestrzeń daleka jest od nieruchomości i pasywności. Jej dynamika czyni spacjalizację czasu problematyczną.  Opowiadanie Franza Kafki „Budowa Chińskiego Muru” (napisane w 1917 roku) jest dobrym przykładem modernistycznej twórczości, która nie tylko problematyzuje pojęcia czasu i czasowości oraz przestrzeni i przestrzenności, ale stawia w centrum problem spacjalizacji czasu.

EN

It is often understood that time can only be perceived in terms of space and that spatialisation of time limits the power of the abstract, or the virtual, by making it strictly dependent on material conditions. Modernist literature, it is often understood, appropriates this conceptual paradigm while hinting at a possibility that space can also be perceived in terms of time and that temporalisation of space deconstructs the façade of fixed and codified spatial meanings. Derrida defines this spatio-temporal (inter)reaction and logical co-signification as spacing (espacement). However, analysis of time and temporality, as well as analysis of space/place and spatiality, in modernist writing often falls into the pitfall of the problem of temporal succession and, subsequently, of the misconception that space is fixed. The problem of succession lies in the notion that time passes and ceases to be instant(ly), leaving only a Derridean “trace”, which is spatial. This notion is problematic as it is based on the implications that space is firmly fixed and passive despite temporal “spacing”, or succession, and that space is passively imprinted upon with traces of time. I argue that space is far from fixed and passive. Its dynamism renders spatialisation of time problematic. I propose that Franz Kafka’s “The Great Wall of China” (written in 1917) is a fine example of a modernist writing which not only problematises the concepts of time and temporality as well as of space and spatiality, but also puts on centre stage the problem of spatialisation of time. With its physical and ideological gaps and fragments as well as traces of illusory and unfinished signification, the “piecemeal” construction of the Great Wall of China in Kafka’s short story not only exposes the process of spatialising time, but also reflects the modernist subtle re-evaluation of such a conceptual paradigm.

Keywords

PL

temporalizacja przestrzeni; spacjalizacja przestrzeni; modernizm; Franz Kafka

EN

spatialisation of time; modernism; Franz Kafka; temporalisation of space; spatialisation of time; modernism; Franz Kafka; temporalisation of space

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Forum Poetyki
• Year: 2015
• Issue: 2
• Pages: 66-79

Dates

published

2015-12-02

Contributors

author

Verita Sriratana

• Chulalongkorn University

• https://orcid.org/0000-0001-7194-1500

References

• Aristoteles. Fizyka. Przetłumaczone przez Kazimierz Leśniak. Warszawa: Państwowe Wydaw. Naukowe, 1968.
• Ástráður Eysteinsson, i Vivian Liska, red. Modernism: Volume 1. T. 21. Amsterdam; Philadelphia: J. Benjamins Pub., 2007.
• Bradbury, Malcolm, i James McFarlane. Modernism 1890-1930. Harmondsworth: Penguin Books, 1976.
• Bridgwater, Patrick. Kafka, Gothic and Fairytale. Amsterdam: Rodopi, 2003.
• Daintith, John, i Elizabeth Martin, red. A Dictionary of Science. Oxford: Oxford University Press, 2010.
• Derrida, Jacques. Głos i fenomen: Wprowadzenie do problematyki znaku w fenomenologii Husserla. Przetłumaczone przez Bogdan Banasiak. Warszawa: Wydawnictwo KR, 1997.
• Derrida, Jacques. Memoires for Paul Man. Przetłumaczone przez Paul De Man, Jonathan Culler, i Eduardo Cadava. New York: Columbia Univ. Pr., 1986.
• Friedman, Susan Stanford. „Planetarity: Musing Modernist Studies”. Modernism/modernity 17, nr 3 (2010): 474.
• Gray, Richard T. A Franz Kafka Encyclopedia. Westport, Connecticut: Greenwood Press, 2005.
• Gray, Richard T. „Eine Kaiserliche Botschaft”. W A Franz Kafka Encyclopedia, 156. Westport, Connecticut: Greenwood Press, 2005.
• Hägglund, Martin. Dying for Time: Proust, Woolf, Nabokov. Cambridge: Harvard Univ. Press, 2012.
• Jian, Bozan. A Concise History of China. Honolulu: University Press of the Pacific, 2001.
• Kafka, Franz. „Budowa chińskiego muru”. W Budowa chińskiego muru i inne nowele, przetłumaczone przez Alfred Kowalkowski i Roman Karst, 72. Gdańsk: Wydawnictwo Atext, 1996.
• Kafka, Franz. Budowa chińskiego muru i inne nowele. Przetłumaczone przez Alfred Kowalkowski i Roman Karst. Gdańsk: Wydawnictwo Atext, 1996.
• Kundera, Milan. Zasłona: esej w siedmiu częściach. Przetłumaczone przez Marek Bieńczyk. Warszawa: Wydawnictwo W.A.B, 2006.
• Marx, Karl, i Friedrich Engels. Dzieła. T. 4. Warszawa: Książka i Wiedza, 1962.
• Marx, Karl, i Friedrich Engels. „Manifest partii komunistycznej”. W Dzieła, T. 4. Warszawa: Książka i Wiedza, 1962.
• Rosenthal, Sandra B. Time, Continuity, and Indeterminacy: A Pragmatic Engagement with Contemporary Perspectives. Albany: State University of New York Press, 2000.
• Samuel Solomon. „L’espacement de La Lecture: Althusser, Derrida, and the Theory of Reading”. Décalages 1, nr 2 (2012): 20.
• Shakespeare, William. Hamlet. Przetłumaczone przez Stanisław Barańczak. Kraków: Znak, 1997.
• Wagenbach, Klaus. Kafka. Przetłumaczone przez Ewald Osers. London, 2003.
• Wilke, Sabine, red. From Kafka to Sebald: Modernism and Narrative Form. London: Bloomsbury, 2012.
• Woolf, Virginia. „Flying over London”. W The Captain’s Death Bed and Other Essays, 204. San Diego (Calif.); New York (N.Y.); London: Harcourt Brace Jovanovich, 1978.
• Woolf, Virginia. The Captain’s Death Bed and Other Essays. San Diego (Calif.); New York (N.Y.); London: Harcourt Brace Jovanovich, 1978.
• Wortham, Simon, red. The Derrida Dictionary. London: Continuum International Publishing Group Ltd, 2010.
• Yang, Zhao. An Outline History of China. Beijing: Foreign Languages Press, 1982.
• Yuan, Xingpei, red. The history of Chinese civilization. New York: Cambridge University Press, 2012

Identifiers

DOI

10.14746/fp.2015.2.26692