Jak podchodzić do „poezji jako rodzaju uwagi”?

• Authors: Hans Ulrich Gumbrecht

Title variants

EN

Ta niedorzeczność, poezja – arspoetyka momentalna Marianne Moore w polskich przekładach

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Publikujemy jeden z ważniejszych tekstów poetologicznych Hansa Ulricha Gumbrechta, w którym pokazał, jak pewne formalne aspekty poezji umożliwiają nieoczekiwane doświadczenia temporalne. Oto podczas lektury konkretnego wiersza pod wpływem prozodii czas staje w miejscu, a przeszła chwila staje się na nowo obecna. Gumbrecht łączy swoje rozpoznanie z sytuacją współczesnych czytelniczek i czytelników literatury, którzy, jak zauważa, zamieszkują od jakiegoś czasu osobliwą, rozszerzającą się teraźniejszość. Doświadczenia takie jak lektura wiersza dają punkt zaczepienia ich życiu, stając się „czymś małym, pozwalającym (…) utrzymywać się w świecie powszechnej przygodności, czasowej mobilizacji i przestrzennej nieostrości.

EN

Szkic z pogranicza historii literatury i krytyki przekładu koncentruje się na Poetry – programowym wierszu wybitnej amerykańskiej modernistki Marianne Moore. Zasygnalizowane w nim zostają najważniejsze interpretacyjne zagadki utworu, w tym podjęta przez autorkę próba zobrazowania „niewyrażalnej” z natury rzeczy istoty poezji i fenomenu jej działania. Tajemnica poezji i wiersza Moore zostaje zilustrowana krytyczną analizą przekładów Poetry autorstwa polskich tłumaczy: Jarosława Marka Rymkiewicza, Jana Prokopa, Julii Hartwig, Stanisława Barańczaka i Ludmiły Marjańskiej, które są wraz z oryginałem przytoczone w aneksie.

Keywords

EN

przekład literacki; arspoetyka; Stanisław Barańczak; Ludmiła Marjańska; poezja; przekład poezji; Jarosław Marek Rymkiewicz; Julia Hartwig; Jan Prokop; Marianne Moore

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Forum Poetyki
• Year: 2016
• Issue: 3
• Pages: 42-53

Dates

published

2016-02-10

Contributors

author

Hans Ulrich Gumbrecht

• Uniwersytet Stanforda

• https://orcid.org/0000-0001-6364-7723

References

• Benn, Gottfried. Nigdy samotniej i inne wiersze (1912-1955). Przetłumaczone przez Zdzisław Jaskuła, Jacek St Buras, Andrzej Kopacki, Sława Lisiecka, i Tomasz Ososiński. Wrocław: Biuro Literackie, 2011.
• Benn, Gottfried. Prose - Essays - Poems. Zredagowane przez Reinhard Paul Becker i Volkmar Sander. New York: Continuum, 1987.
• Gumbrecht, Hans Ulrich. After 1945. Latency as Origin of the Present. Stanford, 2014.
• Gumbrecht, Hans Ulrich. Nowa historia literatury niemieckiej. Zredagowane przez David Wellbery. Cambridge, MA, 2007.
• Gumbrecht, Hans Ulrich. Our Broad Present. New York, 2014.
• Gumbrecht, Hans Ulrich. Production of Presence. What Meaning Cannot Convey. Stanford: Stanford University Press, 2004.
• Gumbrecht, Hans Ulrich. „Rhythmus Und Sinn”. W Materialitaet of Kommunikation, zredagowane przez Hans Ulrich Gumbrecht i Karl Ludwig Pfeiffer, 714–29. Frankfurt am Main, 1988.
• Gumbrecht, Hans Ulrich. Stimmungen lesen: über eine verdeckte Wirklichkeit der Literatur. München: Carl Hanser, 2011.
• Gumbrecht, Hans Ulrich, i Karl Ludwig Pfeiffer. „Das Kunstwerk und die Selbstreproduktion der Kunst”. W Stil: Geschichten und Funktionen eines kulturwissenschaftlichen Diskurselements, 620–72. Frankfurt am Main: Suhrkamp, 1986.
• Gumbrecht, HU. Stimmungen lesen: uber eine verdeckte wirkung der literatur. Munich: Carl Hanver Verlag, 2011.
• Heidegger, Martin. „Stimmung und Da-sein”. W Gesamtausgabe. Band 71 [Das Ereignis]. Frankfurt am Main: V. Klostermann, 2010.
• Kallay, Katalin, red. „How to Approach Poetry as a Mode of Attention”. W The Arts of Attention. Amsterdam, 2015.
• Mead, George Herbert. „Die Philosophie der Sozialitaet”. W Philosophie der Sozialitaet. Aufsaetze zur Erkenntnisanthropologie, 229–71. Frankfurt am Main: Suhrkamp, 1969

Identifiers

DOI

10.14746/fp.2016.3.26704